Μια σφαίρα αρκεί να…

…φέρει την καταστροφή.

Toυ Αρη Χατζηστεφάνου (efsyn.gr)

———————————————————-“Η Αστυνομία έφτασε να εκπροσωπεί ό,τι χολεριασμένο και άρρωστο κρύβει βαθιά του ο άνθρωπος.

Μάνος Χατζιδάκις

Η εξέγερση των προαστίων στη Σουηδία θυμίζει δεκάδες ανάλογα περιστατικά όπου αστυνομικοί, με μια σφαίρα τους ή με μια προσαγωγή, προκαλούν την έκρηξη των υπόγειων ηφαιστείων μιας κοινωνίας. Μια αλυσίδα που παράγει βία, αντι-βία αλλά και ισχυρές δόσεις μουσικού πολιτισμού.

Ενα περίεργο χιπ χοπ μοιρολόι ακουγόταν στις γειτονιές των μαύρων της Νέας Υόρκης στις 25 Νοεμβρίου του 2006: «Δεν μπορώ να το πιστέψω. Θα μπορούσα να είμαι εγώ, χτυπημένος με 50 σφαίρες από την NYPD. Αλλη μια μητέρα χάνει τον γιο της, άλλος ένας νέγρος θα χρησιμοποιήσει το όπλο του».

Αστυνομικοί της διεύθυνσης Νέας Υόρκης είχαν αδειάσει τα όπλα τους στο σώμα ενός μαύρου πολίτη, τού Σoν Μπελ. Ενας από τους εκτελεστές είχε μάλιστα την ψυχραιμία να ξαναγεμίσει το όπλο του και να το αδειάσει και πάλι στο άψυχο σώμα του νεαρού μαύρου. Η οργή ξεχείλιζε στα γκέτο και μετατρεπόταν σε αυτοσχέδιες μουσικές συνθέσεις – το τελευταίο αντίο στον Σoν Μπελ.

Ο Νεοϋορκέζοι θα πληροφορηθούν εκείνες τις ημέρες ότι ενώ η εγκληματικότητα έχει μειωθεί κατά 50%, οι αστυνομικοί χρησιμοποιούν όλο και συχνότερα τα περίστροφά τους. Πρόκειται για μια τάση που παρατηρείται σε αρκετές ακόμη δυτικές μητροπόλεις μετά την 11η Σεπτεμβρίου, καθώς ολόκληροι κρατικοί μηχανισμοί φαίνεται να προετοιμάζονται για την επερχόμενη οικονομική κρίση και τις κοινωνικές αναταραχές που θα ακολουθήσουν.

Φυσικά, για τις ΗΠΑ η δολοφονία ακόμη ενός μαύρου από την αστυνομία δεν είναι τυχαίο περιστατικό. Η Αμερική θυμάται ακόμη τις ταραχές στο Λος Αντζελες το 1992 όταν ανακοινώθηκε η αθώωση τεσσάρων αστυνομικών που είχαν ξυλοκοπήσει τον μαύρο Ρόντνεϊ Κινγκ. Τα γκέτο της νεοφιλελεύθερης μεταριγκανικής Αμερικής εξεγέρθηκαν. Η αστυνομία χρειάστηκε και τη βοήθεια του στρατού για να πολεμήσει τον εσωτερικό εχθρό – τους σύγχρονους σκλάβους του αμερικανικού ονείρου για τους οποίους θα τραγουδούσαν τότε οι Rage Against the Machine το Down Rodeo: «Περπατάω στους δρόμους τού Ροντέο [Μπέβερλι Χιλς] με μια καραμπίνα. Αυτοί οι άνθρωποι είχαν να δουν μελαψό άντρα από τότε που οι παππούδες τους τούς αγόραζαν σαν σκλάβους».

Το Λος Αντζελες είχε γνωρίσει μια σχεδόν πανομοιότυπη εξέγερση το 1965, όταν αστυνομικοί επιχείρησαν να προσαγάγουν έναν μαύρο οδηγό. Υστερα από χρόνια απάνθρωπης καταστολής, εναντίον των μαύρων και των Λατίνων, τα γκέτο εξεγέρθηκαν. Ηταν οι απόκληροι της εκρηκτικής μεταπολεμικής ανάπτυξης που έδειχνε να προσφέρει τα αγαθά της μόνο στον λευκό πληθυσμό – και αυτό μέχρι τη δεκαετία του ’70, όταν η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία θα βυθιστεί και πάλι στην κρίση. «Δεν υπάρχει τρόπος να τις αναβάλεις, αυτές οι ταραχές θα έρχονται κάθε ημέρα» προέβλεπε στα τραγούδια του ο Φρανκ Ζάπα εμπνεόμενος από τις ταραχές στο Λος Αντζελες. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Γάλλος διανοούμενος Γκι Ντεμπόρ, ο οποίος στο έργο του «Η κοινωνία του θεάματος» χαρακτήριζε τις ταραχές ταξικές και όχι φυλετικές. Ο Ντεμπόρ βρήκε τότε έναν απρόσμενο σύμμαχο στο πρόσωπο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Ο μαύρος ηγέτης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προσέθετε σταδιακά στο αντιρατσιστικό του οπλοστάσιο και αιτήματα οικονομικής δικαιοσύνης – δείγματα ριζοσπαστικοποιήσης τα οποία πλήρωσε με τη ζωή του τρία χρόνια αργότερα.

Οταν οι ταραχές των αποκλεισμένων θα περάσουν στο Παρίσι στη δεκαετία του ’90, έχει έρθει η σειρά της γαλλικής χιπ χοπ σκηνής να εξηγήσει τι ακριβώς συνέβαινε.

Ο Ματιέ Κασοβίτς είχε προβλέψει την εξέγερση από το 1995, στην ταινία του το «Μίσος», όπου άφηνε τον Μαροκινό DJ Cut Killer να μιξάρει το Sound of da Police με παλιά τραγούδια της Εντίθ Πιαφ: «Αυτός είναι ο ήχος της αστυνομίας, αυτός είναι ο ήχος του κτήνους – Non je ne regrette rien».

Οπως παλαιότερα ο Γκι Ντεμπόρ, έτσι και ο Κασοβίτς και αργότερα ο Ζίζεκ αλλά και ο Μπερνάρ Ανρί Λεβί φαίνεται να συμφωνούν ότι τα πραγματικά αίτια εξέγερσης των προαστίων στο Παρίσι δεν ήταν το χρώμα και η καταγωγή αλλά η τάξη. Αυτή καθόριζε τους κανόνες του παιχνιδιού.

Την ίδια στιγμή όμως, μια γενιά εδραιωμένων στοχαστών, όπως ο Αντρέ Γκλικσμάν, ο Πασκάλ Μπρικνέρ ή ο Αλάν Φινκιελκρότ, υποστηρίζει ότι πίσω από τα επεισόδια βρίσκονται «αποβράσματα» – μαύροι και Αραβες που μισούν τη Γαλλία. Γι’ αυτούς τους νεοαντιδραστικούς στοχαστές, όπως θα ονομαστούν, η αστυνομία είχε δικαίωμα και καθήκον να καταστείλει την εξέγερση των προαστίων με κάθε μέσο.

Η κατάρρευση του γαλλικού κράτους πρόνοιας είχε ανοίξει τον ασκό του Αιόλου στέλνοντας προειδοποιητικές βολές σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μια διαδικασία που γνωρίζει σήμερα και η Σουηδία με καθυστέρηση σχεδόν δύο δεκαετιών.

……………………………………………………………

 Info

Διαβάστε

«Η Κοινωνία του θεάματος», εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη

Οταν ο Γάλλος μαρξιστής, φιλόσοφος Γκι Ντεμπόρ συνάντησε τη σκέψη του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ με αφορμή την εξέγερση του 1965 στο Λος Αντζελες.

Δείτε

«Το Μίσος» 1995

Ο Ματιέ Κασοβίτς προβλέπει τις ταραχές στα προάστια του Παρισιού.

Ακούστε

White Riot

Οι Clash αφηγούνται τη συμμετοχή τους στα επεισόδια του Νότινγκ Χιλ το 1976.