Το «ψυγείο» όργανο εκβιασμού..

…της Coca Cola.

Του Όμηρου Ταχμαζίδη*

Η επιχείρηση ΑΓΝΗ ΑΒΕE με έδρα τον Ορχομενό της Βοιωτίας και ανήκει στον Νικόλαο Οικονόμου του Δημητρίου, υπήρξε ένα από τα πολλά θύματα των παράνομων και αθέμιτων πρακτικών ανταγωνισμού της πολυεθνικής Coca Cola 3 E.

Η αμερικανική πολυεθνική κατόρθωσε με διάφορες άνομες και απαράδεκτες  για τα χρηστά ήθη της βιομηχανίας και του εμπορίου πρακτικές να εξοστρακίσει και να εξαφανίσει δεκάδες ελληνικές επιχειρήσεις τοπικών συμφερόντων.

Ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης ΑΓΝΗ ΑΒΕΕ είχε το θάρρος να αποκαλύψει με ένα πολυσέλιδο έγγραφο τη δική του περιπέτεια σε σχέση με τις άνομες πρακτικές της Coca Cola  3 Ε. Το έγγραφο αυτό υπέβαλλαν ως «Αναφορά» προς τους υπουργούς Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων βουλευτές των «Ανεξαρτήτων Ελλήνων» στις 11 Νοεμβρίου 2013. Για λόγους άγνωστους οι υποθέσεις ενάντια στην Coca Cola  και η απονομή δικαιοσύνης καθυστερούσαν τόσο ώστε στο τέλος η μικρή ελληνική επιχείρηση να εξαφανίζεται  από την τοπική αγορά.

Η αναφορά του Έλληνα τοπικού επιχειρηματία περιέχει και πάρα πολλά στοιχεία για τις μεθοδεύσεις της Coca Cola  στην αγορά και για τις «περίεργες» πρακτικές της αναφορικά με τον υγιή ανταγωνισμό, για τις οποίες δικάσθηκε και καταδικάσθηκε: μετά την παρέλευση απίστευτα πολλών ετών για συνθήκες ευνομούμενου κράτους!

Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα  απόσπασμα από την «Αναφορά» του ιδιοκτήτη της ΑΓΝΗ ΑΒΕΕ, το οποίο σχετίζεται  με την περίφημη «φοροαποφυγή», όπως πρόσφατα ενημερωθήκαμε για την υπόθεση των οφσόρ εταιριών και τη φορολόγηση της Coca Cola 3 E εκτός Ελλάδας και την εμπλοκής της στο πανευρωπαϊκό σκάνδαλο Lux Leaks.

O Νικόλαος Οικονόμου αναφέρει τον όρο «φοροαποφυγή», πολύ πριν τον επινοήσουν οι δημοσιογράφοι-υποστηρικτές της Coca Cola, για να αντικαταστήσουν τον όρο «φοροδιαφυγή». Αλλά ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης αναψυκτικών από τον Ορχομενό της Βοιωτίας είναι καταπέλτης: ταυτίζει την «φοροαποφυγή» με την «φοροκλοπή» και καλεί την τότε κυβέρνηση να πάρει θέση επί μιας σειράς θεμάτων αναφορικά με την «φοροδιαφυγή», τον αθέμιτο ανταγωνισμό, τις πρακτικές της Coca Cola  που επέφεραν την καταστροφή της τοπικής οικονομίας σε ολόκληρες περιοχές κ.α..

Εδώ το απόσπασμα από τις καταγγελίες του και τις σκέψεις που κάνει για τις παράνομες πρακτικές και τη γενικότερη λειτουργία στην αγορά της αμερικανικής πολυεθνικής και κυρίως για το «κόλπο» των ψυγείων – το κατ΄ εξοχήν όργανο εκβιασμού της  πολιτικής της Coca Cola 3 E στην αγορά:

«… υποβάλλω στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών το ερώτημα, αν διαπράττεται φοροαποφυγή και ουσιαστικά φοροκλοπή, με το γεγονός ότι η «Coca Cola  3 Ε», θεωρώντας το ψυγείο που χρησιδανείζει στα τοπικά σημεία πώλησης (τ.σ.π.), για να τα καταστήσει ουσιαστικά με τη ρήτρα αποκλειστικότητας αποκλειστικούς διακινητές των αναψυκτικών της, ως «ΠΑΓΙΟ», αποκτά περιουσιακά οφέλη, αφού προβαίνει σε αποσβέσεις εκπίπτοντας την αξία κτήσης τους. Μάλιστα, η «Coca Cola 3 E», ωφελούμενη την μη καταβολή φόρων, αποκτά μεγαλύτερη οικονομική δυνατότητα («πλουτίζει») για να εξακολουθεί να μονοπωλεί την αγορά, αφού έχει τη δυνατότητα να τροφοδοτεί με όλο και περισσότερα ψυγεία την αγορά και να πραγματοποιεί εκπτώσεις στόχου και πίστεως και προσφορές, για να εξοβελίζει την επιχείρησή μου ως ανταγωνιστική της απ΄ αυτήν.

