Κιλελέρ – Σκουριές…
…Δύο περιπτώσεις κρατικής βίας.
Του Δημήτρη Β. Τσουκαλά* (efsyn.gr)
Κιλελέρ, Μάρτιος 1910 – Σκουριές Χαλκιδικής, σήμερα. Τι θα μπορούσε να συνδέσει τα δύο αυτά γεγονότα που χωρίζονται μεταξύ τους από έναν ολόκληρο αιώνα;
Στην περίπτωση του Κιλελέρ ξεσηκώθηκαν οι κολλήγοι του Θεσσαλικού Κάμπου ενάντια στην εξαθλίωση της ζωής τους από τη βάρβαρη εκμετάλλευση των τσιφλικάδων και το ελληνικό κράτος της υπηρεσιακής κυβέρνησης Στεφάνου Δραγούμη τούς αντιμετώπισε με στρατιωτική βία. Στη δεύτερη περίπτωση, ξεσηκώνονται οι κάτοικοι της περιοχής της Βόρειας Κασσάνδρας, ενάντια στις μεταλλευτικές – χρυσοθηρικές δραστηριότητες ενός αμαρτωλού κονσόρτσιουμ εταιρειών που προξενούν μη αναστρέψιμες και ολοκληρωτικές καταστροφές στο περιβάλλον και αποσαθρώνουν τις τοπικές οικονομικές δραστηριότητες. Στην περίπτωση αυτή το κράτος της μνημονιακής συγκυβέρνησης εξαπέλυσε βάρβαρη και πρωτοφανή καταστολή, αντίστοιχη με τις επιχειρήσεις των περασμένων ετών στην Κερατέα Αττικής.
Εχουν μια ουσιαστική διαφορά: τα γεγονότα στο Κιλελέρ συνέβησαν στο πλαίσιο μιας κοινωνικής εξέγερσης που έλαβε εκρηκτικό χαρακτήρα. Εχουν όμως και μια ουσιαστική ομοιότητα: έχουμε ειρηνικές λαϊκές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και την αντίδραση του κράτους με ωμή καταστολή. Πέρα από αυτή την πρόδηλη ομοιότητα υπάρχουν και άλλες λιγότερο εμφανείς. Πιο συγκεκριμένα:
α) Και στις δύο περιπτώσεις, τα γεγονότα τοποθετούνται στο πλαίσιο βαθιών διαρθρωτικών αλλαγών, οι οποίες είναι και οι γενεσιουργές αιτίες των γεγονότων αυτών.
Στην πρώτη, είναι η εγκαθίδρυση των καπιταλιστικών σχέσεων στην αγροτική οικονομία, μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας το 1881.
Στη δεύτερη, τη Χαλκιδική, η διαρθρωτική αλλαγή αφορά την εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου μοντέλου ανάπτυξης που συνοδεύεται από την ολοκληρωτική αντίληψη ιδιωτικοποιήσεων δηλαδή της ιδιοποίησης και εκμετάλλευσης του δημόσιου χώρου. Η διαδικασία αυτή υλοποιείται μέσω επεκτατικών – καταστροφικών επενδύσεων, σε δραστηριότητες για τις οποίες δεν λαμβάνονται υπόψη οι πολλαπλές παρούσες ή μελλοντικές επιπτώσεις, η αειφορία ή η δυνατότητα εναλλακτικών λύσεων κοινωνικής ανταποδοτικότητας. Το μόνο κριτήριο είναι η απόσπαση κερδών από τους ιδιώτες επιχειρηματίες και πλεονεκτημάτων από τις ομάδες πολιτικού προσωπικού που στηρίζουν ή προωθούν αυτές τις «επενδύσεις». Οι αντιδράσεις των άμεσα θιγομένων γίνονται αντικείμενο ακραίας καταστολής, καθ’ υπέρβαση της νομιμότητας.
β) Τόσο στο Κιλελέρ όσο και στη Χαλκιδική ασκείται βία με κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού (του Δημοσίου κατά μία έννοια) εις βάρος των θιγομένων κοινωνικών ομάδων και προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων.
γ) Και στα δύο γεγονότα οι κυβερνήσεις αρνούνται τη διαπραγμάτευση, τον διάλογο και την αναζήτηση βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων.
δ) Και στις δύο περιπτώσεις καλλιεργείται ανάλογο ιδεολογικό πλαίσιο κατασυκοφάντησης και παραπληροφόρησης από τα καθεστωτικά Μέσα Ενημέρωσης της κάθε εποχής.
ε) Τέλος, υπάρχει και μία άλλη μη προφανής ομοιότητα, σε ένα ευαίσθητο πεδίο, στην προσπάθεια επηρεασμού της στάσης της Δικαστικής εξουσίας από τις εκάστοτε κυβερνήσεις.
Στην περίπτωση του θεσσαλικού αγροτικού αγώνα, η τρίτη εξουσία συνεπικουρούμενη και από το θεσμικό πλαίσιο της εποχής ήταν σχεδόν πάντοτε με την πλευρά του τσιφλικά.
Στην περίπτωση των Σκουριών, η δικαστική εξουσία ανέχτηκε τους νομικούς ακροβατισμούς των χειρισμών του Πάχτα που από το 2003 διαμόρφωσαν το ιδιοκτησιακό καθεστώς των χρυσωρυχείων, φτάνοντας τέλος στην υπ’ αριθμ. 398/2012 απόφαση του Συμβούλιου της Επικρατείας, όπου απερρίφθη προσωρινά η προσφυγή των κατοίκων. Κρίθηκε ότι δεν συντρέχουν βάσιμοι λόγοι να ανασταλούν οι ενέργειες εξόρυξης. Ετσι συνεχίστηκε η καταστροφή και μάλιστα με επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος! Η στάση της Δικαιοσύνης θα κριθεί και τον Νοέμβρη του 2013, οπότε θα διεξαχθεί η αναβληθείσα δίκη των 14 κατηγορούμενων για τα επεισόδια στις Σκουριές. Θα αρθεί στο ύψος των περιστάσεων ή θα υποκύψει σε πιέσεις; Υπενθυμίζεται ότι οι δικαστές το 1910 αθώωσαν τελικά τους 62 αγρότες που κατηγορούνταν ως υποκινητές των επεισοδίων στο Κιλελέρ και τη Λάρισα, ανταποκρινόμενοι στο λαϊκό αίσθημα και συμβάλλοντας στην εκτόνωση της κατάστασης.
Εναν αιώνα μετά το Κιλελέρ, οι κυβερνήσεις και η «συντεταγμένη» πολιτεία γενικά, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο και πάντοτε σύμφωνα με τα συμφέροντα των «από πάνω» τα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών, των κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων των «από κάτω», όταν αυτοί διαμαρτύρονται ή ακόμα κι όταν εξεγείρονται. Χρησιμοποιούν τους ίδιους μηχανισμούς κατασταλτικούς ή ιδεολογικούς, ψελλίζουν τα ίδια ιδεολογήματα, τις ίδιες συκοφαντίες παρόλο τον δήθεν εκμοντερνισμό και την φαντασμαγορία της νεοφιλελεύθερης προσέγγισης, καμία πρωτοτυπία επί της ουσίας. Λάθος! Υπάρχει μια καινοτομία: στις Σκουριές πυροβόλησαν τους διαμαρτυρόμενους πολίτες με πλαστικές σφαίρες. Φανταστείτε να τις είχαν ανακαλύψει το 1910. Θα υπήρχαν σίγουρα περισσότερα θύματα…
…………………………………………………………………………………………………….
* Μέλος της Γραμματείας του «ΕΝΩΤΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ», Βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ
