Περί του ονόματός μου και της…

…ονομαστικής μου εορτής.

Του Θανάση Βαφειάδη.

Βασικά με λεν Θανάση, όνομα εύηχον, εύδηλον και ελληνοπρεπές που οφείλω στον παππού μου Αθανάσιο Γότσο εκ Γουμενίσσης, μπαρμπέρη, οινοποιό και δενδροκόμο, αφού ο τόπος καταγωγής του εκτός από τα ομορφότερα κορίτσια ως γνωστόν διαθέτει και εξαιρετικούς αμπελώνες και οπωρώνες. Το όνομα του αγίου Αθανασίου του Μέγα, πατριάρχη Αλεξανδρείας, το πήρε και αυτός προφανώς από τον παππού του, τηρώντας το πατροπαράδοτο έθιμο της ονοματοδοσίας των τέκνων σύμφωνα με το οικογενειακό δένδρο. Το αυτό έπραξαν και οι δικοί μου γονείς, οι οποίοι δεν επηρεάστηκαν από κάποιο κύμα αρχαιοπληξίας όπως πλείστοι των σημερινών, που επιλέγουν αρχαιοελληνικά ονόματα για τα βλαστάρια τους λες και το όνομα αρκεί για να αποκτήσουν στη μετέπειτα ζωή τους την ανδρεία του Αλεξάνδρου, την ομορφιά του Φοίβου ή την ευστροφία του Οδυσσέως. Άσε που τα «λαμπρά μεγάλα ονόματά τους» καταλήγουν εν συνεχεία σε υποκοριστικά, τα μεν αγορίστικα σε εκείνα του τύπου Λάκη, Μάκη, Τάκη τα δε κοριτσίστικα σε Βανέσα, Τζέσικα, Μπάρμπαρα και πλείστα άλλα, συνήθως εκ της Γηραιάς Αλβιόνος προερχόμενα.

Το απολύτως ανδροπρεπές και υψίστης σημασίας όνομά μου, διότι παραπέμπει στην αθανασία που είναι ο μύχιος πόθος του ανθρώπου από τη στιγμή της εμφανίσεως του, είναι αλήθεια ότι όταν ήμουν μικρός δεν μου άρεζε ιδιαίτερα. Άλλωστε όλα τα παιδιά της εποχής εκείνης προτιμούσαν το Δημήτρης, όνομα που έφεραν όλοι σχεδόν οι πρωταγωνιστές των ελληνικών ταινιών, λες και τα υπόλοιπα ονόματα ήταν παντελώς άγνωστα στους τότε σεναριογράφους. Ο μόνος Θανάσης που υπήρχε στις κινηματογραφικές οθόνες ήταν ο Θανάσης Βέγγος, που κατά σύμπτωση έφερε τα ίδια με εμένα αρχικά ονόματος και επιθέτου. Αλλά ποιο παιδί θα ήθελε να ταυτιστεί με τον «Θου Βου», που εκτός από κοντός ήταν και φαλακρός, ιδιότητα όχι επιθυμητή για εμάς που πασχίζαμε μπροστά στον καθρέφτη να κάνουμε με την κοκάλινη τσατσάρα τη «χωρίστρα» μας απολύτως ευθύγραμμη, σαν τα ευθύγραμμα τμήματα που απεικονίζονταν στα βιβλία της γεωμετρίας;

Δεν μου άρεσε, επίσης, το υποκοριστικό Θανασάκης, με το οποίο με φώναζε η μάνα μου όταν με έψαχνε στη γειτονιά καθώς εξαφανιζόμουν, αγνοώντας το συμβατικό χρόνο ο οποίος κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού αποκτά την ιδιότητα της σχετικότητας, την οποία ανέλυσε ο διάσημος στο fb για τη ρήση του περί βλακείας Αλβέρτος Αϊνστάιν. Και γιατί να μου αρέσει άλλωστε ένα τέτοιο υποκοριστικό που παρέπεμπε στη γνωστή εικόνα του αναγνωστικού της Β’ δημοτικού με το Θανασάκη ντυμένο με μπλε ποδιά, άσπρο γιακαδάκι, κοντό παντελονάκι και σάκα χιαστί να τον οδηγεί κρατώντας το χέρι του η μαμά του στο σχολείο; Σα να λέμε η επιτομή του φλούφλη. Αλλά και στη γνωστή ελληνική ταινία «Θανασάκης ο πολιτευόμενος» του Σακελάριου ο πρωταγωνιστής με αυτό το υποκοριστικό ήταν το τέλειο παράδειγμα προς αποφυγήν. Πού να ήξερα τότε ότι το υποκοριστικό σε –ακης που παραπέμπει σε μικρό παιδί ή σε ενήλικο έχοντα μυαλό μικρού παιδιού -με τη συμβολή βεβαίως και του κατάλληλου πιστοποιητικού πλησιεστέρων συγγενών- μπορεί να σε οδηγήσει ακόμη και στον πρωθυπουργικό θώκο!

Το υποκοριστικό εν τέλει δε το γλύτωσα και ως Σάκης ήμουν γνωστός στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου και στα φοιτητικά μου χρόνια. Αυτό δεν μου έδωσε κάποια υπεραξία ώστε θαυμάστριες νεαρής ηλικίας να ξεφωνίζουν «Σααάκηηηη» άμα τη εμφανίσει μου ούτε μου άνοιξε το δρόμο για καλλιτεχνική καριέρα, που θα μου απέφερε, σκανδαλωδώς έστω, 200 χιλιάρικα για μια δεκαεπτάλεπτη συναυλία. Οφείλω να παραδεχτώ, όμως, ότι το Σάκης είναι ένα καλό υποκοριστικό αφού παραπέμπει στο γνωστό σήριαλ «Σάκης ο υδραυλικός», ο πρωταγωνιστής του οποίου ήταν ακαταμάχητος εραστής.

Υπάρχουν βέβαια και άλλα υποκοριστικά όπως το Νάσος ή το Θάνος, εκ των οποίων το πρώτο παραπέμπει στον ποιμενικό βίο με τσέλιγκες και τσοπάνους και συνεπώς δεν είναι ελκυστικό, το δε δεύτερο στο μουσικοσυνθέτη Θάνο Μικρούτσικο, που εν αντιθέσει με όσα υποδηλοί το επίθετό του υπήρξε μέγιστος.

Στη δεκαετία του 90 επανήλθα στο Θανάσης, κάνοντας όσους με ήξεραν ως Σάκη να αναρωτιούνται «ποιος Θανάσης;»

Εν κατακλείδι και παρά τις έολες αντιρρήσεις της Μονομελούς Επιτροπής θεωρώ ότι το Θανάσης ένα εξαιρετικό όνομα και ως εκ τούτου την ημέρα που εορτάζει σημαντική. Όσο για το πώς θα περάσω την ημέρα της εορτής μου, δυστυχώς θα είμαι κλεισμένος στο σπίτι λόγω πανδημίας και το μόνο ευχάριστο θα είναι οι ευχές σας περί μακροημερεύσεως, ευζωίας και ευνοίας της τύχης, που ευελπιστώ ότι θα λάβω.

Αδημονώ, βεβαίως, να τελειώσει αυτή η μακρά περίοδος εγκλεισμού, να ξανασυναντήσω τους φίλους μου που τα ίχνη μου έχουν χάσει και στο γνωστό σχετικά απόμερο στέκι στη Σόλωνος να με υποδεχτούν με τους γνωστούς στίχους του ζαμπέτειου άσματος: «Πού ‘σαι Θανάση».

Ανάρτηση στο facebook