Η Κοινωνία των Πολιτών

Tης Βούλας Τεκτονίδου *

Eίναι κοινός τόπος πως ζούμε εν μέσω μια κρίσης βαθύτατης και πολυδιάστατης, μιάς κρίσης κοινωνικής, οικονομικής , πολιτιστικής και πολιτικής.

Λόγω αυτής της κρίσης δίδεται η εντύπωση πως παρακμάζουν οι άνθρωποι και ως εκ τούτου οδηγείται σε εκφυλισμό και παρακμή το σύστημα. Στην πραγματικότητα όμως συμβαίνει το απολύτως αντίθετο, παρακμάζει το σύστημα και παρασύρει σε εκφυλισμό τους ανθρώπους.

Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ πρέπει να αναπτυχθούν οι ζυμώσεις εκείνες οι οποίες θα οδηγήσουν στην υπέρβαση της κρίσης και στη μετάβαση σε ένα άλλο είδος πολιτικοκοινωνικής οργάνωσης.

Πρέπει να αποδειχθεί περίτρανα πως το πρόταγμα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες είναι και θα είναι ο άνθρωπος και η κοινωνία και όχι η οικονομία και η Αγορά.

Ο νεοφιλελευθερισμός οδήγησε σε:

– συρρίκνωση των κοινωνικών υπηρεσιών που παρείχε το κράτος.

– μπλοκάρισμα της λειτουργίας του κράτους ως εργαλείου αναδιανομής και παρέμβασης.

– υπαγωγή των περισσότερων τομέων κοινής ωφέλειας υπό ιδιωτικό έλεγχο.

– κάθετη πτώση φορολογικών εσόδων και πτώχευση του κράτους.

Όλα αυτά οδηγούν σε ένα άνευ προηγουμένου περιορισμό της αυτονομίας της πολιτικής που υποτάσσεται όλο και περισσότερο στα διαπλεκόμενα κυρίαρχα συμφέροντα της οικονομίας ,με αποτέλεσμα τη λήψη πολιτικών αποφάσεων με απουσία κοινωνικών κριτηρίων.

Σ’ αυτό ακριβώς συνίσταται το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ κοινωνίας και οικονομίας του οποίου οι συνέπειες θα αποβούν καταστροφικές.

Ο χρηματιστηριακός τομέας έχει προβάδισμα σε σχέση με την παραγωγή, ώστε πολλοί ερευνητές μιλούν για «πολιτισμό της κερδοσκοπίας», όπου το κεφάλαιο αυτονομείται από τα υλικά δεδομένα της οικονομίας, με αποτέλεσμα οι χρηματιστηριακές συναλλαγές να αυξάνονται με ρυθμούς ταχύτερους από εκείνους των εμπορικών συναλλαγών.

Και μόνο αυτή η παράμετρος θα αρκούσε για να δικαιολογηθεί η καθοδική πορεία ή στην καλύτερη περίπτωση η στασιμότητα της οικονομίας την τελευταία δεκαπενταετία.

Η χρηματιστηριακή «αποχαλίνωση» δημιουργεί μια εικονική οικονομική πραγματικότητα και διαιωνίζει τη στασιμότητα και την απορρύθμιση του οικονομικού συστήματος.

Διαμορφώνεται ένα είδος «πολιτιστικού» ολετήρα που συντρίβει τον άνθρωπο οικονομικά, διανοητικά, ψυχολογικά.

Για τους προαναφερόμενους λόγους απαιτείται μια διαδικασία εξυγίανσης της οικονομίας , ώστε να υπηρετεί τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και να εξασφαλίζει το μέγιστο κοινωνικό προϊόν.

Το όραμα της προαγωγής της Κοινωνίας μέσω της ανάπτυξης της Οικονομίας είναι περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ.

Ο στυγνός οικονομισμός συντρίβει τον άνθρωπο, την Κοινωνία, τον Πολιτισμό με αποτέλεσμα την οπισθοδρόμηση .

