Το σκάνδαλο και…

…ο συνταγματικός πατριωτισμός.

Του Όμηρου Ταχμαζίδη (Αυτοαπασχολούμενος δημοσιογράφος, ΜΑ Φιλοσοφίας-Ιστορίας)

———————————————————————————————————————————————————————————————————Η ένταση: Το θέμα πήρε  έκταση. Η κατάθεση του αντιδημάρχου Οικονομικών Χασδάι Καπόν στη δίκη, η οποία αφορά στην υπόθεση της υπεξαίρεσης χρημάτων από τα ταμεία του Δήμου Θεσσαλονίκης, δημιούργησε, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα στον τύπο, αναστάτωση στην παράταξη του δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη. Δεν είναι στις προθέσεις μου να ανιχνεύσω τις υπαρκτές ούτως ή άλλως, διαφορές αντιλήψεων και τις διαφορετικές αφετηρίες από τις οποίες εκκινούν τα στελέχη της συγκεκριμένης παράταξης.

Η «πολυχρωμία» έχει τα θετικά της, έχει και τα αρνητικά της.  Γεγονός είναι ότι το συγκεκριμένο δημοτικό σχήμα έχει λειτουργήσει, μέχρι στιγμής, χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις και προστριβές: εκτίμηση ενός τρίτου, συστηματικού παρατηρητή της πολιτικής της δημοτικής αρχής.

Η δικαιοσύνη: Παραθέτω αυτούσιο το λόγο για τον οποίο εξαναγκάζομαι να ασχοληθώ με το συγκεκριμένο ζήτημα. Πρόκειται για το ακόλουθο απόσπασμα από δήλωση του δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη για την «επίμαχη» κατάθεση του αντιδημάρχου Οικονομικών Χασδάι Καπόν: «Το ζητούμενο είναι να καταδικαστεί ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, έκανε μεγάλη ζημία στην πόλη».

 Δε γνωρίζω αν οι δημοσιογράφοι απέδωσαν ορθώς τα λεγόμενα του δημάρχου – από την άλλη ένα τηλεγράφημα ειδησεογραφικού πρακτορείου, δεν είναι δυνατόν να αστοχεί σε τόσο μεγάλο βαθμό. Τα γραπτά, μάλλον, αντιστοιχούν στα δηλωθέντα – τα λεχθέντα. Ούτως ή άλλως αποδίδουν πλήρως τα βαθύτερα αίτια της όποιας αντίρρησης εκφράστηκε ενάντια στο περιεχόμενο της κατάθεσής του Χασδάι Καπόν. Είναι, προφανές, ότι κάποιοι από τους δημοτικούς συμβούλους και παράγοντες της δημοτικής παράταξης «Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη» συγχέουν ορισμένα πράγματα. Εάν το κάμνουν εσκεμμένως ή όχι, είναι κάτι το οποίο αφήνω στη διακριτική ευχέρεια του αναγνώστη και της αναγνώστριας.

Ο μάρτυρας σε μια δικαστική διαδικασία δεν «αθωώνει», ούτε «καταδικάζει»: απλώς οφείλει να διευκολύνει τη διαδικασία μέσω της οποίας, οι εκπρόσωποι της δικαστικής εξουσίας θα καταλήξουν στην ετυμηγορία τους. Και η διευκόλυνση τούτη έγκειται στο πολύ απλό δεδομένο, ότι ο «μάρτυρας» οφείλει να καταθέσει ότι γνωρίζει για μια υπόθεση και να διατυπώσει τις σκέψεις και εκτιμήσεις του για ορισμένα πραγματικά ή υποθετικά περιστατικά. Τούτο δε σημαίνει ότι «καταδικάζει» ή «αθωώνει» έναν κατηγορούμενο εάν απαντήσει σύμφωνα με αυτά τα οποία πιστεύει αναφορικά με τα ερωτήματα που του υποβάλλονται. Ο μάρτυρας οφείλει να ειπεί αυτά τα οποία θεωρεί ότι είναι η αλήθεια, η «ιδική» του αλήθεια- αλλά η αλήθεια. Είναι αρμοδιότητα του δικαστηρίου να ερμηνεύσει και να εκτιμήσει την κατάθεσή του.