Α. Η «Coca Cola 3 Ε» περί τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 άρχισε να παραχωρεί δωρεάν ψυγεία σε λιανοπωλητές (τ.σ.π.) και να τα χαρακτηρίζει ως «ΠΑΓΙΑ» στοιχεία της επιχείρησης της στην σύμβαση που κατάρτιζε με αυτούς με ρήτρα περί «αποκλειστικότητας», παρότι δεν παρέμεναν στις εγκαταστάσεις της, αλλά παραδίδονταν και βρίσκονταν στις εγκαταστάσεις των τ.σ.π., με σκοπό τον έλεγχο της κατανάλωσής τους και τον εξοβελισμό των ανταγωνιστών της από την οικεία αγορά. Η «ρήτρα αποκλειστικότητας» λειτούργησε ως άσκηση εκβιασμού εκ μέρους της «Coca Cola 3 Ε» προς τα τοπικά σημεία πώλησης (τ.σ.π.) μέσω των επιθεωρητών πωλήσεών της για αποκλειστική κατανάλωση των προϊόντων της, ιδίως της πορτοκαλάδας Fanta και της λεμονάδας Sprite, για να επιτύχουν τον εξοστρακισμό από την οικεία αγορά των τοπικών εμφιαλωτών που παρασκεύαζαν ανταγωνιστικά αναψυκτικά, κάτι που επιτεύχθηκε σε ελάχιστο χρόνο.

Μεγάλο μέρος των ψυγείων έχει διατεθεί στα περίπτερα που τα ώθησε να γίνουν παράνομα, καθόσον τα αναψυκτικά δεν συμπεριλαμβάνονται στα είδη που επιτρέπεται να πωλώνται βάσει του αρθρ. 15 παρ. 2 Ν.Δ. 1044 /1971, επιτυγχάνοντας κατά σημαντικό μέρος μετατόπιση της αγοράς αναψυκτικών από τα παραδοσιακά καφενεία, πολλά των οποίων έκλεισαν, προς τα περίπτερα, τα οποία λόγω της εξάρτησης από την δωρεάν παροχή του ψυγείου («ρήτρα αποκλειστικότητας») είχαν μετατραπεί ουσιαστικώς σε «κατάστημα» της παρέχουσας το ψυγείο επιχείρησης.

Με το ψυγείο, που από την έναρξη εφαρμογής της εν λόγω πρακτικής της μέχρι και τώρα χαρακτηρίζει ως «ΠΑΓΙΟ», η «Coca Cola  3 Ε» (όπως και άλλες επιχειρήσεις που ακολούθησαν την πρακτική της) επιτυγχάνει προφανώς μεγάλα φορολογικά οφέλη (της τάξεως ίσως πολλών εκατομμυρίων ευρώ, μπορεί και 200.000.000 ευρώ, αν εκτιμώ σωστά το κέρδος της από τον ρυθμό αντικατάστασής τους), έτσι εμφανίζεται το πρωτοφανές φαινόμενο να ενισχύεται οικονομικά μια ιδιωτική επιχείρηση με χρήματα στην ουσία του ελληνικού λαού για να ανταγωνίζεται αθέμιτα άλλες επιχειρήσεις, κυρίως τις αμιγές ελληνικές που ασκούν την δραστηριότητά τους από τη δεκαετία του ΄50.

Επισημαίνω ότι η «Coca Cola 3 Ε» κατά τη δεκαετία του ΄80 άρχισε να παρέχει δωρεάν («χρησιδανείζει») ψυγεία 8 ποδών, αργότερα τα αντικατέστησε με άλλα ψυγεία 10 ποδών, στη συνέχεια με δίπορτα, τρίπορτα ανοιχτού τύπου κλπ. Δηλαδή, επί τριάντα περίπου έτη επιτυγχάνει αποσβέσεις μέσω των ψυγείων, τα οποία θεωρώντας ως «πάγια» περιουσιακά της στοιχεία παρέχει δωρεάν («χρησιδανείζει») σε λιανοπωλητές, αντικαθιστώντας τα διαρκώς με νεότερα, για να κερδίζει συνεχώς και φοφολογικά οφέλη και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα….

