My Twitter Feed

29 Μαρτίου, 2024

ΕΙΔΗΣΕΙΣ.ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ:

Σοκ από το λουκέτο στη SONOCO! -

Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Παιονία: Η ιστορία σε λεύκωμα Χρ. Ίντου -

Τετάρτη, 27 Μαρτίου, 2024

Ο ΣΥΡΙΖΑ για τον αξονικό του ΓΝΚ -

Τετάρτη, 27 Μαρτίου, 2024

Σε καινοτόμο έργο η ALUMIL -

Δευτέρα, 25 Μαρτίου, 2024

“Άδειασμα” από τον Γ. Φλωρίδη -

Σάββατο, 23 Μαρτίου, 2024

Παππάς: Παράνομες οι καταλήψεις -

Παρασκευή, 22 Μαρτίου, 2024

Δ. Κιλκίς: Στα Λατσιά αντιπροσωπεία του -

Παρασκευή, 22 Μαρτίου, 2024

Δ. Κιλκίς: Σε δράση τα μηχανήματα -

Παρασκευή, 22 Μαρτίου, 2024

Το Λουτρό του Κιλκίς – Μέρος ΙΙ

Του Θανάση Βαφειάδη.


Ιδιαίτερα τις δυο πρώτες δεκαετίες μετά την απελευθέρωση της πόλης, όταν τα κύματα των προσφύγων την κατέκλυσαν, ο ρόλος του λουτρού ήταν καθοριστικός ως προς το ζήτημα «της τελείας αποφθειριάσεως, εξυγιάνσεως και εθίσεως των προσφύγων προς λούσιν», όπως γραφόταν σε μια απόφαση του κοινοτικού συμβουλίου του 1923.

Η λειτουργία του λουτρού μετά την απελευθέρωση αφέθηκε στην ιδιωτική πρωτοβουλία όπως γινόταν και την περίοδο της τουρκοκρατίας και έτσι ο επιχειρηματίας που πλειοδοτούσε στην δημοπρασία που προκήρυσσε η Κοινότητα ήταν ο υπεύθυνος του λουτρού. Οι λουόμενοι απευθύνονταν σ’ αυτόν κατά την είσοδο τους και αφού πλήρωναν αντίτιμο ανάλογο με το χρόνο παραμονής τους, είχαν στη διάθεση τους μακριές λινές πετσέτες (μαχραμάδες), τσόκαρα και αρωματικά είδη και στη συνέχεια κατευθύνονταν στους εσωτερικούς χώρους. Περιμετρικά της κεντρικής αίθουσας υπήρχαν λεκάνες και κρουνοί θερμού και ψυχρού νερού. Οι λουόμενοι κάθονταν ή ξάπλωναν σε κρεβάτια, συζητώντας μεταξύ τους μέχρι να ιδρώσουν και στη συνέχεια ο καθένας πήγαινε σε ένα κελί όπου ξέπλενε τον ιδρώτα και τους ρύπους του σώματος με σαπούνι και άφθονο νερό. Μόλις τελείωνε, ο λουτράρης τον εφοδίαζε με άλλες δυο πετσέτες. Τύλιγε τη μια στο κεφάλι του για να στεγνώσουν τα μαλλιά του και έριχνε την άλλη στους ώμους. Κατόπιν ο πελάτης επέστρεφε στο αποδυτήριο και όταν το σώμα του αποκτούσε κανονική θερμοκρασία ντυνόταν και παρέμενε για λίγο στον προθάλαμο, ώστε να αποφύγει ένα πιθανό κρυολόγημα.

Τακτικοί πελάτες του λουτρού ήταν οι καταστηματάρχες της αγοράς -μεταξύ των οποίων και ο παππούς μου και ο πατέρας μου- και οι στρατιώτες του 13ου Συντάγματος Πεζικού, που προσέρχονταν στο λουτρό σε παράταξη με τις δικές τους πετσέτες ανά χείρας και τραγουδώντας εμβατήρια. Η προσέλευση τους σ’ αυτό το χώρο αποτελούσε μια κοινωνική εκδήλωση που τους έδινε την ευκαιρία να ξεφύγουν για λίγο από τον κλειστό χώρο του στρατοπέδου.

