Σε ποιόν τον πόνο σου να πεις,
…μα και γιατί να σε νιώσει!
Του Βασίλη Αθανασιάδη.
Εκεί στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα όταν η Οθωμανική αυτοκρατορία επιχείρησε να αναπτυχθεί στον τομέα των συγκοινωνιών και κατ επέκταση του εμπορίου και της διακίνησής αγαθών – εμπορευμάτων αποφάσισε να κατασκευάσει σιδηροδρομικό δίκτυο που να συνδέει την κεντρική Ευρώπη με την Κωνσταντινούπολη και τη Βαγδάτη.
Στη βασική αυτή διαδρομή προέβλεπε και δύο συνδέσεις με τα λιμάνια, της Θεσσαλονίκης (Νίς – Θεσσαλονίκη) και Αδριανούπολης – Αλεξανδρούπολης(Δεδέαγατς). Τα έργα ολοκληρώθηκαν το 1872 και κυκλοφόρησαν οι πρώτες αμαξοστοιχίες.
Η διαδρομή Αδριανούπολη – Αλεξανδρούπολη ήταν και η αφορμή για την δημιουργία της πόλης της Αλεξανδρούπολης και ιδιαίτερα ο σημαντικότατος Γαλλικός Σιδηροδρομικός Σταθμός, για τον οποίο δίνουν έναν σπουδαίο αγώνα εκατοντάδες φίλοι του σιδηροδρόμου από την Αλεξανδρούπολη και όχι μόνο, για την συντήρηση του και την αξιοποίηση του ως σημείο αναφοράς της πόλης και των σιδηροδρόμων.
Σιδηροδρομικός Σταθμός Άσπρου (φώτο: Κ.Ν.Αθανασιάδης)
Στη μέση του πουθενά 43 χιλιόμετρα βόρεια από τη Θεσσαλονίκη (από τον Παλαιό Σταθμό και το λιμάνι) εκεί στη δυτική άκρη της λίμνης Αματόβου (Άσπρου) κατασκευάστηκε ένας Σιδηροδρομικός Σταθμός , που χωματόδρομοι 3 χιλιομέτρων τον συνέδεαν με τα χωριά Άσπρος(Αμάτοβο) και Αξιοχώρι(Βαρδαρόφτσα).
Το Σιδηροδρομικο σταθμό αυτό τον ανατίναξαν οι υποχωρούντες Γερμανοί στις 25 Οκτωβρίου 1944, η παραδίπλα αποθήκη παρέμεινε άθικτη και το υπέρθυρό της αναγράφει τη χρονολογία 1897. Περιγραφές ταξιδιωτών στα τέλη του 19ου αιώνα περιγράφουν το πλήθος ψαριών άνω των 40 οκάδων (με μουστάκια, γουλιανούς) που φόρτωναν από τη ράμπα μέσα σε πλεκτά μεγάλα πανέρια, για Θεσσαλονίκη. Ήταν τεράστιος ο αριθμός αλιευμάτων της λίμνης Αματόβου κατα την περίοδο αναπαραγωγής.
Η λίμνη αυτή μαζί την συνεχόμενη λίμνη Αρτζάν (βόρεια, βορειοανατολικά) αποξηράνθηκαν και αποδόθηκαν για καλλιέργεια σε πρόσφυγες που ήρθαν από την Ανατολική Ρωμυλία, σε διακόσιες οικογένειες ανέργων καπνεργατών που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή το 1934 απο την πόλη της Καβάλας, καθώς και σε προσφυγικές οικογένειες που ήρθαν από Ρωσία μετά το 1930 και εγκαταστάθηκαν στο Πολύκαστρο.
Ο νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Άσπρου κατασκευάστηκε το 1947 (σχέδιο Μάρσαλ). Μέρος της θητείας μου ως Σταθμάρχης στον ΟΣΕ , το πραγματοποίησα σε αυτόν τον Σταθμό από το Μάιο του 1974 έως τον Οκτώβριο του 1978.
Η φωτογραφίας μας Πέμπτη 25 Αυγούστου 2022, δείχνει την πλήρη εγκατάλειψη (πόρτες, παράθυρα, ντουλάπες, δάπεδα, τα πάντα κατεστραμμένα και στους τοίχους υπογραφές των καταστροφέων (με κάρβουνα από τα αποκαΐδια του κτιρίου) από όλες τις φυλές του πλανήτη).
Η ίδια κατάσταση και στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Πολυκάστρου καθώς και της Αξιουπόλεως που είναι κλειστοί – εγκαταλειμμένοι.
