Λαϊκισμός και Δημοκρατία
Του Χρήστου Σπίγκου. Ο πολιτικός βίος των ανθρωπίνων κοινωνιών παρουσιάζει κατά καιρούς τα ίδια φαινόμενα που στον νεωτερικό μας κόσμο υπονομεύουν το δημοκρατικό πολίτευμα. Τα φαινόμενα αυτά εμφανίζονται σε διαφορετικές χρονικές περιόδους για κάθε κοινωνία ή συλλογικότητα. Ο λόγος για τον λαϊκισμό και τις εκφάνσεις του. Ο λαϊκιστής χρησιμοποιεί διάφορα προσωπεία, προσαρμοζόμενος κάθε φορά στις βίαιες απαιτήσεις της πολύπλευρης λαϊκής αγανάκτησης, δικαιολογημένης ή μη. Συνήθως επιλέγει το προφίλ του ανθρώπου που κατανοεί τα προβλήματα της καθεμιάς και του καθενός έχοντας τη λύση για όλα. Με λίγες λέξεις και κατηγορηματικό ύφος, που δεν επιτρέπει αμφισβήτηση, ξεδιπλώνει το πολιτικό του σχέδιο, που…
Η τοξικότητα δεν υποφέρεται
Του Νίκου Κωνσταντινίδη* Με την εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη ως νέου προέδρου στον Σύριζα –ΠΣ φάνηκαν και τα πρώτα εσωκομματικά μαχαιρώματα. Όχι πως δεν υπήρχαν παρόμοια και επί Τσίπρα! Τα ίδια έκαναν και σ’ εκείνον κάποιοι που στόχο τους είχαν να κληρονομήσουν το κόμμα, αφού πρώτα του χρεώσουν την εκλογική ήττα! Και όταν ηττημένος πλέον «παραμέρισε» για να διαβούν οι “Πέρσες” άφησε τον Σύριζα-ΠΣ περίπου στο 18%! Έξι φορές πιο πάνω από όταν τον ανάλαβε! Μετά, κι από την καθόλα νόμιμη και δημοκρατική εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη ως προέδρου του Σύριζα-ΠΣ, φάνηκαν οι χαρακτήρες κάποιων πρώην υπουργών, βουλευτών και στελεχών…
Η κρίσιμη «πέμπτη μέρα»
Του Στέλιου Κούλογλου. Η ανταλλαγή Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστίνιων φυλακισμένων αποτελεί μια θετική εξέλιξη στη συνεχιζόμενη τραγωδία της Γάζας. Από ανθρωπιστικής πλευράς, δίνει τη δυνατότητα σε οικογένειες και των δύο πλευρών να επανενωθούν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Η κατάπαυση του πυρός που συνοδεύει τις ανταλλαγές, επιτρέπει τον εφοδιασμό της αποκλεισμένης λωρίδας με τα απολύτως απαραίτητα για την επιβίωση των 2 εκατ. εγκλωβισμένων κατοίκων. Το μεγάλο ερώτημα είναι τώρα τι θα κάνει το Ισραήλ την επόμενη μέρα, μετά την τετραήμερη εκεχειρία. Η ισραηλινή κυβέρνηση πιέζεται από την κοινή γνώμη της χώρας της να παρατείνει τη σιγή των όπλων, ώστε να…
Νομικός και κομματικός Βορίδης
Του Τάσου Παππά. Και ο Μάκης Βορίδης στους υπουργούς που παρακολουθούνταν από το Predator. Είναι ο τέταρτος ή ο πέμπτος υπουργός; Εχω χάσει το μέτρημα. Είχε ενημερωθεί από την αρμόδια αρχή, αλλά ούτε το έκανε γνωστό στους κοινούς θνητούς ούτε πήρε κάποια πρωτοβουλία προκειμένου να μάθουμε τι έχει συμβεί. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης τον κατηγόρησε για σκόπιμη αδράνεια και αυτός απάντησε με διάφορα επιχειρήματα όχι και πολύ πειστικά: «Επειδή με κατηγορεί ο κ. Κασσελάκης ότι δεν έκανα κάτι, η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει κάτι να κάνω. […] Ολες οι ενέργειες που πρέπει να γίνουν, έχουν γίνει. Η μήνυση…
