Το δίλημμα του Αλ. Τσίπρα

Του Τάσου Παππά.

«Ρήξη με ανοιχτό το ενδεχόμενο ασύντακτης χρεοκοπίας ή πάση θυσία συμφωνία, ακόμη και με βαρείς όρους;». Αυτό είναι το δίλημμα του πρωθυπουργού.

Φαίνεται να επιλέγει τη δεύτερη εκδοχή, όπως τον εκλιπαρούν άλλωστε τα κόμματα της αντιπολίτευσης και οι μιντιακές ελίτ, για να τον ξεφωνίσουν φυσικά μετά εκ του ασφαλούς. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να διαχειριστεί μια χρεοκοπία για πολλούς λόγους.

● Δεν έχει την εξουσιοδότηση από τον ελληνικό λαό, παρά το ολέθριο λάθος που διέπραξαν οι αντίπαλοί της, οι οποίοι με τον τρόπο που πολιτεύτηκαν έδωσαν το δικαίωμα στον Αλ. Τσίπρα να ερμηνεύσει το μαζικό «όχι» του δημοψηφίσματος ως εντολή για σύγκρουση με τους δανειστές.

● Δεν υπάρχει σχέδιο εξουδετέρωσης των συνεπειών ούτε επεξεργασμένη στρατηγική για ένα διαφορετικό οικονομικό μοντέλο εκτός ευρώ. Η ηγετική ομάδα είναι απροετοίμαστη, ενώ ο κρατικός μηχανισμός είναι κατάφωρα εχθρικός στην κορυφή του, εντυπωσιακά ανεπαρκής στη βάση του και βεβαίως χωρίς εμπειρία στην αντιμετώπιση τέτοιων σύνθετων καταστάσεων.

● Η χώρα είναι εξαρτημένη από τις εισαγωγές, αφού η παραγωγική βάση της είναι αποδυναμωμένη και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πολιτών. Μια οικονομία που στηρίζεται κυρίως στις υπηρεσίες δεν είναι δυνατόν να αντέξει στις κατά μέτωπον επιθέσεις που θα εξαπολύσουν οι συμμορίες των κερδοσκόπων και οι πολιτικοί εκπρόσωποί τους.

● Το θετικό κλίμα που υπάρχει στην κοινωνία για την κυβέρνηση, και τον πρωθυπουργό προσωπικά, μπορεί να γυρίσει ανάποδα όταν θα εμφανιστούν τα πρώτα σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητα. Ο ριζοσπαστισμός ενός μεγάλου τμήματος της κοινωνίας είναι υπαρκτός και ελπιδοφόρος, ωστόσο δεν ξέρουμε αν πρόκειται για σταθερό ρεύμα με συνοχή ή για ενστικτώδη αντίδραση που θα σκορπίσει όταν τα πράγματα αλλάξουν.

Το ζητούμενο φυσικά είναι αν η συμφωνία με τους όρους και τις προϋποθέσεις που απαιτούν οι δανειστές θα είναι κοινωνικά δίκαιη και οικονομικά βιώσιμη. Φοβάμαι πως δεν θα είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Η ύφεση θα παραμείνει, η ανεργία θα συνεχίσει να χτυπάει μεγάλα νούμερα, κοινωνικές ομάδες θα ματώσουν (αγρότες), η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία θα αργήσει πολύ να επιστρέψει και η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα δεν πρόκειται να βγει στο ορατό μέλλον από τον μαρασμό.

Οπως σημειώνει ο Πολ Κρούγκμαν «λιτότητα και σκληρό νόμισμα είναι τοξικό μείγμα». Δοκιμάστηκε, απέτυχε παταγωδώς, προκάλεσε ανθρωπιστική κρίση, αλλά οι νεοφιλελεύθερες ελίτ επιμένουν με φανατισμό.

Αν ισχύουν όλα αυτά, ο πρωθυπουργός θα δυσκολευτεί να πείσει και το κόμμα του και την κοινωνία ότι είναι συνεπής -όχι με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, γιατί αυτό έχει αποσυρθεί από το προσκήνιο, αλλά- με την εντολή που του έδωσε ο ελληνικός λαός στο δημοψήφισμα της περασμένης Κυριακής. Τι θα μπορούσε να αντιτείνει ώστε ο ενθουσιασμός να μη μετεξελιχθεί σε απογοήτευση και οργή, αλλά σε κριτική αναμονή;

• 1) Πέτυχε το ελληνικό πρόβλημα να αποκτήσει παγκόσμιες διαστάσεις και επιπλέον κατάφερε να βάλει στο κέντρο της δημόσιας συζήτησης το επικίνδυνο για τις κυρίαρχες δυνάμεις ερώτημα: «Η Ευρώπη μπορεί να επιβιώσει χωρίς να αλλάξει;». Η θεωρία του μονόδρομου δεν έχει ηττηθεί, υπέστη όμως ένα σοβαρό πλήγμα.

• 2) Μια καλή δέσμευση για τη διευθέτηση του χρέους, που θα ανακουφίσει συνολικά την οικονομία.

• 3) Συντονισμένες ενέργειες ώστε να αμβλυνθούν οι πιο επαχθείς πλευρές του νέου προγράμματος.

• 4) Φορολογική μεταρρύθμιση με στόχο τον εντοπισμό και τη σύλληψη της μεγάλης φοροδιαφυγής που θα επιτρέψει τη μεταφορά των βαρών στους έχοντες και τους επιτήδειους που μέχρι τώρα ξέφευγαν, αξιοποιώντας τις σχέσεις τους με το παλιό πολιτικό σύστημα.

• 5) Ταχύτατη εκκαθάριση όλων των βρόμικων υποθέσεων που έμειναν ανεξιχνίαστες, για ευνόητους λόγους, από τις μνημονιακές κυβερνήσεις (οι διαβόητες λίστες των κλεπτοκρατών).

• 6) Ενα πρόγραμμα στοχευμένων παρεμβάσεων για να σπάσει το πυώδες κύκλωμα της διαπλοκής ανάμεσα στην πολιτική, την οικονομία και τα ΜΜΕ.

ΥΓ. Οσοι πάντως πιστεύουν ότι μια ταπεινωμένη και θυμωμένη κυβέρνηση θα μείνει με σταυρωμένα χέρια αν αναγκαστεί να οδηγηθεί στην έξοδο, τώρα ή αργότερα, μάλλον δεν έχουν υπολογίσει σωστά. Σ’ αυτήν την περίπτωση δεν θα πρέπει να περιμένουν ότι θα σεβαστεί τις υποχρεώσεις της χώρας (χρέος) και τις γεωπολιτικές ισορροπίες (ΝΑΤΟ) ούτε βεβαίως ότι θα αφήσει στο απυρόβλητο τις σχέσεις ιδιοκτησίας στον χρηματοπιστωτικό και τον επιχειρηματικό τομέα.

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