Οι κρυμμένοι θησαυροί του Σπηλαίου Κιλκίς
Ρεπορτάζ για το Σπήλαιο του Κιλκίς με το τίτλο “Ένας κρυμμένος θησαυρός στο σπήλαιο Αγίου Γεωργίου στο Κιλκίς”, που υπογράφει η Μαριάνα Ε. Παπαδάκη, δημοσίευσε η εφημερίδα “Μακεδονία”. Διαβάστε το:Άγρια γάτα, ύαινα, κόκκινη αλεπού, νυφίτσα, υψηλόσωμο άλογο και τρωκτικά βρήκαν καταφύγιο εκεί πριν από περίπου 12.500-30.000 χρόνια. Ο λόγος για το σπήλαιο Αγίου Γεωργίου Κιλκίς.
Όπως αναφέρει η «ψυχή» του σπηλαίου, ο Βασίλης Μακρίδης, «το σπήλαιο είναι αξιοποιημένο από το 1986, δηλαδή εδώ και 26 χρόνια. Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1925 από τον λατόμο Γεώργιο Παυλίδη. Αφαιρούσε πέτρα και με την ανατίναξη που έκανε βρέθηκε η σχισμή του σπηλαίου. Αργότερα αυτός έφυγε και το σπήλαιο έμεινε για πολλά χρόνια αναξιοποίητο». Δύσκολες εποχές τότε για αξιοποίηση των σπηλαίων, σημειώνει. «Το σπήλαιο μένει ανεκμετάλλευτο μέχρι το 1977. Όλα αυτά τα χρόνια, μπαίνοντας μέσα, μικροί και μεγάλοι το εξερευνούσαμε. Κόβαμε σταλακτίτες και σταλαγμίτες και τους παίρναμε για ενθύμιο στα σπίτια. Στο σπήλαιο υπάρχουν πέτρινα κοράλλια. Η σπηλαιολόγος Άννα Πετροχείλου κλήθηκε το 1962 και το 1969 από τον τότε μητροπολίτη Χαρίτωνα και εξερεύνησε το σπήλαιο. Είδε την αξία του και ξεκίνησαν οι εργασίες το 1970-1982. Αξιοποιήθηκε ο εσωτερικός χώρος του σπηλαίου. Μπήκε ο τσιμεντένιος δρόμος και ηλεκτροφωτίστηκε μέχρι τον πέμπτο θάλαμο. Το 1974 κατά τις εξερευνήσεις μου ανακάλυψα και τον τελευταίο θάλαμο, που είναι μια διαδρομή γύρω στα 50 μέτρα. Κι αυτός αξιοποιήθηκε το 1989, λίγα χρόνια δηλαδή αφότου ανοίξαμε το σπήλαιο», θυμάται ο κ. Μακρίδης.
Το σπήλαιο Αγίου Γεωργίου είναι διώροφο, κι αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει είναι τα πέτρινα κοράλλια. «Όλος ο δεύτερος όροφος είναι γεμάτος από κοράλλια. Πώς είναι τα κοράλλια στη θάλασσα κολλημένα στα βράχια, έτσι είναι και σε εμάς εδώ. Η ηλικία του λόφου όπου βρίσκεται το σπήλαιο είναι περίπου 235 εκατομμυρίων χρόνων. Την ακριβή ηλικία όμως του σπηλαίου δεν τη γνωρίζουμε, αλλά την τοποθετούμε στα 800.000 με ένα εκατομμύριο χρόνια. Μέσα υπάρχουν έξι θάλαμοι, μικροί και μεγάλοι. Έχει σταθερή θερμοκρασία 15-17 βαθμών Κελσίου, η υγρασία του είναι 95% και έχει έκταση 1.000 τετραγωνικά μέτρα. Στην ξενάγηση που κάνω στους επισκέπτες, τους εξηγώ τη δημιουργία του σπηλαίου, τον διάκοσμο και πώς δημιουργούνται τα κοράλλια», διευκρινίζει ο κ. Μακρίδης.
Το κέντρο προβολής του λόφου
Στο σπήλαιο βρέθηκαν πάνω από 1.200 απολιθώματα. «Εδώ και ένα μήνα δημιουργήθηκε σε απόσταση περίπου 100 μέτρων από το σπήλαιο και το Κέντρο Προβολής του λόφου, όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει τα απολιθώματα που έχουμε μεταφέρει εκεί από το ΑΠΘ, όπου βρίσκονταν για πολλά χρόνια. Συντηρήθηκαν, ταυτοποιήθηκαν και αποτέλεσαν τα εκθέματα του μουσείου, που ήταν ένας πόθος μου να γίνει», εξομολογείται ο κ. Μακρίδης. «Στα απολιθώματα περιλαμβάνονται η ύαινα που ζούσε μέσα στα σπήλαια, το άγριο βόδι, ο ημίονος, που βρέθηκαν είτε σε ανασκαφές στην ύπαιθρο είτε μέσα στο σπήλαιο. Βρέθηκαν ακόμη απολιθώματα ψηλόσωμου αλόγου, άγριας γάτας, νυφίτσας, κόκκινης αλεπούς καθώς και τρωκτικών. Η ηλικία τους προσδιορίζεται στα 30.000 χρόνια έως και 12.500 χρόνια τα νεότερα», αναφέρει ο κ. Μακρίδης. Όσο για το ίδιο το σπήλαιο σημειώνει: «Οι ντόπιοι το ξέρουμε και ως σπήλαιο του Αϊ-Γιώργη, γιατί στην κορυφή δεσπόζει από το 1830 η μονή του Αγίου. Περιφερειακά του λόφου, ο οποίος έχει ύψος 369 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, υπήρχαν τότε και άλλα λατομεία, αλλά σε αυτό έτυχε να βρεθεί το σπήλαιο».
