Για τις Σκουριές του κόσμου

Τα τελευταία χρόνια της κρίσης στη χώρα μας συντελέστηκε κάτι το ιστορικό στον προοδευτικό χώρο, που δεν αφορά φυσικά το «πρώτη φορά αριστερά» μια και το «αριστερά» παραμένει ζητούμενο, αλλά αφορά τον ανένταχτο προοδευτικό κόσμο και τον κόσμο των κινημάτων βάσης, δηλαδή όλους όσους επιθυμούν τον μετασχηματισμό της κοινωνίας και αναζητούν λύσεις και απαντήσεις μακριά από συστημικές μορφές δράσης και ένταξης όπως τα κόμματα και θεσμικούς φορείς.

Βλέποντας όλος αυτός ο κόσμος τη νέα δυστοπία που σιγά σιγά διαμορφωνόταν στην χώρα μας, με την οικονομική και ηθική εξαθλίωση να γιγαντώνεται, με τα δικαιώματα (εργασιακά, κοινωνικά, ανθρώπινα) να υποχωρούν, με την αναγκαστική φυγή χιλιάδων νέων σε άλλους τόπους και την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής, με την μετατροπή κι αυτής της κουτσουρεμένης δημοκρατίας σε κενού περιεχομένου λέξης και τέλος με το φάντασμα του φασισμού να ξαναζωντανεύει, αυτός ο κόσμος λοιπόν πήρε αποφάσεις.

Πήρε αποφάσεις που με την αδιαπραγμάτευτη και αταλάντευτη θέση του στις αξίες της αλληλεγγύης, της δικαιοσύνης, της ανθρωπιάς και της ελευθερίας αποκτούν ένα μοναδικό και ιστορικό περιεχόμενο. Μιλάμε για ένα ουσιαστικό αναπροσανατολισμό της στρατηγικής του και την διαμόρφωση μιας “παράδοξης συναίνεσης προς μια συμμαχία εκτάκτου ανάγκης με το εθνικό κράτος (…) που διαλεκτικοποιεί την επιζητούμενη κινηματική αυτονομία με την πολιτική ετερονομία της μορφής κράτος” (Φ.Τερζάκης).

Έτσι αυτή η νέα στρατηγική πήρε σάρκα και οστά με την συμμετοχή στις εκλογές ανθρώπων που είχαν χρόνια να ψηφίσουν αλλά και με την ουσιαστική προεκλογική τους κινητοποίηση, κόντρα πολύ συχνά και στις ίδιες τις πεποιθήσεις τους, όπως εξάλλου συνέβη και με το πρόσφατο δημοψήφισμα. Είχε επίσης την μορφή της συνύπαρξης σε πολλές κινητοποιήσεις αυτοοργανωμένων ομάδων με το κομμάτι της κινηματικής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ, προετοιμάζοντας το έδαφος για μια σύζευξη αλλά ακόμη και για μια μακρόπνοη συμπόρευση και αλληλεπίδραση στην λήψη αποφάσεων, και όλα αυτά ως απάντηση στις αλλαγές που συντελούνταν παγκόσμια.

Και ήταν ακριβώς αυτές οι αλλαγές και η υπέρτατη ανάγκη για αντιμετώπισή τους που ώθησαν σε αυτόν τον αναπροσανατολισμό. Ποιες ήταν οι αλλαγές αυτές? Τίποτα λιγότερο από αυτό που αποκαλούμε παγκοσμιοποίηση. Η κρίση της δεκαετίας του 70 έφερε στην επιφάνεια όλες τις αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος και σε συνδυασμό με την υπεραυτοματοποίηση στην παραγωγή, τα οικονομικά προβλήματα έγιναν δισεπίλυτα.

Το κεφάλαιο ανταποκρινόμενο στην γενετήσια ανάγκη του για πολλαπλασιαμό και για να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα, μετατράπηκε σε χρηματοπιστωτικό, με όλους τους κινδύνους που συνεπάγεται κάτι τέτοιο να το συνοδεύουν, μια και τόσο ως πιστωτικό και κυρίως ως χρηματιστηριακό αφορά ελάχιστα την πραγματική οικονομία και περισσότερο την πλασματική, αυτό που αποκαλούμε φούσκα.

Απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτήν την μεταβολή ήταν η «κατάργηση» των εθνικών συνόρων για την ελεύθερη μετακίνηση εργαζομένων, κεφαλαίων και εμπορευμάτων και ως άμεσο παρεπόμενο την σταδιακή «κατάργηση» των εθνικών κρατών με την υπογραφή εκατοντάδων συνθηκών που παραχωρούσαν όλο και περισσότερες αρμοδιότητες σε υπερκρατικούς θεσμούς. Τέτοιο δημιούργημα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτούς τους σκοπούς εξυπηρετεί, το σκάσιμο της παραπάνω φούσκας βιώνουμε όλοι ως την σημερινή κρίση και αυτοί είναι οι λόγοι για τον μαρασμό της ρεφορμιστικής αριστεράς παντού, ως αδυναμία άσκησης εθνικής κοινωνικής πολιτικής και ως τον θρίαμβο του νεοφιλελευθερισμού.

