Για τη περιοχή της Ροτόντα

Του Όμηρου Ταχμαζίδη*

Το οικονομικό χάσμα που προκάλεσε και προκαλεί η οικονομική κρίση μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία περιοχών με μορφή «γκέτο» σε αρκετά σημεία της πόλης. Θα πρέπει να είμαστε ωστόσο προσεκτικοί με τη χρήση συγκεκριμένων λέξεων. Ήδη ο Ν. Ταχιάος, κομματικός υποψήφιος της «Νέας Δημοκρατίας» για το δήμο της Θεσσαλονίκης χρησιμοποιεί διαρκώς και εντελώς άστοχα τον όρο «γκέτο» για να μεταφέρει το ενδιαφέρον της δημόσιας συζήτησης αποκλειστικά στο ζήτημα της ασφάλειας. Έτσι παντού και πάντοτε βλέπει προβλήματα ασφαλείας σε περιοχές του κέντρου της Θεσσαλονίκης και μιλάει ακατάσχετα για σχηματισμό «γκέτο». Το έκανε πρόσφατα και για την περιοχή της Ροτόντα.

Η πρακτική αυτή του «εντοπισμού» ενός προβλήματος το οποίο είναι γνωστό στους περισσότερους, η εργαλειοποίησή του για προεκλογικούς λόγους ενέχει μεγάλους κινδύνους για τις περιοχές που γίνονται αντικείμενο πολιτικής προπαγανδιστικής εκμετάλλευσης αυτή την περίοδο. Ο μεν Ν. Ταχιάος προσβλέπει να αποκομίσει εκλογικά οφέλη από τη δημοσιοποίηση του προβλήματος, διότι με τις αναφορές του σε αστυνόμευση, διώξεις, δραστική φύλαξη κ.α. ελπίζει να προσελκύσει το ενδιαφέρον των ψηφοφόρων της περιοχής. Στην πραγματικότητα οι αναφορές αυτές ενέχουν τεράστιους κινδύνους για την περιοχή. Με το δημόσιο χαρακτηρισμό της περιοχής ως «γκέτο» και  την ευρεία δημοσιοποίηση του προβλήματος ο Ν. Ταχιάος και όλοι όσοι σπεκουλάρουν στο ζήτημα της ασφάλειας των πολιτών και μιλούν για «εκκαθάριση» στην περιοχή πριμοδοτούν το ενδεχόμενο σχηματισμού πραγματικού «γκέτο» στην συγκεκριμένη «γωνιά» της  πόλης.

Όσο  θα διατυμπανίζουν στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και θα αναπαράγουν  τη συζήτηση περί «γκέτο» και επικινδυνότητας, τόσο περισσότερο θα αποφεύγουν πολίτες και επισκέπτες την περιοχή. Όσο περισσότερο θα αποφεύγουν οι πολίτες και οι επισκέπτες την περιοχή, τόσο πιο επικίνδυνη αυτή θα γίνεται, διότι θα προσελκύει νέα και πιο έντονη παραβατικότητα. Όσο θα απουσιάζουν οι επισκέπτες, κυρίως νέοι στα καταστήματα της περιοχής και στην πλατεία, τόσο θα καταρρέει η οικονομική δραστηριότητα στον ευρύτερο χώρο και θα αντικαθίσταται από μορφές παράνομων ή ημιπαράνομων οικονομικών δραστηριοτήτων.  Ο  Ν. Ταχιάος από θέση ασφάλειας ο ίδιος εκστομίζει τις κορώνες του για «γκέτο» και σπέρνει δημοσίως τον τρόμο σε όλους όσοι δεν γνωρίζουν την περιοχή, με αποτέλεσμα να την αποφεύγουν. Έτσι, όμως, στο τέλος θα είναι οι επαγγελματίας και οι μόνιμοι κάτοικοι που θα πληρώσουν το τίμημα της κοινωνικής και οικονομικής ερημοποίησης που φέρνει μια τέτοια κοινωνική δαιμονοποίηση των χώρων  γύρω από την Ροτόντα.