Μια γλαφυρή περιγραφή των όσων συνέβαιναν στο λουτρό μας δίνει ο Αναστάσιος Φωστηρόπουλος: «Το λουτρό είναι δεμένο με γενιές κιλκισιωτών, που έζησαν πριν το ’40. Είναι ο χώρος, όπου τόσο οι πολίτες όσο και οι στρατιωτικές μονάδες, το σύνταγμα ιππικού, το 13ο σύνταγμα πεζικού, εξυπηρετούνταν επί σειρά ετών. Υπήρχε προγραμματισμός για την υποδοχή του κοινού και των στρατιωτικών μονάδων σε καθορισμένες ημέρες. Οι ημέρες της εβδομάδος ήταν μοιρασμένες άλλοτε για τους άνδρες και άλλοτε για τις γυναίκες. Οι μητέρες συνόδευαν τα μικρά μέχρι την προεφηβική ηλικία, οι δε πατέρες τα αγόρια της μετεφηβικής ηλικίας τις ημέρες των ανδρών. Πριν την είσοδο στο Λουτρό υπήρχε ένας μακρύς διάδρομος που σε κάθε πλευρά του υπήρχαν μικρά δωματιάκια, σαν αποδυτήρια με πρόχειρα κρεβάτια, όπου οι γονείς ξεκουράζονταν μετά το μπάνιο. Στην φάση αυτή τους προσφέρονταν, όπως ήταν αφυδατωμένοι από την εφίδρωση, γκαζόζες και πορτοκαλάδες προς μεγάλη τέρψη των μικρών «μπόμπιρων».

Μες στο χαμάμ γινόταν το σώσε. Φωτισμός δεν υπήρχε. Λίγες ακτίνες φωτός από τα μικρά παραθυράκια του τρούλου άφηναν να κυκλοφορήσει κανείς με κίνδυνο να γλιστρήσει. Η εικόνα μες στο λουτρό τραγελαφική. Σ’ αυτό συντελούσε η μεγάλη ακουστική του χώρου. Οι γυναίκες φωνασκούσαν υστερικά. Τα μικρά τσίριζαν αναιτίως και το σκηνικό συμπλήρωνε η μουσική υπόκρουση με τα ξύλινα τσόκαρα, απαραίτητος εξοπλισμός για τον λουόμενο για να κυκλοφορήσει μέσα στις σαπουνάδες χωρίς να γλιστρήσει» (ΗΜΕΡΗΣΙΑ 8 -5- 2009)

Το οικόπεδο που περιέβαλε το λουτρό καθώς ήταν ανταλλάξιμο περιήλθε στο Δημόσιο και το 1928 η Εθνική Τράπεζα, ως διαχειρίστρια της ανταλλάξιμης περιουσίας, ξεκίνησε τη διαδικασία εκπλειστηριασμού του ακινήτου. Η Κοινότητα Κιλκίς αντέδρασε σ’ αυτή την προοπτική και προσπάθησε να τη ματαιώσει θεωρώντας «ότι ο λουτρών χάριν της δημοσίας υγείας οφείλει να είναι κτήμα της Κοινότητος». Η δημοπρασία εκποιήσεως του λουτρού πραγματοποιήθηκε τελικά στις 16 Ιουνίου 1928. Το πωλητήριο συμβόλαιο με ημερομηνία 4 Οκτωβρίου 1928 υπογράφηκε στο εδώ υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας ενώπιον του συμβολαιογράφου Κιλκίς Ανδρέου Δημητρίου Δημουλά. Στο συμβόλαιο αναφέρεται πως το ακίνητο ανήκε στον ανταλλαγέντα Οθωμανό Σεΐχ Σαΐτ Εφέντη και μετά τη δημοπρασία περιήλθε στον αναδειχθέντα τελευταίο μειοδότη Ισαάκ Κουρτίδη.

Το λουτρό σταμάτησε να λειτουργεί γύρω στα 1962 και έκτοτε έχει υποβαθμιστεί παραλαμβάνοντας άλλες χρήσεις άσχετες με την αρχική (αποθηκευτικός χώρος). Σήμερα και αφού έχει υποστεί καταστροφές από ατυχείς και απαράδεκτες επεμβάσεις παραμένει εγκαταλειμμένο.

Το 1995, με ενέργειες του Συλλόγου Μηχανικών Ν. Κιλκίς, ξεκίνησε η διαδικασία χαρακτηρισμού του λουτρού ως διατηρητέου μνημείου και ύστερα από πολλές αντιδράσεις και περιπέτειες ολοκληρώθηκε το 2001.

Σήμερα το λουτρό ρημάζει, σιωπηλό και αιχμάλωτο καθώς είναι στο σκοτάδι για τόσες δεκαετίες. Ξέρω πολύ καλά ότι η αξιοποίηση αυτού του μνημείου είναι μια υπόθεση δύσκολη. Αλλά ξέρω, επίσης, ότι και η σιωπή των μνημείων είναι σιωπή της ιστορίας. Κι αφού τα μνημεία μιλάνε για την ιστορία, η ιστορία της πόλης μας, αυτή που αφηγούνται τα λιγοστά μνημεία που της έχουν απομείνει, δεν πρέπει ούτε να υποτιμάται, ούτε να αποσιωπάται αλλά να διασώζεται και να αναδεικνύεται. Γιατί, όπως το έλεγε και ο Πλούταρχος, «Καλόν δε πάσι τα οικεία κοσμείν και σώζειν».

Ανάρτηση στο facebook https://www.facebook.com/thvafeiadis

Σχολιάστε