Ιδιαίτερα στοιχεία
Το βάθος του σπηλαίου είναι 26 μέτρα και το μήκος του 300 μέτρα. Όπως σημειώνει ο κ. Μακρίδης, «είναι ιδιαίτερο επίσης διότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες για το βρογχικό και αλλεργικό άσθμα. Αυτή η έρευνα έγινε από τσέχους γιατρούς και σπηλαιολόγους το 1987 και το 1997 και μας είπαν αν θέλουμε να το αξιοποιήσουμε. Τα άτομα που θα το επισκέπτονταν θα κάθονταν στον μεγάλο θάλαμο σε ξαπλώστρες για να ανακουφιστούν με τις εισπνοές. Αυτό που κάνει θεραπευτικό το σπήλαιο είναι το όξινο περιβάλλον του, η σταθερή του θερμοκρασία. Ένα ακόμη στοιχείο που παίζει σημαντικό ρόλο σ’ αυτό είναι ότι υπάρχει μέσα ραδόνιο – ραδιενεργό στοιχείο σε χαμηλά επίπεδα βέβαια. Το μαγνήσιο και το ασβέστιο είναι επίσης σημαντικά στοιχεία. Τα ρεύματα που δημιουργούνται, καθώς και μια άλλη σειρά από χημικούς και φυσικούς παράγοντες, δρουν θεραπευτικά στο πρόβλημα. Δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα. Είναι ένα στοιχείο που το κάνει να ξεχωρίζει», λέει ο κ. Μακρίδης.
Για τις θεραπευτικές ιδιότητες
Αναφερόμενος στις θεραπευτικές ιδιότητες του σπηλαίου, ο δήμαρχος Κιλκίς Ευάγγελος Μπαλάσκας εξηγεί: «Πριν από μερικά χρόνια επιστήμονες διαπίστωσαν ότι υπάρχει κάποια θεραπευτική ιδιότητα στο σπήλαιο. Δυστυχώς όμως μείνανε στις διαπιστώσεις. Τα αποτελέσματα δεν ήταν τόσο ενθαρρυντικά, δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο. Από τη στιγμή που θα έχουμε ουσιαστικό αποτέλεσμα ότι υπάρχουν αποδεδειγμένα θεραπευτικές ιδιότητες και με στοιχεία από επιστήμονες, τότε θα προσπαθήσουμε να το αξιοποιήσουμε. Αν υπάρξει αποτέλεσμα, θα κάνουμε τα αδύνατα δυνατά να το αξιοποιήσουμε. Έχουμε κάνει όμως ένα αξιόλογο κέντρο και ο κάθε επισκέπτης που πάει στο σπήλαιο πηγαίνει και στο παλαιοντολογικό μουσείο, όπου γνωρίζει την πανίδα και τη χλωρίδα που υπήρχαν στην ευρύτερη περιοχή πριν από 15.000 χρόνια».
Κόλλησε λόγω αλλαγής νόμου
Ο γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Ιαματικών Πηγών Ελλάδος και πρώην δήμαρχος Κιλκίς Δημήτρης Τερζίδης, αναφερόμενος στο θέμα των θεραπευτικών ιδιοτήτων του σπηλαίου, επισημαίνει: «Είχαμε πάρει την έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ) που το αναγνώρισε ως σπήλαιο που μπορεί να υπαχθεί στη σπηλαιοθεραπεία. Υπάρχουν τέτοιες αποφάσεις. Είχαμε ενταχθεί τότε σε ένα πρόγραμμα και κάναμε τον χώρο έξω από το σπήλαιο. Δεν προχώρησε όμως όλη η ιστορία της σπηλαιοθεραπείας, καθώς με τις αναγνωρίσεις, το 2006, ήρθε η τότε υπουργός κ. Πετραλιά και ζήτησε με νέο νόμο ξανά αναγνωρίσεις για όλα τα ιαματικά. Έτσι έγινε μόνο η υποδομή, που τη χρησιμοποιεί τώρα πια ο δήμος για τις ανάγκες του. Αλλά υπάρχει χώρος που ήταν ενταγμένος για να γίνει η σπηλαιοθεραπεία. Έπρεπε όμως πρώτα να προχωρήσει η πορεία της αναγνώρισης με τον καινούργιο νόμο και μετά να αξιοποιηθεί το έργο».