Πρόβλημα υπάρχει και το γνωρίζουμε: μεταφέρεται πότε μέσα στο πανεπιστήμιο, πότε παρακάτω στην πλ. Ναυαρίνου, πότε πέριξ της Ροτόντας. Αλλά είναι εντελώς ανόητο να αναφέρεται κανείς σε «γκέτο» για περιοχές που είναι «εκτεθειμένες», «ανοικτές» και προσβάσιμες από πάμπολλες πλευρές. Προφανώς δε γνωρίζει ο κ. Ν. Ταχιάος τι ακριβώς ήταν τα ιστορικά «γκέτο» και τι είναι τα κοινωνικά-φυλετικά «γκέτο» των σύγχρονων μεγαλουπόλεων. Εάν θέλει ο υποψήφιος της «Νέας Δημοκρατίας» να αποκομίσει τις σχετικές γνώσεις και να έχει μια σαφή εικόνα περί «γκέτο», ας επισκεφτεί τον συνοικισμό του Δενδροποτάμου. Εκεί θα δει τι πάει να πει «γκέτο» και τι πάει να πει ντροπή για όλη της Θεσσαλονίκη. Και ο Δενδροπόταμος από την Ροτόντα δεν απέχει πολύ: μια «δόση» ελάχιστων γραμμαρίων. Όλοι γνωρίζουμε από πού και γιατί διακινούνται με τόση μεγάλη ευκολία τα ναρκωτικά στην Θεσσαλονίκη. Και αυτό γιατί κάποιοι άνθρωποι έχουν καταδικαστεί, εδώ και δεκαετίες, να ζουν  «γκετοποιημένοι». Για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της Ροτόντα θα πρέπει να δοθεί απάντηση στο πρόβλημα του Δενδροποτάμου. Για να δοθεί απάντηση στο πρόβλημα του Δενδροποτάμου χρειάζεται μια άλλη πολιτική της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μια άλλη πολιτική του δήμου Θεσσαλονίκης και  των υπολοίπων δήμων. Χρειαζόμαστε μια μητροπολιτική διοίκηση με διευρυμένες αρμοδιότητες.

Ο κ. Νίκος Ταχιάος αντιμετωπίζει τις διάφορες γειτονιές της πόλης σαν τουρίστας: έρχεται για λίγο βλέπει και μετά κρίνει αφ΄ υψηλού και με υψωμένο το δείκτη του χεριού προς κάθε κατεύθυνση και απειλεί στον … αέρα! Που και που ανακοινώνει και διάφορα κατασκευαστικά έργα, όπως αυτό για την περιοχή των Λαχανοκήπων: ενός «πρότυπου οικισμού».  Ακριβώς δίπλα στο «γκέτο» του Δενδροποτάμου.  Όσοι γνωρίζουν την ευρύτερη περιοχή θα μπορούσαν να μιλήσουν για  ανέκδοτο, αλλά δυστυχώς τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά και δεν έχουμε την πολυτέλεια να τα αντιμετωπίζουμε μόνο από τη φαιδρή πλευρά τους. Στην Θεσσαλονίκη απουσιάζει μια συνολική πολιτική του δημόσιου χώρου που θα περιλαμβάνει και κοινωνικά και «χωρικά» φαινόμενα όπως αυτό της Ροτόντα. Απουσιάζει επίσης μια δημοτική οικιστική πολιτική. [Βλ.  σειρά σχετικών προτάσεων στο άρθρο μου στο Διαδίκτυο: Όμηρος Ταχμαζίδης, Για μια νέα πολιτική κατοικίας και χώρου)

Εάν  συνεχίσουμε να «δαιμονοποιούμε» δημοσίως την περιοχή της Ροτόντα και ακολουθήσει η μετατόπιση  προς  ημιπαράνομες ή παράνομες οικονομικές δραστηριότητες, που ανέφερα προηγουμένως, θα ακολουθήσει και η πτώση της αξίας των ακινήτων της περιοχής και των τιμών των ενοικίων, θα αλλάξει η δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού, εφόσον δεν θα είναι ελκυστική για φοιτητές/τριες  και  μικροαστικές οικογένειες και θα αρχίσουν να δημιουργούνται αρχικά ζώνες φτώχειας, κατοικούμενες κυρίως από νέους φτωχούς (μακροχρόνια άνεργοι, μονογονεϊκές οικογένειες, πτωχοί γήρατος, οικονομικοί μετανάστες κ.α.) με κίνδυνο στη συνέχεια να μετατραπεί ολόκληρη η περιοχή σε «γκέτο». Εδώ ισχύει η φράση, «το ένα φέρνει το άλλο».

Πέρα από την αστυνόμευση, χρειαζόμαστε ειδικά οικιστικά προγράμματα και προγράμματα εκτεταμένων αναπλάσεων για να μην επέλθει η οικιστική και εμπορική-επαγγελματική κατάρρευση της περιοχής. Η ΔΚΘ «Υψίπολις» με υποψήφιο δήμαρχο τον Γρηγόρη Ζαρωτιάδη, Κοσμήτορα της σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, κινείται στην κατεύθυνση της ένταξης της ευρύτερης περιοχής σε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αναπλάσεων  ώστε να δοθεί νέα ώθηση στις επαγγελματικές, εμπορικές και κοινωνικές δραστηριότητες στα πέριξ της Ροτόντας και στον ευρύτερο περίγυρό της.

*Υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με την ΔΚΘ «Υψίπολις» (www.ipsipolis)  και υποψήφιο δήμαρχο τον Γρηγόρη Ζαρωτιάδη.