Εγκαίνια τμ. ιστορίας με Ν. Κωνσταντινίδη

Με κεντρικό ομιλητή της εκδήλωσης τον Κιλκισιώτη συγγραφέα εκπαιδευτικό Νίκο Κωνσταντινίδη, εγκαινιάστηκε στις 21 Νοεμβρίου το τμήμα της Ιστορίας του Ποντιακού Ελληνισμού στη σχολική βιβλιοθήκη του Γενικού Λυκείου Φιλύρου Θεσσαλονίκης, όπου είχαν εγκατασταθεί Πόντιοι πρόσφυγες από το Κάρς του Καυκάσου.

Έτσι, ένα όνειρο του δραστήριου Πόντιου Βασίλη Ντιμερτζίδη κατοίκου Φιλύρου, το οποίο υιοθέτησαν η διευθύντρια Πηνελόπη Καζά και εκπαιδευτικοί του ΓΕΛ Φιλύρου, και αγκάλιασαν κάτοικοι του χωριού.

Η ομιλία Κωνσταντινίδη

Στην ομιλία του ο Νίκος Κωνσταντινίδης, ο οποίος έχει εκδώσει δύο βιβλία σχετικά με το Καρς και τους Καρσλήδες, τα χωριά στον Καύκασο και την έλευσή τους στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων ανέφερε και τα εξής:

Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917, ο Ρωσικός στρατός εγκατέλειψε το Καρς και οι Έλληνες έμειναν μόνοι κι απροστάτευτοι, ανάμεσα σε αλλοεθνείς κι αλλόθρησκους. Σύμφωνα με τη συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ, το Μάρτιο του 1918, κυνηγημένοι και διωγμένοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το Καρς. Να ξεριζωθούν από τη γη, όπου έζησαν για σαράντα χρόνια.

Κάθε βίαιος ξεριζωμός από τον τόπο που είδαν το πρώτο φως είναι κι ένας αργός θάνατος, όμοιος με τον ξεκορμισμό της ψυχής από το σώμα. «Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί» λέει ο Σεφέρης.

Ήταν Νοέμβρης του 1920. Με πόνο στην ψυχή, αφήνοντας πίσω προγονικούς τάφους και σπίτια που έχτισαν με αίμα, με τα χέρια άδεια, και στην καρδιά μια στάλα ελπίδα, διωγμένοι και κυνηγημένοι οι πρόσφυγες πρόγονοί μας, φόρτωσαν στα κάρα τους τα λιγοστά υπάρχοντα και πήραν το δρόμο για την Ελλάδα. Την πατρίδα που δε γνώρισαν ποτέ, αλλά την είχαν πάντοτε φυλαχτό στην ψυχή τους.

Ήταν φθινόπωρο κι έκανε ψύχρα. Τ’ άστρα βιαστικά, με το πρώτο σούρουπο, κρεμάστηκαν στον ουρανό, λυχνάρια αναμμένα, για το δρόμο τους. Όλοι τους ήταν έτοιμοι για τη μεγάλη απόδραση. Τίποτα δεν τους κράταγε άλλο στα μέρη εκείνα. Ο φόβος του θανάτου πλανιόταν συχνά πάνω στα κεφάλια τους.

Φάλαγγες όλων των ηλικιών, κατευθύνονταν στους σταθμούς των τρένων και στα λιμάνια της Μαύρης θάλασσας, να επιβιβαστούν στα πλοία και να έρθουν στην Ελλάδα. Έπρεπε ν’ αφήσουν πίσω τους τα μέρη που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν.

Πήραν τροφή για τους ίδιους και τα ζωντανά τους, τις εικόνες των αγίων, του γάμου τα στέφανα, ρούχα για το κρύο, οικογενειακές φωτογραφίες, αναμνήσεις πολλές και μπήκαν στης φυγής το δρόμο. Σ’ έναν κακοτράχαλο δρόμο, μέσα από χιονισμένα βουνά και δύσβατα μονοπάτια.

Βίωσαν στιγμές που χαλυβδώνουν τον άνθρωπο, και στιγμές που τον κάνουν εύθραυστο σαν λαμπογυάλι. Σύρθηκαν στης ψυχής τους τις χορδές πάνω, μάτωσαν, πόνεσαν αλλά άντεξαν στο κρύο, γιατί οι ψυχές τους ήταν βαθύτερες από τις πληγές τους. Η χαρά του ερχομού στην Ελλάδα, τους έκανε αποφασιστικούς και δυνατούς.

Τα άντεξαν όμως όλα, όπως αντέχει η γλώσσα στα πιο δυνατά μπαχαρικά. Η προσδοκία ότι εδώ στη νέα τους πατρίδα θα ζουν καλύτερα, δυνάμωνε τη θέλησή τους. Στην πορεία τους για την Ελλάδα μέτρησαν τη ζωή με τις αισθήσεις τους. Έκαψαν ελπίδες κι άναψαν νέες, για να φωτίσουν τη στράτα τους. Έμαθαν ότι η ζωή δεν μετριέται με τα χρόνια αλλά με τις στιγμές. Σ’ αυτές στηρίζεται η ζωή του ανθρώπου κι αυτές έχει χρέος του να σώσει, πετυχαίνοντας το ακατόρθωτο.

Στο δεύτερο μέρος του προγράμματος αποδόθηκε μετά θάνατον τιμή για την προσφορά του στα Γράμματα στον πρώτο Διευθυντή του Λυκείου, Γεώργιο Καρτσακλή, που παρέλαβε η κόρη του, Νίκη Καρτσακλή. Την παρουσίαση της εκδήλωσης είχε ο δημοσιογράφος Φόρης Πεταλίδης.

Στο τέλος της εκδήλωσης έγινε ξενάγηση στο χώρο της βιβλιοθήκης. Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης υπήρχε έκθεση ποντιακού βιβλίου, από τις εκδόσεις Αφοί Κυριακίδη ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.