Άνθρακες, ο χρυσός στη Χαλκιδική;

Το 2003 τα Μεταλλεία της Κασσάνδρας «περνούν» στην Ελληνικός Χρυσός. Χρειάστηκε να μεσολαβήσουν 8 χρόνια για να αρχίσουν μετ’ εμποδίων οι εργασίες εξόρυξης το 2012. Το Φεβρουάριο του 2013 η περιβόητη επένδυση εξακολουθεί να αποτελεί το μήλον της έριδος ανάμεσα σε πολιτικούς, επιχειρηματίες, οικολόγους, οργανώσεις και συλλογικότητες. Πόσο αξίζουν τα κοιτάσματα χρυσού στις Σκουριές; Τι μπορούν να αποφέρουν; Bλάπτουν το περιβάλλον; Πωλήθηκαν επάξια τα μεταλλεία από το ελληνικό δημόσιο; Πόσες θέσεις εργασίες θα δημιουργηθούν;

Μια σειρά από οργανώσεις και κινήσεις πολιτών που τάσσονται κατά της επένδυσης επισημαίνουν ότι τα μεταλλεία πωλήθηκαν από το ελληνικό δημόσιο στην Ελληνική Χρυσός, χωρίς διαγωνισμό, έναντι μόλις 11 εκατ. το 2003, με τη σημερινή τους αξία να εκτιμάται στα 2,2 δις. Προσθέτουν δε πως τα κοιτάσματα χαλκού και χρυσού στις Σκουριές υπολογίζεται ότι αξίζουν έως και 15 δις, σημειώνοντας ότι το ελληνικό δημόσιο δεν θα εισπράξει ούτε ένα ευρώ από τα δικαιώματα εξόρυξης. Παράλληλα, υπογραμμίζουν ότι σε βάθος 10ετίας θα δημιουργηθούν συνολικά 1.300 θέσεις εργασίας.

Ο οικονομολόγος – αρθρογράφος Γιώργος Καισάριος εκφράζει τον αντίλογο. Όπως αναφέρει, δεν λαμβάνεται υπόψη ότι την περίοδο της πώλησης ο χρυσός άξιζε μόλις 300 δολάρια ανά ουγκιά. Για μία ολόκληρη 10ετία εκείνη την περίοδο – μέσα του 1990 έως και το 2004 – η παραγωγή χρυσού δεν συνέφερε, γι’ αυτό και ουσιαστικά δεν υπήρχε άλλη προσφορά πέραν αυτής των 11 εκατ. (η καναδική εταιρεία TVX Gold στην οποία ανήκαν τα μεταλλεία πριν από το 2003 είχε πτωχεύσει).

Ο ίδιος προσθέτει ότι μέσα από τις συμβάσεις προβλέπονται εισπράξεις για το ελληνικό δημόσιο ύψους περίπου 400 εκατ. ετησίως και υπολογίζει στις 4-5.000 τις θέσεις εργασίας οι οποίες θα έχουν δημιουργηθεί στην κορύφωση της επένδυσης, με τις αμοιβές των εργαζόμενων στη συγκεκριμένη δραστηριότητα να ξεπερνούν τα 2.000 ευρώ.

Όσον αφορά στο περιθώριο κέρδους από την εξόρυξη χρυσού, εκτιμά ότι από τα 12 δις στα οποία χοντρικά υπολογίζεται η αξία των κοιτασμάτων στις Σκουριές, τα πραγματικά έσοδα θα ανέρχονται περίπου στα 3 δις, λόγω του υψηλού κόστους της απαιτητικής παραγωγικής διαδικασίας στον τομέα του χρυσού. Σε αυτό το πλαίσιο, φέρνει ως παράδειγμα τον ισολογισμό της εταιρείας Barrick Gold η οποία το 2011 είχε 14 δις έσοδα αλλά 4,5 δις κέρδη.

Την ίδια ώρα, οικολογικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι η μεταλλευτική περιοχή, 317.000 στρεμμάτων, είναι κυρίως δάσος με μεγάλη υδροφορία. «Η συγκεκριμένη περιοχή είναι πυκνοκατοικημένη, με σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες, όπως παραγωγή μελιού, ελιάς, κηπευτικών, αλιευμάτων, ενώ η Χαλκιδική είναι ο τρίτος τουριστικός προορισμός στην Ελλάδα», αναφέρουν οι Οικολόγοι Πράσινοι, οι οποίοι θεωρούν ότι οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν δεν θα αναπληρώσουν τις θέσεις εργασίας που θα χαθούν από άλλους τομείς της τοπικής οικονομίας. Συμπληρώνουν δε πως για κάθε μισό γραμμάριο χρυσού παράγεται ένας τόνος αποβλήτων. Πάντως, το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών υποστηρίζει ότι ύστερα από τεκμηριωμένη υδρογεωλογική μελέτη δεν υπάρχει το παραμικρό πρόβλημα με τη μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή.

tvxs.gr