H μεγάλη ματαίωση
Του Χρήστου Λάσκου.
Η βασική εμπειρία των ηττημένων είναι ότι τα πάντα έγιναν διαφορετικά απ’ ό,τι ήλπιζαν ή σχεδίαζαν […] Ετσι, έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να εξηγήσουν το γιατί δεν έγινε αυτό που πίστευαν, αλλά κάτι άλλο.
Koselleck
Δεν υπάρχει αμφιβολία -ό,τι κι αν νομίζει ή ισχυρίζεται η κυβέρνηση- πως όσα συνέβησαν από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα έχουν βιωθεί από τις κατώτερες τάξεις της ελληνικής κοινωνίας, τους μισθωτούς, τους άνεργους, τους νέους, ως μια τεράστια ματαίωση. Μετά από χρόνια μειωμένων προσδοκιών έμελλε να έρθει η εποχή των πλήρως εκμηδενισμένων προσδοκιών.
Και μάλιστα ως κατάληξη μιας περιόδου που άνοιξε με την ελπίδα πως… η ελπίδα έρχεται και έκλεισε με ένα δημοψήφισμα, στο οποίο δύο στους τρεις μας είπαμε πως -με δεδομένους τους κινδύνους- πρέπει να τελειώνουμε με τη λιτότητα, με τα κοινωνικά βασανιστήρια και τους δολοφονικούς πειραματισμούς σε βάρος μας.
Κι αυτό, για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση της γενιάς που πληρώνει πολύ ακριβά ήδη από την εκκίνησή της στη ζωή την καπιταλιστική κρίση, απλώς «δεν υπάρχει». Σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, «δεν υπάρχει» που είναι εξαιρετικά απίθανο να αφομοιωθεί και να εκλογικευτεί από τους εργαζόμενους και τους φτωχούς στη χώρα μας – ώστε να γίνει, με κάποιον τρόπο, διαχειρίσιμο πολιτικά και ψυχολογικά.
Πρόκειται για συνθλιπτική ήττα σε μάχη που δεν δόθηκε. Πράγμα που την κάνει κάτι πολύ περισσότερο από ήττα. Γιατί, όπως σημείωνε η Ρόζα Λούξεμπουργκ στον καιρό της, υπάρχουν ήττες που με όλο τους το κόστος μπορεί να αποδειχτούν ωφέλιμες για την υπόθεση της χειραφέτησης. Και δεν είναι η περίπτωσή μας. Οπως ήδη είπα, η περίπτωσή μας ανήκει στην κατηγορία των μεγάλων ματαιώσεων.
Και τώρα; Τώρα, προφανώς, τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Και δεν είναι μόνο αυτή η ασύλληπτη εξέλιξη που διαμορφώνει συνθήκες αδιεξόδου. Ούτε μόνο το γεγονός πως η διαχείρισή της από τη μεριά της κυβέρνησης γίνεται με τους χειρότερους όρους, εφόσον, προκειμένου να εξηγήσει την ενεργητική προώθηση μιας ακραία νεοφιλελεύθερης πολιτικής, τείνει να ισχυρίζεται πως παλιότερα «λέγαμε υπερβολές».
Ας θυμηθούμε μερικές από τις υπερβολές – εκτός από μορφωτικό, είναι και ψυχωφελές ίσως. Λέγαμε, λοιπόν, ως ριζοσπαστική Αριστερά, πως πρέπει να ανατρέψουμε τον εργοδοτικό δεσποτισμό, επαναφέροντας καταρχήν την εργασιακή νομοθεσία στη προ Μνημονίου κατάσταση. Να αυξήσουμε τον κατώτατο μισθό, έτσι ώστε να πάρει μπροστά μια οικονομία που έχει απόλυτη ανάγκη την ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης.
Να ενισχύσουμε τις χαμηλές συντάξεις. Να σταματήσουμε, με δυο λόγια, την εσωτερική υποτίμηση. Να έχουμε δημόσιες τράπεζες, διαφορετικά κανένας παραγωγικός μετασχηματισμός προς όφελος της κοινωνικής πλειονότητας δεν είναι νοητός.
Να παρέμβουμε στο ζήτημα των «κόκκινων» δανείων, με τη δημιουργία δημόσιου ενδιάμεσου φορέα, ώστε να προστατευτούν οι δανειολήπτες από την ασυδοσία των τραπεζών. Να προχωρήσουμε σε αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου σε βάρος όσων πολλά κέρδισαν ακόμη και στην κρίση.
Τέτοιες υπερβολές λέγαμε οι αριστερίζοντες βολονταριστές και κάναμε τον κόσμο να ελπίσει. Θα έπρεπε, προφανώς, να είμαστε λιγότερο εξτρεμιστές, για να έχουμε τύχη!
Τα πράγματα, όμως, παραείναι άσχημα, για να μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε με σαρκασμό και μόνο.
Δυστυχώς, μάλιστα, κακά σημάδια δεν έχουμε μόνο από τον νέο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε αποκλειστικά εντός χώρας.
Κι αν η απαράδεκτη ανακοίνωση της ΛΑ.Ε. για το «νέον ποντιακόν ζήτημα» θα μπορούσε να θεωρηθεί ήσσονος σημασίας και διορθώσιμη στο μέλλον, δεν ισχύει το ίδιο για τη στάση της γαλλικής Αριστεράς -του Κόμματος της Αριστεράς και του Κομμουνιστικού Κόμματος- που προσέτρεξε, σε μια επίδειξη εθνικής ευθύνης, να υπερψηφίσει την πρόταση Ολάντ για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με την πολύ τιμητική, αλλά ελάχιστη εξαίρεση τριών σοσιαλιστών και τριών οικολόγων βουλευτών.
Οπως δεν είναι μικρής σημασίας το μεταμοντέρνο ξεκατίνιασμα στους Ποδέμος, οι οποίοι μέσω της διαδικτυακής αμεσοδημοκρατίας τείνουν στη μετατροπή τους σε σκληρά αρχηγικό κόμμα.
Ολα αυτά πρέπει, νομίζω, να τα σκεφτούμε πολύ στα σοβαρά. Να κάνουμε, όσο είναι δυνατόν, αποστασιοποιημένα τον ενδιάμεσο απολογισμό μας.
Γιατί η ιστορία δεν τελείωσε τον Ιούλιο, όπως δεν τελείωσε και με τον Φουκουγιάμα. Γιατί το αστάθμητο, που έκανε τον ΣΥΡΙΖΑ μεγάλο πολιτικό φορέα, θα κάνει κι άλλα, ακόμη περισσότερο, απρόβλεπτα στο μέλλον.
Και μ’ όλο που η μεγάλη ματαίωση δρα υπονομευτικά στις προσπάθειες των «μικρών ανθρώπων» να σώσουν και να βελτιώσουν τη ζωή τους, δεν μπορεί να μη σημειώσουμε πως σήμερα σε σχέση με την αρχή της κρίσης έχουμε δύο πλεονεκτήματα: περισσότερους ανθρώπους με μεγαλύτερη εμπειρία για να αναλάβουν τους νέους αγώνες και, κυρίως, ένα δυνάμει πανίσχυρο κοινωνικό μπλοκ, αυτό που την 5η Ιουλίου 2015 αρνήθηκε εκκωφαντικά την καταστροφή της ζωής του και το οποίο, μ’ όλη την παγωμάρα που βίωσε τους τελευταίους μήνες, είναι ακόμη «εκεί έξω».
Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
