Ένας τοίχος μας χωρίζει

Της Πέπης Ρηγοπούλου.

«Ένας τοίχος μας χωρίζει», μου έλεγε η Λυγερή, μια νέα κοπέλα με την οποία είχαμε ταξιδέψει παλιότερα στο Βελιγράδι κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών, μιλώντας για τη διαφορά ανάμεσα στους άστεγους και αυτούς που έχουν -ακόμη- το προνόμιο να είναι στεγασμένοι.

Ενα μεροκάματο όλο και πιο ισχνό χωρίζει τους εργαζόμενους από τους ανέργους. Ενα πιάτο φαγητό από το σπίτι ή το εστιατόριο μας χωρίζει από αυτούς που συνωστίζονται στα συσσίτια.

Ολα αυτά δεν λέγονται ούτε για να πούμε -άλλη μια φορά- πόσο σκληρή είναι η κρίση στην Ελλάδα, που τελικά δεν μια είναι κρίση που θα περάσει, αλλά η νέα μας πραγματικότητα, ούτε για μια εορταστικού τύπου έκκληση στα φιλάνθρωπα αισθήματα των αναγνωστών.

Αντιθέτως. Με μια έννοια όσα λέω έχουν την αισιόδοξη πλευρά τους. Υπογραμμίζουν το γεγονός ότι σ’ αυτήν την Ελλάδα, που τόσο εύκολα είμαστε έτοιμοι να την κατηγορήσουμε ως μόνη υπεύθυνη για όλα τα στραβά που μας συμβαίνουν, ένα «κακό αντικείμενο» που ξεσπάμε επάνω του, το κακοποιούμε λόγω και έργω, αυτή η αίσθηση, ότι μόνο ένας τοίχος χωρίζει τους έχοντες ακόμη κάτι από τον κόσμο της ανέχειας, αντί να γεννά μόνο κατάθλιψη και παραίτηση, γεννά και αλληλεγγύη.

Εχει ειπωθεί, όχι λανθασμένα, ότι οι οικογενειακοί δεσμοί, με όλες τις καταπιέσεις και τις συγκρούσεις που περιέχει η οικογένεια, είναι αυτοί που κάνουν σε μεγάλο βαθμό την κοινωνία μας να αντέχει. Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι αλλού.

Στο ότι αυτός ο -οικογενειακός στη βάση του- δεσμός αλληλεγγύης ευτυχώς ξεπερνά τα οικογενειακά πλαίσια και διαχέεται στις κοινότητες που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στην κοινωνία.

Ετυχε να παρακολουθήσω την τύχη κάποιων ειδών πρώτης ανάγκης που νέοι άνθρωποι συγκέντρωσαν για να μοιραστούν σε μετανάστες και πρόσφυγες. Οσα θα μεταφέρω σαφώς δεν διεκδικούν το κύρος κάποιας εμπεριστατωμένης έρευνας.

Εχουν όμως ίσως την αξία ενός μικρού δείγματος. Οι άνθρωποι που φάνηκε ότι είχαν ανάγκη από ρουχισμό και άλλα είδη δεν ήταν μόνον οι δύο αυτές κατηγορίες, προς τις οποίες, όσο μπόρεσα να καταλάβω, η συμπάθεια της κοινωνίας μας, που υποφέρει η ίδια, και οι αντίστοιχες προσφορές εντυπωσιάζουν.

Αστεγοι και πολύτεκνοι, τρόφιμοι του γηροκομείου, παιδιά και νέοι με κινητικά προβλήματα και χωρίς τέτοια προβλήματα έχουν επίσης ανάγκες και δέχονται την αρωγή αυτών που δεν πάσχουν στον ίδιο βαθμό.

Ετσι, αν ένα σλίπινγκ μπαγκ είναι πολύτιμο για τον πρόσφυγα ή τον άστεγο, αυτόν που είναι πρόσφυγας στην ίδια την πατρίδα του, ένα μπουφάν, ένα τζιν ή κάτι άλλο, μπορεί να βρουν σ’ αυτόν, σ’ αυτήν, έναν επίσης κατάλληλο παραλήπτη. Μην ξεχνάμε ότι όπου γης οι άνθρωποι που έχουν πέσει στην ένδεια δεν θέλουν να το δείχνουν, ούτε να περιφέρονται δακτυλοδεικτούμενοι ώστε να προκαλέσουν τον επί της ουσίας ρατσιστικό μας οίκτο

Κατανοώ ότι τα λεγόμενά μου μπορεί να εκληφθούν ως μια επιδερμική αναφορά σε ευγενή αισθήματα στα οποία κατά τις μέρες των εορτών είθισται να γίνεται έκκληση. Ως μια κατευναστική ρητορική, που έχει στόχο να εξαγιάσει τη στέρηση του ελληνικού λαού -στον οποίο συλλήβδην κάποιοι περιλαμβάνουν βολικά και τους απολύτως προνομιούχους- υπογραμμίζοντας πόσο σπλαχνίζεται τους πιο στερημένους.

Δεν πρόκειται γι’ αυτό. Το πιο σημαντικό είναι ότι αυτή η χειμαζόμενη κοινωνία μπορεί ακόμα να λέει αυτό που είπε η κοπέλα από την οποία ξεκίνησα το άρθρο αυτό. Ενας τοίχος μάς χωρίζει από τους άστεγους. Ενα συρματόπλεγμα και ένας πόλεμος από τους πρόσφυγες. Ενας λιμός από τους μετανάστες.

Πράγματα που ακόμα και αν δεν τα ζούμε άμεσα μας αφορούν. Είναι ευτυχώς πολλοί σ’ αυτόν τον τόπον που τόσο άσκεφτα κατηγορούμε, που το κατανοούν. Και πράττουν αναλόγως.

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