Να απαγορευτεί η ρωσική σαλάτα

Κώστας Βαξεβάνης

Αν πρέπει να ιεραρχήσουµε τα «όχι» των ηµερών, το πρώτο «όχι» είναι αυτό που αφορά τον πόλεµο. «Οχι», «no», «het», πείτε το ελληνικά, αγγλικά, ρωσικά, αλλά να είναι ξεκάθαρο. ∆εν έχει καµιά σχέση µε τη νοµιµότητα, δεν προσφέρει στην ανθρωπότητα, δεν δίνει λύσεις ο πόλεµος, αντιθέτως είναι το πρόβληµα. Ακόµη και όταν τα κράτη, οι πολιτικοί και οι ειδικοί δικαιολογούν τον πόλεµο, οι πολίτες πρέπει να λένε σταθερά και ανυποχώρητα «όχι». Στο τέλος κάθε πολέµου κάποιοι µετρούν λάθη, κάποιοι πτώµατα και κάποιοι το χρήµα που κέρδισαν.

Αυτός ο πόλεµος ξεκίνησε µε εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία. Το γράφω µε κίνδυνο να χαρακτηριστώ ηλίθιος αφού γράφω το αυταπόδεικτο, γιατί υπάρχει και µια άλλη ζοφερή πραγµατικότητα στην οποία πρέπει να αντισταθούµε. Αφορά την προσπάθεια που γίνεται, µε την ευκαιρία ή στο όνοµα του πολέµου, να ενοχοποιηθούν άνθρωποι, να ανοίξει ένας πόλεµος µε βέβαιο θύµα ό,τι χρειάζεται να προστατεύσουµε: το δικαίωµά µας να ζούµε σε έναν ελεύθερο κόσµο, όπου η πολυµορφία, η ανταλλαγή των ιδεών και η ελευθερία των απόψεων θα εγγυώνται το µέλλον.

Ανάµεσα στα µέτρα που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Ενωση ενάντια στη Ρωσία ήταν και το µπλοκάρισµα των µεταδόσεων των ρωσικών δικτύων ενηµέρωσης Russia Today και Sputnik. Τα ρωσικά δίκτυα, σύµφωνα µε τις εξηγήσεις που δίνονται, είναι υπεύθυνα για µετάδοση ρωσικής προπαγάνδας. Καταρχήν είναι εντυπωσιακό ότι οι θεσµικές οντότητες της σύγχρονης Ευρώπης συµπεραίνουν ότι η προπαγάνδα στον πόλεµο είναι στρατηγική µίας και µόνης πλευράς, η οποία µάλιστα αντιµετωπίζεται µε απαγορεύσεις. Προς τι λοιπόν τόσες χιλιάδες βιβλία και αναλύσεις επιστηµόνων που µιλάνε για το σύµφυτο του πολέµου (κάθε πολέµου) µε την προπαγάνδα; Από την εποχή που οι στρατοί κρατούσαν µυστικό τον θάνατο του βασιλιά για να µην καµφθεί το ηθικό των στρατιωτών έως τον Πόλεµο στον Κόλπο για τον οποίο τα αµερικανικά τηλεοπτικά συνεργεία εµφάνισαν την κόρη του πρέσβη του Κουβέιτ στην Ουάσινγκτον ως νοσοκόµα που περιέγραφε πώς οι Ιρακινοί στρατιώτες πετούσαν τα µωρά από τις θερµοκοιτίδες, η προπαγάνδα αποτελεί τη βόµβα απάτης του πολέµου.

Ας υποθέσουµε ότι υπάρχει ο τοποτηρητής της παγκόσµιας καλοσύνης. Ποιος είναι αυτός και ποια τα κριτήριά του; Είναι άραγε οι δηµοσιογράφοι του CNN οι οποίοι εµφάνιζαν τους κορµοράνους βουτηγµένους στο πετρέλαιο από το πετρελαϊκό ατύχηµα ως έγκληµα του Σαντάµ Χουσεΐν; Είναι οι πολιτικοί της Βρετανίας και των ΗΠΑ που µιλούσαν για χηµικά του Ιράκ που δεν βρέθηκαν, δίνοντας πληροφορίες από fake εκθέσεις; Ή µήπως είναι οι παλιές επιτροπές λογοκρισίας της ελληνικής χούντας που µας προστάτευαν από την «κοµµουνιστική λαίλαπα»;

Αυτοί που επέλεξαν την προστασία µας από την (αδιαµφισβήτητη) ρωσική προπαγάνδα το κάνουν για να µας προστατεύσουν από την προπαγάνδα ή για να αφήσουν έδαφος να αναπτυχθεί η δική τους; Οφείλει να το σκεφτεί κάθε πολίτης που αναγνωρίζει στον εαυτό του το δικαίωµα να γνωρίζει, να αµφισβητεί και να βγάζει τα συµπεράσµατά του. Η δηµοσιογραφία είναι γεµάτη µε επικίνδυνες σκοπιµότητες και παιχνίδια εξουσίας, αλλά είναι παράλογο να καταργήσουµε γι’ αυτό τον λόγο τα ΜΜΕ. Φυσικά, την ώρα που απαγορεύουν οτιδήποτε ρωσικό, ο ρωσικός αγωγός της Gazprom στέλνει ελεύθερα φυσικό αέριο στην Ευρώπη.