Πως λοιπόν θα μπορούσε να κινηθεί η τελευταία κυβέρνηση σε τέτοιο περιβάλλον, με τέτοιες κοσμογονικές αλλαγές και ενάντια στο ρου της ιστορίας, αν δεν επιζητούσε πρώτα απ’ όλα τις απαραίτητες κοινωνικές συμμαχίες και μάλιστα από τα πιο δυναμικά της κομμάτια? Τα κινήματα συμπαρατάχθηκαν, η εξουσία επέλεξε για ακόμη μια φορά να σταθεί απέναντί τους.

Τι συνέβη λοιπόν? Σε τι οφείλεται αυτή η ιλιγγιώδης μεταμόρφωση του ΣΥΡΙΖΑ, με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα τις Σκουριές Χαλκιδικής και φυσικά με την ψήφιση του μνημονίου? Εδώ χωράνε πολλές εξηγήσεις που άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο συμβάλλουν στον συγκερασμό ενός συμπεράσματος. Μια πρώτη εξήγηση μπορεί να δοθεί από τους κλασικούς της πολιτικής φιλοσοφίας, που φαίνεται ξέχασαν στην κυβέρνηση, και μιλά για το κράτος και τον ιστορικό του ρόλο.

Ακόμη κι αν η άποψη ότι το κράτος αποτελεί το όργανο της κυρίαρχης τάξης για πολλούς θεωρείται ξεπερασμένη, τουλάχιστον αδιαμφισβήτητο παραμένει ότι δεν μπορεί να παράγει δικαιοσύνη, ελευθερία, αξιοπρέπεια, ελπίδα κ.α.. Μάλιστα με το στραπάτσο και των τελευταίων μηνών αποδείχθηκε πως το επιχείρημα και άλλων αριστερών δυνάμεων, για το κράτος ως το τελευταίο ανάχωμα στον καπιταλισμό, είναι εξαιρετικά έωλο.

Μια άλλη εξήγηση αφορά το ολισθηρό έδαφος που αποτελεί η ιδεολογική αφετηρία της ανανεωτικής αριστεράς, με αποτέλεσμα το ατύχημα που δεν μπόρεσε να αποφύγει, όπως για παράδειγμα η θεωρία του Althousser για το έλλογο κράτος ρυθμιστή, ανεξάρτητο από την οικονομία της αγοράς.

Υπάρχει και η άποψη που μιλάει για μια προμελετημένη πολιτική πορεία που οδήγησε στο σήμερα και περιλαμβάνει την εξαπάτηση του λαού, τον εγκλωβισμό του, την εργαλειοποίηση του ριζοσπαστικού μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ως άλλοθι και κατόπιν την αποπομπή του, την ομογενοποίηση του πολιτικού συστήματος, την ακύρωση ακόμη και της αρχής της αντιπροσώπευσης μια και η πλειοψηφία στις Σκουριές αυτή τη στιγμή υποκύπτει στην εταιρία και τους εργαζομένους της (την ανάκληση των εγκρίσεων μια μέρα πριν την παραίτηση της κυβέρνησης μόνο ως αστείο την δεχόμαστε). Δεν είναι τυχαίο που ο κος Τσίπρας αποδείχθηκε άριστος στην βιοπολιτική με την συνεχή αναφορά του σε εξαπάτησή του από μέρους των δανειστών, που μάλλον δεν αποδεικνύει ανικανότητα αλλά έγινε με σκοπό να προκαλέσει αισθήματα συμπόνιας στον μέσο Έλληνα.

Ότι και να συνέβη τελικά, ότι κι αν πιστεύει κανείς ότι συνέβη, η ουσία είναι η διάψευση για ακόμη μια φορά πως το πιο υγιές και δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας, δεν είναι μόνο του. Τελικά πάντα θα έχει απέναντι την εξουσία, όποιο πρόσημο κι αν έχει αυτή, και μόνο του θα εξακολουθήσει να παλεύει για την ελπίδα πως ο κάθε άνθρωπος μπορεί να έχει μια ζωή άξια για να βιωθεί, πως η ελευθερία, η δικαιοσύνη και ο ανθρωπισμός θα ξαναποκτήσουν την ακτινοβολία τους μέσα στη ζωή. Όμως η εξουσία δεν πρέπει ποτέ να ξεχνά τα λόγια του Βίκτωρος Ουγκό : «Η μανία των στοιχείων της φύσης ξεσπά πάντα στις ψηλότερες κορυφές. Και ο λαός είναι κι αυτός ένα από τα στοιχεία της φύσης».

Άρθρο του SittingBull