Έχουμε χρέος να πάμε σε μια «Πολιτική Πολιτισμού» (Τίτλος βιβλίου Εντγάρ Μορέν και Σαμί Νάιρ)

Πρέπει να προστατευτούμε απέναντι σ’ αυτή την παρανοϊκή λαίλαπα, όπου η ευκαιριακή και ληστρική αντίληψη της οικονομίας οδηγεί σε εξατομίκευση των οικονομικών αποφάσεων έξω από τη λογική του δημόσιου συμφέροντος.

Μέσα στο περιβάλλον αυτό η Πολιτική γίνεται υποχείρια των συνασπισμένων διεθνών κεφαλαιακών συμφερόντων.

Ιδιαίτερα όταν τα συμφέροντα αυτά δεν είναι εντοπίσιμα και τούτο διότι:

– Είναι άυλα με αποτέλεσμα να διαφεύγουν από οιονδήποτε κρατικό έλεγχο, δημοσιονομική επιβάρυνση ή επιβολή περιοριστικών μέτρων (υπάρχουν τόποι που χρησιμοποιούνται ως ορμητήρια για ένα παγκόσμιο χρηματιστηριακό παιχνίδι που δεν φαίνεται να έχει τέλος).

– Δημιουργήθηκαν Παγκόσμιοι Οργανισμοί (ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου κ.α.) που ελέγχονται απόλυτα από τις δυνάμεις του παγκοσμιοποιημένου φιλελευθερισμού, που προωθούν τον αντικρατισμό με ένα σύστημα απροκάλυπτων οικονομικών εκβιασμών που αφήνουν ελάχιστα περιθώρια ελέγχων στις Εθνικές Κυβερνήσεις.

– Καλλιεργήθηκε συστηματικά το κύρος ιδιωτικών συμβουλευτικών μηχανισμών, οι οποίοι δεν παρέχουν πληροφορίες για κερδοφόρες επενδύσεις ανά τον κόσμο, αλλά δημοσιοποιούν προβλέψεις για τις οικονομικές εξελίξεις των εθνικών οικονομιών , που γίνονται σκόπιμα για να προκαλέσουν θετικό ή αρνητικό επενδυτικό κλίμα σε κάθε χώρα με αποτέλεσμα εισροή ή φυγή κεφαλαίων αντίστοιχα.

Είναι κοινό μυστικό πλέον ότι οι προβλέψεις αυτές (Μoody’s, Fitch κ.ο.κ.) χρησιμοποιούνται ως μοχλός πολιτικής πίεσης, ακόμη και ως μέσο μεταστροφής του εκλογικού σώματος για την ανάδειξη της επιθυμητής στα μεγάλα κεφαλαιακά συμφέροντα κυβέρνησης.

– Αυξήθηκαν κραυγαλέα οι παγκόσμιες ανισότητες. Διευρύνθηκε το κοινωνικό χάσμα με την ανάπτυξη μιάς πάμπλουτης παρασιτικής τάξης διαμεσολαβητών των χρηματιστηριακών παιγνίων, που στρέφουν όλα τα κεφαλαιακά διαθέσιμα σε μη παραγωγικές δραστηριότητες και πραγματοποιούν τεράστια κέρδη που πάνε σε επιδεικτική κατανάλωση και σε καταθέσεις του εξωτερικού.

Η οικονομική αυτή πρακτική παρασύρει και τα μεσαία και μικροαστικά στρώματα σε υπέρμετρο και παθογενή καταναλωτισμό, κυρίως εισαγόμενων προϊόντων, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και την υπερχρέωση των εθνικών οικονομιών.

– Αυξήθηκε ραγδαία η ανεργίας που οδηγεί σε πτώση του βιοτικού επιπέδου των μεγάλων μαζών .

– Η εθνική οικονομία εξαρτάται από εξωτερικό δανεισμό και επενδύσεις- χαρτοφυλάκια που οδήγησαν σε αλματώδη αύξηση του δημόσιου χρέους. Αύξηση που συνεπάγεται πλήρη πολιτική υποταγή στα καπιταλιστικά κέντρα και στους ελεγχόμενους από αυτά διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς.