Αλλά είναι πολιτικώς επικίνδυνο και ηθικώς απαράδεκτο να εγκαλείται πολιτικό πρόσωπο από συνεργάτες και παραταξιακούς φίλους, ότι δεν κατέθεσε «ορθώς», δηλαδή με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η καταδίκη ενός πολιτικού αντιπάλου. Είναι καιρός να αρχίσουμε να διακρίνουμε τις λεπτές διαφορές των πραγμάτων. Από πολιτικής απόψεως η καταστροφή την οποία προκάλεσε η διοίκηση του Βασίλη Παπαγεωργόπουλου στην πόλη της Θεσσαλονίκης είναι πολλαπλώς μεγαλύτερη από το ποσό το οποίο υπεξαιρέθηκε από τα ταμεία του Δήμου. Υπό τούτη την έννοια και μόνο καταδικάζεται ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος στη συνείδηση των πολιτών και, φυσικώς, για την αμέλεια και τον επαρχιώτικο παραγοντισμό με τον οποίο χειρίσθηκε τα οικονομικά η διοίκησή του. Τούτο όμως είναι ζήτημα πολιτικής τάξεως.

Ο «συνταγματικός πατριωτισμός»: Η ύπαρξη ποινικής ή όχι ευθύνης είναι ζήτημα το οποίο αφορά τη δικαιοσύνη: και η κρίση των λειτουργών της δικαστικής εξουσίας θα είναι δίκαιη εάν συντρέξουν  κάποιες απαραίτητες προϋποθέσεις. Μια από αυτές είναι να καταθέτουν οι μάρτυρες κατά συνείδηση και όχι σύμφωνα με μικροκομματικά και μικροπαραταξιακά συμφέροντα τους. Τούτου ισχύει για όλους τους μάρτυρες.

Η μετατροπή της προσωπικής τιμής και της ελευθερίας ενός πολίτη σε υπόθεση μικροκομματικών σκοπιμοτήτων και υπολογισμών καταδεικνύει χαμηλό επίπεδο πολιτικού πολιτισμού και απαξίωση κάθε έννοιας «συνταγματικού πατριωτισμού». Ο πρώην δήμαρχος, όπως κάθε πολίτης της χώρας, έχει το δικαίωμα σε μια «καθαρή» και έντιμη δίκη. Η δημοκρατία η οποία σέβεται την έννοια του δικαίου δεν προβαίνει σε πράξεις αντεκδίκησης – η δικαιοσύνη του Λίντς δεν έχει θέση σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα.

 Όσοι συντηρούν τη νοοτροπία ότι ο μάρτυρας μιας δίκης – σε μια «πολιτική υπόθεση»- οφείλει να λιντσάρει ηθικώς και συμβολικώς κάποιον αντίπαλό του ευρίσκεται εκτός της λογικής των δημοκρατικών ιδεωδών. Κάποια στιγμή θα πρέπει να αρχίσουμε να λαμβάνουμε με την πρέπουσα σπουδή – υπό την έννοια της σοβαρότητας- τη δημοκρατία, τα δικαιώματά και τις υποχρεώσεις μας. Δεν επιτρέπεται να αφήσουμε να μετατραπεί η δικαστική εξουσία σε άθυρμα των πολιτικών και μέσο για την επιβολή των σκοπών και των επιδιώξεών τους.

Το ζητούμενο στην υπόθεση της υπεξαίρεσης δεν είναι να οδηγηθεί, με κάθε κόστος και με κάθε μέσο, ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος στη φυλακή, αλλά να αποδοθεί δικαιοσύνη: και εάν η έδρα του δικαστηρίου αποφασίσει τη φυλάκισή του να γίνει τούτο με κριτήρια δικά της και όχι εξαιτίας της παραπλανητικής κατάθεσης προκατειλημμένων μαρτύρων.

Έχει που έχει πρόβλημα η δικαστική εξουσία στην Ελληνική Δημοκρατία, ας μη δημιουργούμε περισσότερα προβλήματα εκεί που δεν πρέπει.