Εδώ και µέρες στη Γερµανία, την καρδιά της Ευρώπης, συµβαίνουν απερίγραπτα πράγµατα. Κοµµωτήρια και ρεστοράν απολύουν εργαζόµενους γιατί έχουν ρωσική καταγωγή. Ο γενικός εισαγγελέας της Τσεχίας Ιγκόρ Στριτζ δήλωσε ότι όποιος κάνει φιλορωσικές δηλώσεις θα διώκεται για υποστήριξη γενοκτονίας. Στην Ελλάδα έχει ήδη σταµατήσει η λειτουργία του Sputnik, ενώ η υπουργός Πολιτισµού Λίνα Μενδώνη απαγόρευσε τη «Λίµνη των κύκνων» και τον Τσαϊκόφσκι. Πολύ φοβάµαι ότι όπου να ’ναι ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνης Γεωργιάδης θα απαγορεύσει τη ρωσική σαλάτα.

∆εν είναι αστείο, είναι ο κίνδυνος να επαναληφθεί η Ιστορία ως αιµατηρή φάρσα.

Σε λίγες µέρες θα έχει επικρατήσει η λογική της δαιµονοποίησης και καµιά ανάλυση, εικόνα, ρεπορτάζ ή επιχειρηµατολογία δεν θα µπορεί να αλλάξει τον ρου της Ευρώπης προς τις σκοτεινές µέρες.

Οποιος εκφράζει αντιρρήσεις ή προβληµατισµούς απέναντι στην επικίνδυνη και τεχνητή υστερία θα αποδοµείται και δεν είναι καθόλου απίθανο να διώκεται. Η επιχείρηση δοκιµάστηκε κατ’ επανάληψη στους προηγούµενους πολέµους, που δεν τους είχαν κάνει οι Ρώσοι αλλά οι Αµερικανοί. Οποιος διαφωνούσε µε τους βοµβαρδισµούς στην πρώην Γιουγκοσλαβία ήταν µε τον Μιλόσεβιτς και όποιος δεν συναινούσε στο στήσιµο του πολέµου των πετρελαίων ήταν µε τον Σαντάµ Χουσεΐν. Σήµερα, ωστόσο, η ενοχοποίηση δεν περιορίζεται στο πρόσωπο του Πούτιν. ∆αιµονοποιούνται ολόκληρος λαός, η κουλτούρα του και σε λίγο η ύπαρξή του.

Η δυτική προπαγάνδα, γιατί για προπαγάνδα πρόκειται, κατασκευάζει µεθοδικά µια παγκόσµια εχθρότητα, παρόµοια µε αυτήν που είχε δηµιουργηθεί επί Σοβιετικής Ενωσης, γιατί δεν στοχεύει στη λύση αλλά στη δηµιουργία ενός χρόνιου εχθρού και του νέου Ψυχρού Πολέµου. Σε µερικά χρόνια κανένας δεν θα θυµάται τι έγινε στον πόλεµο της Ουκρανίας αλλά όλοι θα ξέρουν (και οι αγέννητοι ακόµη) ότι οι Ρώσοι είναι εχθροί. Η υφήλιος θα έχει δηλητηριαστεί από την εχθρότητα που θα αποτελεί το εργαλείο των νέων γεωπολιτικών συµφερόντων.

Ο Πούτιν εγκληµατεί, αλλά ο µακαρθισµός που κατασκευάζεται δεν έχει σχέση µε τον πόλεµο και τον Πούτιν ούτε µε το έγκληµα. Είναι η προσπάθεια να επιβληθεί και τελικώς να γίνει αποδεκτό ότι θα υπάρχει καταστολή των ελευθεριών µας και της ελεύθερης έκφρασης όποτε κάποιοι προστάτες αποφασίσουν να µας «προστατεύσουν». Αν γίνει δεκτή η διαδικασία, τότε οι κίνδυνοι χάρη των οποίων θα αποδεχτούµε τον περιορισµό µας είναι εύκολο να εφευρεθούν.

Αν αποδεχτούµε ότι θα µπλοκάρεται η ενηµέρωση επειδή κάποιοι επιλέγουν να µας προστατεύσουν «για το καλό µας», τότε κατρακυλάµε προς έναν κόσµο άνυδρο και στεγανοποιηµένο από την αλήθεια. Τότε θα είναι θέµα χρόνου να µας µαρκάρουν µε το διακριτικό που θα δηλώνει ποιοι πρέπει να οδηγηθούν σε σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση ∆ηµοσιογράφων µετά την απαγόρευση εκποµπής των ρωσικών δικτύων εξέφρασε αρκετά γρήγορα τη θέση ότι η παραπληροφόρηση δεν αντιµετωπίζεται µε απαγορεύσεις. Πρόκειται για βασική αρχή που διέπει το κράτος δικαίου. ∆εν υπάρχει ελευθερία γνώµης ή Τύπου µε αστερίσκους. ∆εν έχει κανένας το δικαίωµα να αντικαταστήσει την κρίση οποιουδήποτε ανθρώπου και το δικαίωµά του να αποφασίζει. Πολύ περισσότερο αυτοί που έχουν εγκληµατήσει.

ΥΓ.: Η απόφαση της Μενδώνη να απαγορεύσει τον Τσαϊκόφσκι µου θύµισε την ιστορία που έλεγε ο πατέρας µου για τους χωροφύλακες οι οποίοι µπούκαραν στο σπίτι µας όταν έγινε η χούντα. Κατάσχεσαν αρχεία του σωµατείου οικοδόµων, φύλλα της «Αυγής», «επικίνδυνες» προκηρύξεις και το «Εγκληµα και τιµωρία» του Ντοστογέφσκι. ∆εν τους φάνηκε µόνο ο τίτλος ανατρεπτικός, ήταν και ο Ντοστογέφσκι Ρώσος πανάθεµά τον.

Άρθρο στο documento.gr