Άλλωστε μέσω των μηχανισμών αυτών μετακυλίεται το έλλειμμα των ανεπτυγμένων χωρών προς τις χώρες του περιφερειακού καπιταλισμού.

– Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας είναι πλασματικός (η μεσολάβηση , οι υπηρεσίες, οι παραοικονομικές δραστηριότητες αναβαπτίζονται σε πραγματικά οικονομικά μεγέθη).

– Τα ΜΜΕ δε λειτουργούν ανεξάρτητα αλλά ως εντολοδόχοι οικονομικών και εξουσιαστικών συμφερόντων με τα οποία διαπλέκονται ποικιλοτρόπως.

Τα ΜΜΕ αντί για αξίες παράγουν απαξίες που προωθούν μια μηδενιστική αντίληψη της ζωής χωρίς σταθερούς και προσανατολιστικούς άξονες. Εκφράζουν την κορύφωση της αδιεξοδικότητας και της κατάρρευσης του αστικού πολιτισμού .

Ακριβώς σ’ αυτά συνίσταται η αντιδημοκρατική επέλαση που ξεκάθαρα αναιρεί τους όρους λειτουργίας της κοινωνίας των πολιτών και κατά συνέπεια της δημοκρατίας.

Ο άνθρωπος της «μοναχικής μάζας» όπως έλεγε και ο Ρίσμαν λειτουργεί σε επίπεδο αγέλης, μέσα στο σκοτάδι.

Όλα αυτά και πολλά άλλα δημιουργούν ένα ασφυκτικό οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον που συνθλίβει τον άνθρωπο. Ως εκ τούτου υπάρχει απόλυτη ανάγκη ενός Νέου Οράματος, μιάς υπέρβασης με στόχο ένα πιο ανθρώπινο κόσμο και ένα πιο ολοκληρωμένο άνθρωπο .

Το πραγματικό κεφάλαιο μιας χώρας δεν είναι οι άψυχοι πλουτοπαραγωγικοί του πόροι αλλά το ανθρώπινο δυναμικό του.

Η -με οποιοδήποτε τρόπο- υποβάθμιση της ποιότητας των ανθρώπινων πόρων «ακυρώνει» την πρόοδο που έχει συντελεστεί στον υλικό τομέα .

Το πως και με ποια μορφή θα εξελιχθεί η χώρα και το μέλλον της θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά όλων μας.

Η αειφόρος ανάπτυξη απαντά στις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει εν αμφιβόλω τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να απαντήσουν στις δικές τους ανάγκες.

Η Κοινωνία δεν αποτιμά αξίες σε χρηματιστηριακές μονάδες, σε τιμές και σε κόστος.

Πρέπει :

Να καλλιεργηθούν υψηλές προσδοκίες που παρακινούν τους πολίτες να ονειρεύονται και να επιθυμούν.

Οι ζωντανές δημιουργικές δυνάμεις να μπορούν να εκφράζονται, για να ακουστεί η φωνή των πολιτών που σε πείσμα των καιρών δεν έπαψαν να ονειρεύονται.

Να χωρέσουμε όλοι τις φιλοδοξίες μας στη γενική φιλοδοξία της χώρας μας.

Οι Πολίτες να έχουν λόγο στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας μας.

Να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά η ανεργία, για να αποδείξουμε έμπρακτα πως φροντίζουμε τον άνθρωπο απαντώντας στις ανάγκες του.

ΓΙΑΤΙ:

Τις μεγάλες ανατροπές δεν τις επιβάλλουν τα οργανωμένα σχέδια, αλλά η συνειδησιακή ωριμότητα και το ψυχικό σθένος του πλήθους των ανθρώπων.

Η χώρα μας έχει ανάγκη από έξαρση ευθύνης των πολιτικών αλλά και των πολιτών της.

Η Κοινωνία των Πολιτών εξακολουθεί να είναι η Έσχατη Λύση.

* Η Κυριακή (Βούλα) Τεκτονίδου είναι είναι υποψήφια βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης με το ΣΥΡΙΖΑ. Γεννήθηκε στο Μαυρονέρι Κιλκίς και από το 1963 ζει στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης.