Τα σπαρτά στο Κιλκίς τα καίει ο Βαρδάρης

Είναι μια μέρα της άνοιξης, μιας άνοιξης όχι πολύ μακριά, όχι πολύ κοντά. Φοράω σανδάλια και γλυστράω στην πλαγιά αλλά ο θείος κρατάει σφιχτά το χέρι μου στην τεράστια παλάμη του. Είναι ένα χέρι σαν του παππού. Μπορεί και σαν του προ-πάππου αλλά δεν τον γνώρισα. Θα ρωτήσω τη μάνα μου. Εκείνη θα ξέρει.

Επάνω στο κάστρο φυσάει αέρας, το Παλαιο Γυναικόκαστρο απλώνεται κάτω, μια σταλιά σε έναν κάμπο που δεν τελειώνει.

– Εδώ σε μας, μου λέει ο θείος, φυσάει Βαρδάρης και καίει τα σπαρτά. Δεν προστατεύεται ο κάμπος από πουθενά. Γι’αυτό είναι φτωχό το μέρος μας. Ούτε νερά έχουμε πολλά.

Μου δείχνει με το χέρι του τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Μου λέει για τους κάμπους εκεί, για τα νερά τους, για τα σπαρτά τους.

Έχει το πρόσωπο της γενιάς μας. Μελαχρινός, σκληρός, βαρύς.

– Οι λαθρομετανάστες ακολουθούν τους πυλώνες. Αν τους πάρεις έναν έναν, αργά ή γρήγορα θα βγεις στο Κιλκίς. Ήρθαν πολλοί αλλά δε μένουν, είναι φτωχός ο τόπος. Αλλά ο κόσμος εδώ τους βοηθάει.

Ανοίγει τα μάτια, κουνάει το κεφάλι του πάνω κάτω ίσα ίσα. Όπως όταν ήμουν μικρή και δε φοβόμουν να τον ακολουθήσω στα χωράφια. Άμα έκανα τίποτα γενναίο έκανε έτσι ακριβώς σα να καμάρωνε κι έσκαγα από περηφάνια.

– Βοηθάει ο κόσμος, ναι ναι. Είμαστε πρόσφυγες εδώ, θυμόμαστε πώς είναι.

Έτσι μου είπε.

Έτσι το αισθάνομαι.

Δώδεκα οικογένειες από το Πέπερεκ ήρθαν στην Ελλάδα το 1913 με πλοίο και βγήκαν στην Καβάλα. Το 1914 ήρθαν άλλες 40 οικογένειες από τις Σέρρες. Πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω και αποβιβάστηκαν στο Μπατούμι. Στην τελευταία όμως φάση του ταξιδιού τους, τους χτύπησαν δυο τούρκικα πολεμικά και αναγκάστηκαν να αποβιβαστούν στο Τουαπσέ το φθινόπωρο του 1914. Οι περιπέτειες τους που είχαν αρχίσει εδώ και πολλά χρόνια θα τελείωναν μόλις το 1922 με τη Μικρασιατική Καταστροφή σε ελληνικό έδαφος.

Στην Ελλάδα επέστρεψαν το 1922 στο Καραμπουρνάκι της Καλαμαριάς και εν συνεχεία εγκαταστάθηκαν στο Αβρετ-χισάρ (στην τουρκική Avret – Hisar (Κάστρο των Συζύγων/ Γυναικών), όπως λεγόταν τότε το Παλαιό Γυναικόκαστρο.

Από digital-era.org