Η κρίση είναι ευκαιρία λεηλασίας
Του Νίκου Ξυδάκη.
Η έκρηξη της ανεργίας, σε επίπεδα άνω του 26%, θα είναι επώδυνη για την κοινωνία τους επόμενους μήνες, η έλλειψη ρευστότητας θα προκαλεί ασφυξία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ στα μακροοικονομικά η συρρίκνωση του ΑΕΠ θα εκτοξεύσει τη σχέση του με το χρέος στο 192% από το 175%. Αυτά είναι περίπου τα σενάρια για το υπόλοιπο 2020 και το 2021, που δίνουν σχεδόν όλοι οι αναλυτές.
Ενίσχυση του ΕΣΥ
Για την αντιμετώπιση της ανεργίας, η κεϋνσιανή συνταγή είναι επέκταση των δημόσιων επενδύσεων. Η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας θα ήταν μια ασφαλής επένδυση, όχι μόνο επειδή προσφέρει θέσεις ειδικευμένης εργασίας, αλλά και διότι διανέμει δίκαια και διαταξικά τα οφέλη, και διότι όπως φάνηκε η λειτουργία του είναι πυλώνας ανάπτυξης: ένα αποτελεσματικό σύστημα περίθαλψης προστατεύει τον πληθυσμό από την επιδημία, χωρίς παρατεταμένη προσφυγή σε καραντίνες που παγώνουν την οικονομία. Ακόμη και η ανάκαμψη του τουρισμού απαιτεί λειτουργικές δομές δημόσιας περίθαλψης.
Η κυβέρνηση εντούτοις δεν έχει δείξει ότι επιθυμεί να προχωρήσει σε γενναία στήριξη του ΕΣΥ. Οι κινήσεις της ήταν εξαιρετικά περιορισμένες και δεν αξιοποιήθηκε ο χρόνος της καραντίνας για σοβαρή ενίσχυση των νοσοκομείων σε γιατρούς και εξοπλισμό, πόσω μάλλον για ενίσχυση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Μισή δουλειά – μισός μισθός
Στην εργασία, το τοπίο μετά το κυβερνητικό πακέτο, οι δυνατότητες στον ιδιωτικό τομέα, ιδίως στους πληττόμενους κλάδους της εστίασης και της λιανικής είναι οι εξής, όλες συρρικνωτικές των αμοιβών: Αναστολή, με επίδομα 533 ευρώ μηνιαίως· εκ περιτροπής εργασία ή μερική απασχόληση με ανάλογη μείωση μισθού, δηλ. μισή δουλειά – μισός μισθός· μείωση μισθού. Αλλο ενδεχόμενο, πολύ πιθανό, είναι η απόλυση. Στα σενάρια των οικονομολόγων η ανεργία υπολογίζεται από 26% στο ευμενέστερο, έως 31% στο δυσμενέστερο ― από περίπου 16-17% που εξελισσόταν προ υγειονομικής κρίσης.
Η κυβέρνηση αντί για ρευστότητα που ζητούν οι επιχειρήσεις, τους προσφέρει μείωση του μισθολογικού κόστους και θεσμοθετεί τις επισφαλείς μορφές εργασίας, πάγιο αίτημα των μεγαλοεργοδοτών από την αρχή της κρίσης χρέους, εν πολλοίς εκπληρωθέν. Πολλές χιλιάδες εργαζόμενοι, ιδίως στην εστίαση και τον τουρισμό, που μπαίνουν σε αναστολή ή εκ περιτροπής σχήμα, βλέπουν ήδη το εισόδημα τους να υποδιπλασιάζεται ή και να υποτριπλασιάζεται. Ο εργαζόμενος που κέρδιζε 1000-1500 ευρώ μηνιαώς, και ζούσε με αυτόν σχεδιασμό, θα αναγκαστεί να επιβιώσει στο όριο της φτώχειας με 500-600 ευρώ μηνιαίως. Το κοινωνικό κόστος θα φανεί πολύ σύντομα, όπως και η κατάρρευση της ενεργού ζήτησης, εφόσον το διαθέσιμο εισόδημα μειώνεται απότομα.
Είναι προφανές πως πρόκειται για πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης. Τα μέτρα για απασχόληση και ρευστότητα ταιριάζουν καλύτερα στις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες καλύπτουν μόνο το 20% των θέσεων εργασίας, αλλά είναι πολύ περισσότερο ισχυροί συνομιλητές: ιδίως στην παρούσα κυβέρνηση έχουν κατασκηνώσει μέσα στο Μαξίμου.
Ρευστότητα: Το colpo grosso του 2008
Το αδιέξοδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων καταγράφεται κυρίως στην απόλυτη αδυναμία τους να εξασφαλίσουν στοιχειώδη ρευστότητα για να επανεκκινήσουν μετά τον αποκλεισμό. Η αναγγελθείσα χρηματοδότηση μικρομεσαίων από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, που βάζει τα κεφάλαια του ΤΕΠΙΧ ΙΙ και κρατικές εγγυήσεις, προσκρούει στην πεισματική άρνηση των εμπορικών τραπεζών να αναλάβουν οποιοδήποτε ρίσκο δανείου για κεφάλαια κίνησης, ακόμη και με εξασφαλισμένο το 100% των τόκων από το κράτος. Οι τράπεζες ζητούν από τις επιχειρήσεις ισόποσα cash collateral (καταθέσεις μετρητών) ή υποθήκες ακινήτων, αλλά και τριετή κερδοφορία κατά το παρελθόν και πρόβλεψη κερδοφορίας για το μέλλον.
Τι θα γίνει; Τα κρατικά κεφάλαια του ΤΕΠΙΧ ΙΙ δεν θα καταλήξουν στην τόνωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Οπως επισημαίνουν κορυφαίοι παράγοντες της αγοράς, όπως και στο παρελθόν, τα κεφάλαια του ΤΕΠΙΧ ΙΙ θα καταλήξουν να δίδονται σε όσους έχουν μεγάλη επιφάνεια, μεγάλο ενεργητικό, και όχι στους έχοντες ανάγκη. Θα δοθούν επίσης για να αναχρηματοδοτήσουν βαριά δάνεια μεγάλων πελατών των τραπεζών. Αυτό συνέβη την περίοδο 2008 με τα κεφάλαια του ΤΕΜΠΕ: περίπου 4 δισ. Κατέληξαν σε αναχρηματοδοτήσεις δανείων στρατηγικών μπαταχτσήδων, για να βελτιώσουν τα κοκκινισμένα βιβλία τους οι τράπεζες, ενώ μεγάλο μέρος κεφαλαίων πέταξε σε λογαριασμούς εξωτερικού…
Η κρίση είναι ευκαιρία λεηλασίας. Και η κυβέρνηση το γνωρίζει.
Άρθρο στο tvxs.gr
