Στις σημαντικές πόλεις το Κιλκίς

Ως ένα από τα δέκα σημαντικά αστικά κέντρα της Κ. Μακεδονίας καταγράφεται η πόλη του Κιλκίς στο αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Κεντρικής Μακεδονίας.

Εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης και των Σερρών, που καταγράφονται ως «εθνικοί πόλοι», το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΠΧΠ) της Κεντρικής Μακεδονίας κάνει συγκεκριμένες αναφορές και στα υπόλοιπα οκτώ αστικά κέντρα της περιοχής, που έχουν αναπτυξιακή προοπτική.

Τα κέντρα αυτά, εκτός από το Κιλκίς είναι η Κατερίνη (περιλαμβάνεται στους «λοιπούς εθνικούς πόλους»  – 4ο επίπεδο για ειδικούς λόγους), η Βέροια, η Αλεξάνδρεια, τα Γιαννιτσά, η Έδεσσα, η Νάουσα, ο Λαγκαδάς και ο Πολύγυρος (εντάσσονται στο 5ο επίπεδο των πρωτευόντων πόλων περιφερειακής εμβέλειας).

Το Χωροταξικό θεωρεί αυτές τις πόλεις ως περιφερειακούς πόλους και συνεπώς τους αποδίδει μεγάλη σημασία, καθότι αντιμετωπίζουν προκλήσεις και έχουν συγκεκριμένες προοπτικές.

Για να γίνει η κατάταξή τους, ελήφθησαν υπόψη μια σειρά από παράγοντες, που έχουν να κάνουν με τα πληθυσμιακά μεγέθη, τη δόμηση, την οικονομία, τη θέση τους κτλ. Υπό μια έννοια είναι οι οχτώ σημαντικότερες πόλεις για την Κεντρική Μακεδονία και ο ρόλος τους είναι κομβικός για τη μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής (περιλαμβανομένων εννοείται της Θεσσαλονίκης και των Σερρών).

Κιλκίς

Το Γενικό Πλαίσιο του ΠΧΠ τοποθετεί το Κιλκίς στο 5ο επίπεδο, με ρόλο που αντιστοιχεί στα σημερινά δεδομένα και είναι πλήρως συμβατός με τη θετική κατεύθυνση του Ειδικού Πλαισίου για τη Βιομηχανία.

Κάποιες αδυναμίες του τριτογενή τομέα (αναγκαίου για κέντρο 5ου επιπέδου) μπορούν να καλυφθούν από τη Θεσσαλονίκη, λόγω της πολύ μικρής χρονοαπόστασης).

Όσο για τις υπόλοιπες πόλεις, το Χωροταξικό προβλέπει τα εξής:

Κατερίνη

Παρουσιάζει μέτριο προς τα άνω δυναμισμό και βρίσκεται εντός αξόνων ανάπτυξης. Ο υπερτοπικός της ρόλος, δεν συνίσταται στην εξυπηρέτηση με κεντρικές λειτουργίες μιας ευρύτερης περιοχής επιρροής αλλά στο ότι είναι ο κεντρικός οικισμός μιας ισχυρής εξειδικευμένης ζώνης (τουρισμός και παραθεριστική κατοικία) που όμως έχει μικρή σχετικά κλίμακα (κατώτερη της περιφερειακής ενότητας). Ως εκ τούτου, για την επίτευξή στην πραγματικότητα ενός τέτοιου ρόλου, θα απαιτηθούν μέτρα πολιτικής που περιλαμβάνουν την οργάνωση της υφιστάμενης τουριστικής – παραθεριστικής ζώνης, τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος (τόσο στον παράκτιο όσο και τον εσωτερικό χώρο), και τη βελτίωση της εικόνας και της λειτουργίας της ίδιας της πόλης. Η μείωση της χρονοαπόστασης από το αεροδρόμιο Μακεδονία θα συμβάλλει σημαντικά στις περισσότερες από αυτές τις επιδιώξεις.

Βέροια

Η Βέροια χαρακτηρίζεται από πληθυσμιακή δυναμική και κλίμακα, προσέλκυση μετακινήσεων από ευρύτερο χώρο, και συγκριτικά ισχυρή και πολυτομεακή οικονομική βάση (επιχειρηματικές δραστηριότητες, μεταποίηση). Αναμένεται να επωφεληθεί σταδιακά από την ολοκλήρωση της Εγνατίας ενώ ανήκει σε ήδη υπαρκτό πολυπολικό σύμπλεγμα κέντρων η συμμετοχή της στο οποίο συμβάλλει σε αναβάθμιση του ρόλου της. Εκτιμάται ότι υπάρχουν θετικές προοπτικές περαιτέρω ενίσχυσης της θέσης της.

