Οι αιτίες λαγοκοιμούνται

Του Τάσου Παππά.

Ελεγαν παλιά, κυρίως για τα κομμουνιστικά κόμματα, ότι τα συνέδρια έχουν τελειώσει πριν ξεκινήσουν. Εννοούσαν ότι πριν από την έναρξη των διαδικασιών είχε καθοριστεί με παρασκηνιακές συμφωνίες ποιος θα είναι ο γραμματέας (ανανέωση της θητείας του ή ανάδειξη νέου), ποιες οι θέσεις (αλλαγές, ανατροπές, κριτική αποτίμηση, προσθήκες, ισορροπίες) και ποιοι οι συσχετισμοί στην Κεντρική Επιτροπή και τους άλλους καθοδηγητικούς αρμούς (κεντρικούς και περιφερειακούς) του κόμματος. Αυτά κάποτε, γιατί στη σύγχρονη εποχή τα πράγματα είναι αλλιώς. Εχουμε δει συνέδρια κομμάτων που κρίθηκαν την τελευταία στιγμή και στο νήμα κυριολεκτικά γιατί τα αντίπαλα στρατόπεδα ήταν ισοδύναμα. Δύο κορυφαία παραδείγματα: το πρώτο είναι το 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ το 1991. Τη μάχη κέρδισαν οι «ορθόδοξοι» με λίγες ψήφους διαφορά και το αποτέλεσμα ήταν η διάσπαση. Η αναμέτρηση ήταν πολιτική και ιδεολογική. Παιζόταν η ύπαρξη του ΚΚΕ. Η συστέγαση την επόμενη μέρα ήταν αδύνατη.

Το δεύτερο παράδειγμα είναι το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ το 1996. Είχαμε τη μάχη για την πρωθυπουργία και την προεδρία του κόμματος ανάμεσα στον Κώστα Σημίτη και τον Ακη Τσοχατζόπουλο. Νικητής, ο Κώστας Σημίτης. Η σύγκρουση ήταν σκληρή. Οι πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές δευτερεύουσας σημασίας. Το μείζον ήταν ποιος θα πάρει το κόμμα και δι’ αυτού την πρωθυπουργία, αφού ο Κ. Σημίτης είχε βάλει το δίλημμα «και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, αλλιώς παραιτούμαι από πρωθυπουργός». Το ΠΑΣΟΚ απέφυγε τη διάσπαση και γιατί ήταν στην κυβέρνηση και γιατί ο νικητής φέρθηκε γενναιόδωρα στον ηττημένο –του παραχώρησε μερίδιο στη διαχείριση της εξουσίας.

Στο 4ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ είχαμε ιδεολογικό, πολιτικό και οργανωτικό διακύβευμα. Το πλαίσιο της συζήτησης, που έγινε αντιπαράθεση ακόμη και με χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, έθεσε ο ίδιος ο πρόεδρος του κόμματος Στέφανος Κασσελάκης και με το ερωτηματολόγιο στα μέλη, με το οποίο έβαζε θέματα τίτλου, λογότυπου, πολιτικής ταυτότητας, ιδεολογικής φυσιογνωμίας, και με την επιστολή του στα στελέχη της Πολιτικής Γραμματείας, η οποία είναι άγνωστο αν ανακλήθηκε γιατί αυτοί και αυτές που ήταν στη συνεδρίαση δεν έχουν την ίδια άποψη. Ηταν περίπου βέβαιο ότι στο συνέδριο θα είχαμε μια αναμέτρηση σε υψηλούς τόνους για τα συγκεκριμένα ζητήματα. Ομως τα πράγματα άλλαξαν με την πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα μία ώρα πριν από την έναρξη των διαδικασιών. Ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε προσφυγή στη βάση για εκλογή προέδρου, ώστε να σταματήσει ο εμφύλιος πόλεμος στο κόμμα.

Με την περιγραφή της κατάστασης που έκανε στην ανάρτησή του ο Τσίπρας συμφώνησαν οι περισσότεροι, σε όποια τάση, σε όποια φράξια, σε όποια ομάδα κι αν ανήκουν. Κράτησαν βεβαίως από τις παρατηρήσεις του Τσίπρα αυτές που τους βόλευαν, αλλά επί της ουσίας δεν είχαν αντιρρήσεις. Ως προς το διά ταύτα όμως, δηλαδή για το τι πρέπει να γίνει, υπήρξαν ισχυρές αντιδράσεις. Τα λεγόμενα πολιτικά παιδιά του Τσίπρα δεν τον στήριξαν και ο ΣΥΡΙΖΑ απέφυγε μεν μια εσωκομματική διαδικασία που θα προκαλούσε εσωστρέφεια λίγους μήνες πριν από τις ευρωεκλογές, αλλά το πρόβλημα δεν λύθηκε. Οι αιτίες που γέννησαν την τελευταία κρίση είναι παρούσες. Δεν έπεσαν σε λήθαργο, απλώς λαγοκοιμούνται. Θα επανέλθουν; Πότε; Με ποια ένταση; Θα εξαρτηθεί από το πώς θα λειτουργήσουν ο πρόεδρος και η ομάδα που τον πλαισιώνει και οι σημερινοί εσωκομματικοί αντίπαλοί του, που χθες ήταν σύμμαχοί του, που τον βοήθησαν να εκλεγεί πρόεδρος, που έβαλαν πλάτη στην κόντρα του με τις τάσεις που αποχώρησαν. Ο Κασσελάκης δεν θέλει να είναι πρόεδρος υπό προθεσμία. Οι άλλοι τον θέλουν πρόεδρο υπό επιτροπεία.

Ανάγωγα

«Ουδείς πιο αχάριστος του ευεργετηθέντος». Η φράση άρεσε στον Ανδρέα Παπανδρέου. Από την Κυριακή μπορεί να τη λέει και ο Αλέξης Τσίπρας.

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