Αναδρομική αναγνώριση

Του Τάσου Παππά.

Κάθε φορά που φεύγει από τη ζωή ένας λαϊκός τραγουδιστής, τα κόμματα της Αριστεράς και τα μέσα ενημέρωσης του πλέκουν το εγκώμιο και μιλούν για τη μεγάλη συμβολή του στον λαϊκό πολιτισμό. Δεν ήταν πάντα έτσι τα πράγματα. Για πολλά χρόνια η Αριστερά αντιμετώπιζε το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι αν όχι με εχθρότητα, οπωσδήποτε με καχυποψία. Θεωρούσε το ρεμπέτικο παρακμιακό είδος και περιφρονούσε τον πιο εμβληματικό ερμηνευτή του λαϊκού τραγουδιού Στέλιο Καζαντζίδη, χαρακτηρίζοντάς τον εκπρόσωπο της μοιρολατρίας και της ηττοπάθειας.

Επιτρέψτε μου εδώ μια προσωπική μαρτυρία. Αρχές της Μεταπολίτευσης σε κάποιο πανεπιστημιακό αμφιθέατρο της Αθήνας σ’ ένα πηγαδάκι φοιτητών-συνδικαλιστών, παρουσία κομματικών καθοδηγητών, ξεκίνησε μια κουβέντα για το πώς πρέπει να διασκεδάζουν οι νέοι. Ηταν η εποχή που παντού παίζονταν αντάρτικα και Μίκης. Αφού ξεμπερδέψαμε στα γρήγορα με την ξένη μουσική, περιγράφοντας την (συλλήβδην) ως εκδοχή του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού που θέλει να αλώσει τις ψυχές και τα μυαλά των νέων ανθρώπων, περάσαμε και στην εγχώρια μουσική παραγωγή.

Τόλμησα, με τη δέουσα βεβαίως συστολή καθότι νεοφώτιστος, να πω ότι ο «Γυάλινος κόσμος» των Καλδάρα – Παπαγιαννοπούλου με τον Καζαντζίδη μού φαίνεται επαναστατικό τραγούδι, γιατί λέει «να σου δώσω μια να σπάσεις αχ βρε κόσμε γυάλινε και να φτιάξω μια καινούργια κοινωνία άλληνε». Ο καθοδηγητής με αποστόμωσε: «Μα είναι λέξη αυτή, “άλληνε”, άκου “άλληνε”, εμείς τραγουδάμε τους ποιητές για να ανεβάσουμε το επίπεδό μας και το επίπεδο του λαού». Επέμεινα: «Ξέρετε, όταν βγήκε ο Καζαντζίδης στην τηλεόραση να τραγουδήσει το “Υπάρχω” άδειασε η Αθήνα. Αυτή η αποδοχή δεν πρέπει να μας προβληματίσει;» Η απάντηση ήταν αυστηρή: «Ξεκόλλα, δεν έχει να μας πει τίποτε ο Καζαντζίδης. Σήμερα δεν θρηνούμε για τα βάσανα της ζωής, σήμερα αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο αύριο. Αν αξίζει κάτι απ’ αυτόν, είναι τα έντεχνα τραγούδια που έχει πει. Τα υπόλοιπα είναι σκέτη κλάψα».

Εγώ συνέχισα ν’ ακούω τον Καζαντζίδη και τους άλλους «παρακμιακούς», ενώ ο καθοδηγητής, ύστερα από πολλά χρόνια και από άλλη θέση, με αφορμή τον θάνατο του Καζαντζίδη (παρεμπιπτόντως, το πλήθος που συνέρρευσε στην κηδεία του δεν το έχει μαζέψει η Αριστερά ούτε στις καλύτερες μέρες της) δήλωνε δημοσίως τον θαυμασμό του για «αυτήν την τεράστια φωνή που εξέφρασε τους πόθους και τους καημούς του λαού». Και με ποιητική διάθεση συμπλήρωνε: «Ηταν ένας γητευτής ψυχών»! Ολα αυτά τα θυμήθηκα βλέποντας τα αφιερώματα που έγιναν στον Σπύρο Ζαγοραίο. Φανταστείτε την καζούρα που θα έτρωγα αν έλεγα τότε στο πηγαδάκι ότι «ακούω και Ζαγοραίο»…

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