β….Επομένως το ψυγείο κυριότητας της επιχείρησης αναψυκτικών, όταν «χρησιδανεισθεί», δεν χρησιμοποιείται από την επιχείρηση παρασκευής αναψυκτικών ούτε «άμεσα» ούτε «έμμεσα» στη λειτουργία της, ώστε να εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως «πάγιο» και να προσφέρει σ΄ αυτήν φορολογικά οφέλη, άρα προφανώς διαπράττεται φορολογική παράβαση, όταν το ψυγείο χαρακτηρίζεται «πάγιο» με φορολογικά οφέλη για την επιχείρηση που το έχει χρησιδανείσει σε λιανοπωλητές (τ.σ.π.) για χρήση στο κατάστημά τους.

Κατά συνέπεια, το ψυγείο για ψύξη και προβολή προς πώληση αναψυκτικών που εγκαθίσταται σε καταστήματα τρίτων (τ.σ.π.) δεν μπορεί να θεωρηθεί ως «πάγιο» στοιχείο της επιχείρησης που το παρέχει (όπως είναι η «Coca Cola  3 Ε»), ώστε να υπόκειται σε αποσβέσεις, αφού δεν αποτελεί εργαλείο της, όπως αποτελούν π.χ. τα μηχανήματα παραγωγής, ο εξοπλισμός, τα κιβώτια με τις φιάλες, τα αυτοκίνητα διανομής, που χρησιμοποιούνται άμεσα ή έμμεσα στη λειτουργία της.

Το φαινόμενο του «χρησιδανεισμού» του ψυγείου, ποροφανέστατα και καθαρά για ανταγωνιστικούς σκοπούς, εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν συναντάται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στις Η.Π.Α., αποτελεί «ελληνική πρωτοτυπία» της «Coca Cola  3 Ε» (μόνο στην Ελλάδα), που είχε σαν αποτέλεσμα να κυριαρχήσει στην αγορά αναψυκτικών, προξενώντας την εξόντωση πολλών μικρομεσαίων επιχειρήσεων που λειτουργούσαν στην Ελλάδα και πρόσφεραν δουλειά σε συμπολίτες τους συμβάλλοντας στην ανάπτυξη και συνοχή της τοπικής κοινωνίας. Σαν παράδειγμα αναφέρω ότι υπήρχαν 800 περίπου τοπικοί εμφιαλωτές στην Ελλάδα και τώρα απέμειναν περίπου 30…

Είναι απορίας άξιο, αν με χρήματα που αποφεύγει να πληρώνει κάποια επιχείρηση για φορολογικές υποχρεώσεις, μπορεί να επιτυγχάνει μονοπώληση της αγοράς και κατά επέκταση συγκέντρωση κεφαλαίου που αποτέλεσε την πληγή της ελληνικής οικονομίας, αφού περιόρισε τον κύκλο της οικονομικής δραστηριότητας και συνακόλουθα τα οφέλη της σε λίγους και έφερε τη φτώχεια στους πολλούς, με επακόλουθο την πρωτοφανή κρίση που βιώνει η ελληνική κοινωνία και η ίδια η Ελλάδα»

Από ότι φαίνεται από αυτά τα αποσπάσματα τα  ψυγεία είναι το βασικό όργανο εκβιασμού όλων των επαγγελματιών που πωλούν χυμούς και αναψυκτικά: αυτό είναι γνωστό σε όσους ασχολούνται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με την παραγωγή και διακίνηση των συγκεκριμένων προϊόντων – εκείνο που δεν είναι γνωστό είναι το μέγεθος των απωλειών σε φορολογικά έσοδα για το ελληνικό δημόσιο.

Επίσης, τα γενικότερα πλήγματα που επέφερε η Coca Cola  στην ελληνική οικονομία και που αναφέρει ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης ΑΓΝΗ δεν ξαφνιάζουν: είναι λίγο πολύ γνωστά πράγματα – εκείνο που ξενίζει είναι η αναφορά σε «φοροκλοπή» σε μια χρονική περίοδο που δεν ήταν ακόμη γνωστή η υπόθεση των οφσόρ εταιριών (Lux Leaks) και η φορολόγηση της Coca Cola στο εξωτερικό.

* Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι μέλος του Ε.Γ. της «Σοσιαλιστικής Προοπτικής»