Το ανακοινωθέν του Eurogroup..
…μεταφρασμένο σε απλά ελληνικά (β’ μέρος).
Του Γιάνη Βαρουφάκη.
Για πρώτη φορά στην Ιστορία των χωρών που δανειοδοτήθηκαν από την τρόικα, το Eurogroup επιβάλλει «προληπτική» λιτότητα για την περίοδο μετά την «επιτυχή» ολοκλήρωση του μνημονιακού προγράμματος.
Μέχρι τώρα, η επιβολή της λιτότητας γινόταν κατά τη διάρκεια της περιόδου που γίνονταν εκταμιεύσεις ως προϋπόθεση για τις δόσεις του δανείου. Τώρα που η κυβέρνηση Τσίπρα έχει ήδη νομοθετήσει τα ειδεχθή μέτρα λιτότητας που της ζητήθηκαν για μέχρι το 2018, το Eurogroup επιμένει σε περαιτέρω λιτότητα για μετά το 2018 (προ-νομοθέτηση μέτρων)
Στο φύλλο του Σαββατοκύριακου δημοσιεύτηκε το πρώτο μέρος (οι έξι πρώτες ενότητες) του άρθρου του Γιάνη Βαρουφάκη για την απόφαση του Eurogroup της 15ης Ιουνίου. Σήμερα δημοσιεύουμε, όπως είχαμε προαναγγείλει, το β’ μέρος.
⑦ Αναπτυξιακή τράπεζα άνευ περιουσιακών στοιχείων
Το Eurogroup στηρίζει τις προσπάθειες των ελληνικών αρχών να συνεργαστούν με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για τη δημιουργία μιας Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας που θα συντονίζει την εφαρμογή αναπτυξιακών δραστηριοτήτων…
Η ίδρυση Δημόσιας Επενδυτικής-Αναπτυξιακής Τράπεζας ήταν από τις βασικές προτεραιότητές μας το 2015. Με τη διαφορά ότι η δική μας πρόταση τότε απαντούσε στο ερώτημα που η τρόικα σήμερα δεν απαντά: Από πού θα προέλθουν τα κεφάλαια, τα περιουσιακά στοιχεία τής εν λόγω τράπεζας; Η δική μας απάντηση ήταν:
Τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου που είχαν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ και τα οποία θα χρησιμοποιούνταν ως εχέγγυα για την προσέλκυση επενδύσεων από τη νέα Επενδυτική-Αναπτυξιακή Τράπεζα (αντί να πωλούνται για ένα κομμάτι ψωμί). Φυσικά, η τρόικα απορρίπτει κάτι τέτοιο, καθώς απαιτεί η περιουσία του Δημοσίου να πωλείται όσο όσο στους αγαπημένους της πλειοδότες. Ετσι, αντί να προικοδοτηθεί με περιουσία και κεφάλαιο η νέα τράπεζα, προικοδοτείται με… τη «στήριξη» και «τεχνική βοήθεια» της τρόικας!
⑧ Καμία απολύτως δέσμευση για ελάφρυνση χρέους, ταφόπλακα στην «ποσοτική χαλάρωση»!
Σήμερα το Eurogroup συζήτησε ξανά τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους με στόχο η Ελλάδα να επανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές με βιώσιμα επιτόκια. Το Eurogroup επαναβεβαίωσε τις δεσμεύσεις και τις αρχές που περιέχονται στις δηλώσεις του Μαΐου του 2016.
Επαναβεβαίωσαν δηλαδή ότι δεν δεσμεύονται επ’ ουδενί για κάποιου είδους ελάφρυνση χρέους! (Αυτό δεν έλεγε, άλλωστε, το ανακοινωθέν του Μαΐου του 2016, δηλώνοντας ότι συμφωνούν πως διαφωνούν και συνεπώς δεν μπορούν να κάνουν κάτι για την ελάφρυνση του χρέους, παρεκτός, ίσως, σε κάποια απροσδιόριστη στιγμή στο μέλλον – πιθανώς όταν η χώρα ολόκληρη έχει πάψει να είναι κοινωνικά και οικονομικά βιώσιμη;)
…η εφαρμογή των συμφωνηθέντων βραχυπρόθεσμων μέτρων συμβάλλει ήδη στη σημαντική μείωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα και βελτιώνει σημαντικά το προφίλ του ελληνικού δημόσιου χρέους.