Αλεξάνδρεια

Η πόλη έχει κάποια κοινά χωροταξικά στοιχεία με τα Γιαννιτσά με κάπως μικρότερη κλίμακα και με πιο αδύναμη οικονομική βάση (πλην κάποιας εξειδίκευσης στη βιομηχανία). Βασικό θετικό στοιχείο αποτελεί η συμμετοχή της σε σχετικά δυναμικό πολυπολικό πλέγμα, την πορεία του οποίου μπορεί να παρακολουθήσει. Τα υπάρχοντα στοιχεία δεν στοιχειοθετούν ιδιαίτερο ρόλο όσον αφορά την οργάνωση της αγροτικής παραγωγής της ενδοχώρας, και περισσότερο λειτουργεί ως πόλος με ειδικό οικονομικό ρόλο παρά ως κέντρο υπηρεσιών.

Γιαννιτσά

Τα Γιαννιτσά χαρακτηρίζονται από μέτριο προς τα άνω δυναμισμό (πληθυσμός, οικοδόμηση) και διαθέτουν ενδοχώρα κλίμακας κατώτερης της περιφερειακής ενότητας. Η πόλη λειτουργεί περισσότερο ως ειδικός πόλος στο οικονομικό πεδίο (βιομηχανία, τουρισμός και τριτογενής συνδεόμενος με την υποστήριξη της αγροτικής παραγωγής), παρά ως κέντρο υπηρεσιών προς την ενδοχώρα. Υπάρχουν αναπτυξιακές προοπτικές κυρίως στο πλαίσιο πολυπολικού συστήματος.

Έδεσσα

Η πόλη δεν παρουσιάζει εσωτερική δυναμική ούτε όμως σημαντικές αδυναμίες. Βασικό θετικό στοιχείο είναι η συμμετοχή της στο σχετικά δυναμικό πολυπολικό πλέγμα στο δυτικό τμήμα της Περιφέρειας, την πορεία του οποίου μπορεί να παρακολουθήσει, και σε τομεακό επίπεδο ο τουρισμός.

Νάουσα

Η Νάουσα διατηρείται στο 5ο επίπεδο (στο οποίο την τοποθετεί το Γενικό Πλαίσιο) ως επιλογή – στόχος πολιτικής, δεδομένου ότι σήμερα ο ρόλος της είναι ελαφρά ασθενέστερος. Η πόλη έχει ιδιαίτερη φυσιογνωμία, με ασθενή πληθυσμιακή δυναμική αλλά οικονομική βάση εστιασμένη στη μεταποίηση, ενώ τα προβλήματα (πιέσεις αποβιομηχάνισης) της τελευταίας αποτελούν έναν παράγοντα της παρατηρούμενης πληθυσμιακής αποδυνάμωσης. Η στήριξη και ενίσχυση της βιομηχανίας αποτελεί εύλογη επιλογή (με την αναπόφευκτη αίρεση των γενικότερων προοπτικών του βιομηχανικού τομέα, ενώ θετικό στοιχείο αποτελεί η ύπαρξη δυνατοτήτων στον τουρισμό.

Λαγκαδάς

Αν και ο Λαγκαδάς δεν τοποθετείται σε κάποιο επίπεδο ως οικιστικό κέντρο, με βάση τις κατευθύνσεις του Γενικού Πλαισίου, επειδή στην πράξη λειτουργεί ως κέντρο 6ου επιπέδου, και από το Περιφερειακό Πλαίσιο τοποθετείται ως επιλογή πολιτικής στο επίπεδο αυτό με ελαφρώς ενισχυμένο ρόλο (6+), λόγω της σημαντικής εσωτερικής δυναμικής (πληθυσμός και οικοδόμηση) που επιδεικνύει καθώς και της προσέλκυσης μετακινήσεων.

Πολύγυρος

Η ένταξη του Πολύγυρου στο 5ο επίπεδο αποτελεί σαφώς στόχο πολιτικής κυρίως λόγω του μικρού πληθυσμιακού του μεγέθους που δεν ανταποκρίνεται σε αυτό το επίπεδο του οικιστικού δικτύου. Για τα δεδομένα του μεγέθους του έχει ωστόσο δυναμισμό, και οικονομική βάση στην ευρύτερη περιοχή με δύο ισχυρά στοιχεία: εξόρυξη και τουρισμό. Η τοποθέτηση του Πολύγυρου σε αυτό το επίπεδο, με κύριο στοιχείο του ρόλου τις διοικητικές λειτουργίες, αποτελεί σαφώς επιλογή πολιτικής που δεν είναι εύκολο να υλοποιηθεί και προϋποθέτει ισχυρές πολιτικές στήριξης και εκτός του χωροταξικού σχεδιασμού.