Δραματική ανατροπή σε Ιταλία

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου.

Το εκλογικό αποτέλεσμα στην Ιταλία προοιωνίζεται όχι μια συνήθη αλλαγή κυβέρνησης, αλλά τη μετάβαση σε μια νέα πολιτική εποχή.

Τις δεκαετίες του Ψυχρού Πολέμου, η Ιταλία βρισκόταν σταθερά στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Μια σκληρή νατοϊκή Χριστιανοδημοκρατία αντιμετώπιζε, συνεπικουρούμενη κατά καιρούς από τους Σοσιαλιστές, τον απειλητικό ανταγωνισμό του ισχυρότερου Κομμουνιστικού Κόμματος στη Δύση. Τη διετία 1991-92 δύο μεγάλα σοκ, η κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και το δικαστικό λιντσάρισμα του διεφθαρμένου αστικού πολιτικού προσωπικού με την επιχείρηση «Καθαρά Χέρια», ανέτρεψαν τον παραδοσιακό «δυομισικομματισμό». Το ιστορικό Κ.Κ. μεταμορφώθηκε σε Δημοκρατικό Κόμμα, περισσότερο αμερικανικής παρά ευρωπαϊκής – σοσιαλδημοκρατικής έμπνευσης, οι Σοσιαλιστές διαλύθηκαν, ενώ τη θέση της Χριστιανοδημοκρατίας πήρε το κόμμα-επιχείρηση Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Αυτός ήταν ο ιταλικός δρόμος μετάβασης από την αντιπαράθεση Δεξιάς – Αριστεράς στην πολύ στενότερη διαπάλη Κεντροδεξιάς – Κεντροαριστεράς.

Οι προχθεσινές εκλογές επισφραγίζουν την κατάρρευση του Κέντρου και στις δύο εκδοχές του, δηλαδή και των δύο πυλώνων του πολιτικού συστήματος που είχε εδραιωθεί την τελευταία 25ετία. Το μέχρι χθες κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα (PD) καθηλώθηκε στο 18,9%, ενώ πρώτη δύναμη αναδείχθηκε το Κίνημα Πέντε Αστέρων (Μ5S), που ανήκει στην ίδια ευρωομάδα με την ακροδεξιά AfD της Γερμανίας και τη διάσπαση του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας. Αλλά και στον συντηρητικό χώρο, πρώτη δύναμη αναδείχθηκε όχι η Κεντροδεξιά του Μπερλουσκόνι, αλλά η ακροδεξιά Λέγκα του Σαλβίνι. Ο δεξιός αντιευρωπαϊκός εθνικισμός είναι ο μεγάλος κερδισμένος, παρότι τόσο η Λέγκα όσο και το M5S έχουν βάλει νερό στο κρασί τους, αποσύροντας το αίτημα του δημοψηφίσματος για αποχώρηση από την Ευρωζώνη.

Η Ιταλία εισέρχεται σε περίοδο αβεβαιότητας. Είναι πιθανό τα δύο ηττημένα συστημικά κόμματα, το PD και η Forza Italia, να σχηματίσουν κυβέρνηση με τη συμμετοχή και της Λέγκας – άλλωστε η Ιταλία έχει παράδοση ιστορικών συμβιβασμών. Μια τέτοια λύση, όμως, θα αφήσει το M5S στον ρόλο της ισχυρότερης αντιπολιτευτικής δύναμης, όπως ο μεγάλος συνασπισμός Μέρκελ – Σουλτς, στη Γερμανία, αφήνει ευρύ αντιπολιτευτικό πεδίο στην AfD. Ισοι, μετά τη νίκη Μακρόν στη Γαλλία, πίστευαν ότι ο κίνδυνος της Ακροδεξιάς έχει ξεθυμάνει, μάλλον θα πρέπει να το ξανασκεφτούν.

Άρθρο στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