Από τη Στρώμνιτσα στο Κιλκίς
Του Θανάση Βαφειάδη. Επ’ ευκαιρία της σημερινής τοπικής εορτής της πόλης μας, αφιερωμένης στη μνήμη των πολιούχων της Πεντεκαίδεκα Μαρτύρων που μαρτύρησαν στη Στρώμνιτσα, παραθέτω ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ για τη μετοικεσία των πρώτων οικιστών της νέας πόλης του Κιλκίς, των Στρωμνιτσιωτών, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ στις 21-8-1913: «Η ΠΕΡΙΕΡΓΗ ΠΟΜΠΗ Εκείνοι εις τους οποίους περισσότερον εστοίχισεν η αναγκαστική εξ αιτίας της Βουλγαρικής καθόδου αύτη μετανάστευσις είνε οι κάτοικοι της Στρωμνίτσης και των 32 χωριών της, εξ αιτίας ελλείψεως μεταγωγικών μέσων και της μακράς σχετικής αποστάσεως, η οποία τους εχώριζεν από τα νέα μας σύνορα. Και είχον μεν διατεθή εγκαίρως…
Ούτε μπορούν, ούτε και θέλουν
Του Γιάννη Μυλόπουλου. Όσο ο πρωθυπουργός επιμένει επικοινωνιακά ότι η κυβέρνηση κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να αντιμετωπίσει τις καταστροφικές συνέπειες που φέρνει η κλιματική κρίση, τόσο η πραγματικότητα τον διαψεύδει. Σύμφωνα με τα διεθνή στοιχεία η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα, με απόσταση από τη δεύτερη, τόσο ως προς το σύνολο των καμένων εκτάσεων, όσο και ως προς τις καταστροφές ανά δασική πυρκαγιά, σε σύγκριση με τα γειτονικά μεσογειακά κράτη που μοιράζονται τις ίδιες με εμάς κλιματικές συνθήκες. Στο ενδεχόμενο που και οι γειτονικές μας χώρες είχαν τις ίδιες, πάνω-κάτω, με εμάς καταστροφές, αυτός θα ήταν ένας δείκτης ότι…
Εύθραυστη εκεχειρία
Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου. Το ερώτημα κυριαρχεί στη διεθνή σκηνή από το πρωί της Παρασκευής, οπότε άρχισε να εφαρμόζεται η εύθραυστη τετραήμερη εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς με στόχο την ανταλλαγή αιχμαλώτων (50 εκ των 237 ομήρων της ισλαμικής οργάνωσης και 150 εκ των 7.200 Παλαιστινίων κρατουμένων στις ισραηλινές φυλακές). Παρότι και οι δύο πλευρές εμφανίζονταν αποφασισμένες να συνεχίσουν τη σύγκρουση –τουλάχιστον για δύο μήνες, σύμφωνα με τον Ισραηλινό υπουργό Αμυνας Γιόαβ Γκάλαντ– άφηναν ταυτόχρονα ανοιχτό το ενδεχόμενο να παραταθεί η εκεχειρία μέχρι και για δέκα ημέρες, ώστε να απελευθερωθούν περισσότεροι αιχμάλωτοι. Υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, το δεκαήμερο φαντάζει ως το…
Γκώσατε; Κουράγιο!
Του Τάσου Παππά. Κατά κανόνα οι θεωρίες συνωμοσίας είναι μια μεγαλοπρεπής μπαρούφα. Υπάρχουν όντως συνωμοσίες, αλλά δεν είναι όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας και μακριά μας προϊόν συνωμοσίας. Κατασκευάζονται με μεγάλη συχνότητα και διακινούνται αστραπιαία. Εχουν πολλούς οπαδούς. Είναι φανταχτερές, εξηγούν με απλά λόγια σύνθετα φαινόμενα και ισχυρίζονται ότι έχουν τις λύσεις για τα προβλήματα που υπάρχουν. Δεν είναι εύκολο να τις αποδομήσεις. Αντιστέκονται σθεναρά στις επιθέσεις της κοινής λογικής. Επιμένουν κι ας είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού ότι δεν έχουν βάση. Ακόμη κι όταν η ζωή τις διαψεύδει, αυτές μόνο για λίγο καιρό… ξαποσταίνουν και ξανά προς τη δόξα…
Μνήμη, καταφύγιο εξιλασμού
Του Χρήστου Σπίγκου. Ο όρος αποστασία στην πρωτοεμφανίστηκε στην πολιτική ζωή της χώρας στα μισά του προπερασμένου αιώνα, για να χαρακτηρίσει την πράξη εκείνων που, ενώ συμμετείχαν στην Επαναστατική κίνηση του 1843 που οδήγησε στην παραχώρηση Συντάγματος εκ μέρους του Όθωνα, αργότερα βρέθηκαν στο πλευρό του Βασιλιά. Σήμερα, όταν χρησιμοποιούμε τον όρο αποστασία, αναφερόμαστε σε ενέργειες πολιτικών υποκειμένων, που διαθέτουν τα ίδια χαρακτηριστικά με εκείνα που στιγμάτισαν την επιλογή των βουλευτών που αποχώρησαν από το τότε κυβερνών κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου τον Ιούλιο του 1965. Οι αποστάτες της εποχής εκείνης, γνωστής ως «Ιουλιανά του ‘65», αποσκίρτησαν από το Κόμμα τους,…
Σαν σήμερα – Η μεγάλη καμπάνα…
…μεταφέρεται στο Λόφο Αγ. Γεωργίου. Του Θανάση Βαφειάδη. Η καμπάνα αυτή κοσμούσε την ελληνορθόδοξη εκκλησία της «Μεταμόρφωσης του Σωτήρος» στο Καρς του Καυκάσου. Είχε δωριστεί από τον τσάρο της Ρωσίας Νικολάο Β’ στην ελληνική κοινότητα του Καρς και ζύγιζε 4.250 κιλά. Το τεράστιο μέγεθος των ρώσικων καμπάνων οφειλόταν, όσον αφορούσε τις επαρχίες, στην ανάγκη να ακούγεται ο ήχος τους στις αχανείς εκτάσεις της ρώσικης στέπας και όσον αφορούσε τις μεγαλουπόλεις, στη φιλοδοξία των τσάρων να αυξήσουν το γόητρό τους. Εκτός από το τεράστιο μέγεθός τους οι ρώσικες καμπάνες αποτελούσαν θαύματα ακουστικής, όπως έγραφε η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ ΑΤΛΑΝΤΙΣ στο τεύχος Μαΐου 1930:…
«Διαίρει και βασίλευε»
Του Γιάννη Μυλόπουλου. Η χώρα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Κυβερνάται από μια διαπλεκόμενη κυβέρνηση που το μόνο που την ενδιαφέρει είναι οι ιδιωτικοποιήσεις δημόσιου πλούτου και δημόσιων αγαθών και η εκχώρησή τους στα συμφέροντα που εκπροσωπεί. Οι φυσικές καταστροφές που φέρνει η κλιματική κρίση βρίσκουν την Ελλάδα χωρίς θωράκιση και την πλήττουν ανεπανόρθωτα. Οι διεθνείς οργανισμοί διαβεβαιώνουν ότι είμαστε η χώρα με τις περισσότερες καμένες εκτάσεις, αλλά και με τις μεγαλύτερες καταστροφές ανά δασική πυρκαγιά, σε σχέση με τις γειτονικές μας μεσογειακές χώρες με τις οποίες μοιραζόμαστε τις ίδιες κλιματικές συνθήκες. Την ίδια ώρα η Ελλάδα οδηγείται στα…
Η «εξημερωμένη» Αριστερά και…
…οι αντιφάσεις του καπιταλισμού. Του Τάσου Τσακίρογλου. «Σ’έναν κόσμο μακροχρόνιας ανεργίας, παρακμής των κοινωνικών υποδομών και απώλειας της κοινοτικής αλληλεγγύης, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού είναι βαθιά αποξενωμένα και έχουν περιπέσει σε μεγάλο βαθμό σε μια κατάσταση παθητικής δυσαρέσκειας, την οποία διακόπτουν περιπτωσιακά ξεσπάσματα βίαιων μερικές φορές και φαινομενικά παράλογων διαμαρτυριών». Ετσι περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί αρκετά συχνά στις μέρες μας ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ, στο βιβλίο του «Δεκαεφτά αντιφάσεις και το τέλος του καπιταλισμού» (εκδόσεις Μεταίχμιο). Βέβαια σήμερα η κατάσταση της «παθητικής δυσαρέσκειας» δεν εκτονώνεται καν με «βίαιες και παράλογες διαμαρτυρίες», αφού τα σόσιαλ μίντια έχουν φροντίσει γι’ αυτό. Η…
Ο Τσίπρας και οι διασπάσεις
Του Τάσου Παππά. Σε μια χαλαρή συζήτηση που είχα πριν από δύο χρόνια (αν θυμάμαι καλά) με τον Αλέξη Τσίπρα -τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης- κάποια στιγμή πήγαμε και στο θέμα των διασπάσεων. Φαινόμενο σύνηθες στα κόμματα της Αριστεράς όλων των εκδοχών. Δεν ξέρω αν ψυχανεμιζόταν κάτι, αλλά η άποψή του ήταν ότι οι διασπάσεις έχουν ζημιώσει την υπόθεση της Αριστεράς, αν όμως είναι αδύνατον να γεφυρωθούν οι ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές, είναι αναπόφευκτες. Επέμεινε όμως ότι πρέπει να υπάρχουν πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές ουσιαστικές και όχι κατασκευασμένες και έκανε μια σύντομη αναδρομή στις διασπάσεις της Αριστεράς στην Ελλάδα. Το…
Ψάρεμα με κορμοράνους…
…στη Δοϊράνη το 1893. Του Θανάση Βαφειάδη. Ο αυτοδίδακτος χαρτογράφος, γεωγράφος και ιστορικός Μιχαήλ Χρυσοχόος (1834-1921) δημοσίευσε το 1893 στο περιοδικό «Παρνασσός» ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο για τη λίμνη της Δοϊράνης με τίτλο «Η Πρασιάς λίμνη». Σε αυτό έγραφε ότι οι επαγγελματίες ψαράδες είχαν ιδιόκτητα ιχθυοτροφεία, τα λεγόμενα «διβάρια», τοποθετημένα μέσα στις καλαμιές. Οι καλαμώνες καταλάμβαναν όλο το δυτικό μέρος της λίμνης, που εκτεινόταν από την παλιά πόλη της Δοϊράνης μέχρι το χωριό Πρες (Ακρολίμνι). Μέσα στις καλαμιές και σχετικά μακριά από την ακτή έμπηγαν σε σχήμα σταυρού μεγάλα και σκληρά ξύλα, τα οποία προμηθεύονταν από το εμπόριο ή ξύλευαν…
Ο «καλός» και ο «κακός» ΣΥΡΙΖΑ
Του Τάσου Παππά. Συνήθως οι εσωκομματικές αντιπολιτεύσεις δίνουν στον εαυτό τους χρόνο και για να οργανώσουν την παρουσία τους εντός του κόμματος και για να προετοιμάσουν την έξοδο με κάποια αφορμή και για να σχεδιάσουν τα επόμενα βήματά τους αυτόνομα διεκδικώντας ρόλο στο πολιτικό σκηνικό. Στην πρώτη περίπτωση ο στόχος είναι να δώσουν τη μάχη εντός των τειχών μπας και καταφέρουν από μειοψηφία να γίνουν πλειοψηφία, δηλαδή να ανατρέψουν τους συσχετισμούς και να κερδίσουν το κόμμα. Η «Ομπρέλα» μετά την επικράτηση Κασσελάκη εκτίμησε ότι δεν έχει νόημα να παραμείνει στον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το συνέδριο (τέλη Φεβρουαρίου) και να επιχειρήσει εκεί να…
Τα αποτύπωματα
Του Νίκου Κωνσταντινίδη* Δεν υπάρχει καταστατικό κόμματος που να μην περιέχει θετικά και αρνητικά στοιχεία, σε μια οικονομικά ανομοιογενή κοινωνία. Αλλά και να υπήρχε κάποιο, γενικά αποδεκτό ως προς το πνεύμα του, οι πρώτοι που θα το παραβίαζαν, θα ήταν εκείνοι που προσδοκούν από την πολιτική προσωπικά οφέλη. Στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές ο ονομαζόμενος κεντροαριστερός χώρος, και συγκεκριμένα αυτός που εκφράζεται από τον Σύριζα-ΠΣ και το Κινάλ-Πασόκ δεν έλαβε μέρος στις εκλογές. Και παρά τις κοινές προσπάθειες που λέγεται ότι έγιναν, και από τις δύο πλευρές, δεν κατέβηκαν ούτε μαζί, αλλά ούτε και ξεχωριστά τα ως άνω δύο κόμματα. Για το «γιατί» της υπόθεσης ειπώθηκαν και γράφτηκαν πολλά και διαφορετικά πράγματα, σχετικά…
Αδειάζει η κλεψύδρα για τη Γάζα
Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου. «Είμαι εναντίον ενός απερίσκεπτου πολέμου, που θα στηρίζεται όχι στη λογική, αλλά στο πάθος, όχι σε αρχές, αλλά σε πολιτικές σκοπιμότητες… Ενός πολέμου που θα απαιτήσει κατοχή ξένου εδάφους για απροσδιόριστο χρόνο, με απροσδιόριστο κόστος και απροσδιόριστες συνέπειες». Τα λόγια αυτά προέρχονται από ομιλία του τότε γερουσιαστή Μπαράκ Ομπάμα στις 2 Οκτωβρίου 2002 και αναφέρονταν στον επικείμενο πόλεμο κατά του Ιράκ. Θα μπορούσαν ωστόσο εξίσου καλά να ειπωθούν και σήμερα για τον πόλεμο που διεξάγει εδώ και έξι εβδομάδες το Ισραήλ στη Γάζα, απειλώντας να εγκλωβίσει τον εαυτό του αλλά και τον βασικό υποστηρικτή του, τις ΗΠΑ,…
Προβιομηχανικά εργαστήρια…
…υδροκίνησης στη Γουμένισσα – Μέρος ΙΙ. Του Θανάση Βαφειάδη. Οι νερόμυλοι ήταν μικρά ως προς το μέγεθος τους μονώροφα κτίσματα με εξωτερικούς πέτρινους τοίχους που μόλις στέγαζαν τον αλεστικό μηχανισμό και τα σακιά. Στην περιοχή της Γουμένισσας λειτούργησαν και οι δυο βασικοί τύποι νερόμυλου με τις διάφορες παραλλαγές τους. Ο παλαιότερος «ρωμαϊκός» με την όρθια εξωτερική «φτερωτή» και κυρίως ο «ανατολικός» ή «ελληνικός» με τη μικρότερη εσωτερική οριζόντια, ο οποίος ονομάστηκε έτσι γιατί είχε εξαπλωθεί στο βυζαντινό κράτος. Οι νερόμυλοι χρησιμοποιούσαν ως κινητήρια δύναμη το άφθονο νερό που διοχετευόταν μέσω ενός λιθόκτιστου καναλιού (νεραύλακας) σε ξύλινο αγωγό (βαρέλα ή βαγένι)…
Μην δαγκώνετε το αυτί του…
…συντρόφου σας! Του Θανάση Καρτερού. Ακούγονται συνεχώς αυτές τις δύσκολες για τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και την Αριστερά μέρες: αυτό δεν συνάδει με το ήθος της Αριστεράς, δεν είναι αριστερό ήθος να λες τούτο, δεν είναι αριστερό ήθος να κάνεις το άλλο. Και πάει λέγοντας, με το αριστερό ήθος που παραβιάζεται να παίρνει και να δίνει στα κατηγορητήρια. Πυώδεις και εμπύρετες λέξεις και φράσεις παρ’ όλα αυτά, που τρέφουν τη χαιρεκακία και την ασυδοσία των απέναντι, κοσμούν κάθε μέρα παράθυρα των ΜΜΕ και υπόγεια του Διαδικτύου. Αλλά το ήθος, ήθος! Φτάσαμε ο αυτοκράτορος των τρολ και του ξεπεσμού της ενημέρωσης 107, ο…
Η επόμενη μέρα για την Αριστερά
Του Τάσου Παππά. Και τώρα τι; Το πολιτικό σκηνικό αυτό που περιλαμβάνει τα κόμματα και τις οργανώσεις της Κεντροαριστεράς και της ευρύτερης Αριστεράς (κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής) πώς θα διαμορφωθεί τουλάχιστον μέχρι τις ευρωεκλογές; Οι διεργασίες πυκνές, τα σχέδια υπό επεξεργασία, οι προσδοκίες πολλές. Θα καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ, που βγαίνει τραυματισμένος από την εσωκομματική σύγκρουση, να κρατήσει τη δεύτερη θέση; Ο πρόεδρός του είναι αισιόδοξος. Το κόμμα του όμως είναι αυτό που θα δεχτεί τις περισσότερες πιέσεις από διπλανούς χώρους. Οι δημοσκοπήσεις που έγιναν πριν από τις τελευταίες εξελίξεις έδειξαν ότι χάνει το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων του προς την κατηγορία…