Εντάξει, το πιάσαμε! Το Eurogroup πιστεύει ότι το ελληνικό χρέος είναι πλέον βιώσιμο και δεν χρειάζεται ελάφρυνση χρέους.
…Το Eurogroup υπενθύμισε [πως οι]… ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης θα πρέπει να παραμένουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και εν συνεχεία κάτω από το 20% του ΑΕΠ…
Το ελληνικό κράτος θα πληρώνει στους πιστωτές του το 33% των φορολογικών του εσόδων μέχρι το 2022 και από τότε και μετά, το 44% αυτών. Η τοκογλυφία έχει πλέον αποκτήσει έναν νέο όρο στη γλώσσα της τρόικας: βιωσιμότητα του χρέους!
Το Eurogroup είναι έτοιμο να εφαρμόσει, με την επιφύλαξη της τελικής μελέτης βιωσιμότητας του χρέους (DSA),… μια περαιτέρω αναβολή του επιτοκίου και της απόσβεσης του EFSF από 0 έως 15 έτη.
Λέγοντας «με την επιφύλαξη του τελικού DSA», η τρόικα παραδέχεται πως δεν υπάρχει συμφωνημένη (ιδίως από το ΔΝΤ) μελέτη βιωσιμότητας του χρέους! Χωρίς τελικό DSA, η ΕΚΤ έχει άλλωστε δηλώσει ότι δεν θα συμπεριλάβει το ελληνικό χρέος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (αγορές ομολόγων). Πρόκειται για τη θανατική καταδίκη κάθε ελπίδας ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να επιστρέψει στις αγορές όπως έκαναν η Ιρλανδία και η Πορτογαλία στο παρελθόν – δεδομένου μάλιστα ότι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ βρίσκεται στα τελευταία του, με τη Γερμανία να πιέζει προς την κατάργησή του λόγω «τσιμπημένου» γερμανικού πληθωρισμού.
Οσο για την «περαιτέρω αναβολή του τόκου και του χρεολυσίου του EFSF από 0 έως 15 έτη», όταν συνδυάζεται με τη δέσμευση στους δανειστές ότι «δεν θα υπάρξουν επιπλέον έξοδα», σημαίνει ένα και μόνο πράγμα: Οπως κάθε δανειολήπτης γνωρίζει, όταν ο πιστωτής σού επιτρέπει να αναβάλεις την καταβολή δόσεων, καταλήγεις με ένα πολύ μεγαλύτερο χρέος. Οι ευκολίες και οι αναβολές πληρωμών συνιστούν το αντίθετο της ελάφρυνσης του χρέους!
Προκειμένου να ληφθούν υπ’ όψιν οι ενδεχόμενες διαφορές μεταξύ των παραδοχών του DSA για την ανάπτυξη και των πραγματικών εξελίξεων της ανάπτυξης κατά την περίοδο μετά το πρόγραμμα, το Eurogroup λέει καθαρά ότι: «Καθώς σφάλλουμε στις προβλέψεις μας εδώ και επτά χρόνια, εμφανιζόμενοι και ανόητα υπεραισιόδοξοι, ορίστε τι προτείνουμε να γίνει όταν για ακόμα μια φορά αποδειχθεί ότι σφάλαμε άσχημα»:
Το reprofiling του EFSF θα επαναπροσδιοριστεί σύμφωνα με έναν λειτουργικό μηχανισμό προσαρμογής στην ανάπτυξη ο οποίος θα συμφωνηθεί. Το Eurogroup δίνει εντολή στο EWG να εργαστεί περαιτέρω επί αυτού από το 2018.
Πρόκειται για απλή αναφορά, χωρίς καμία δέσμευση υλοποίησης, στη σύνδεση του ονομαστικού ΑΕΠ και των ρυθμών μεγέθυνσής του με τις αποπληρωμές χρέους που προτείνω από το 2010, και το οποίο ενστερνίστηκε η νέα γαλλική κυβέρνηση. Σε αντίθεση με τις δικές μου προτάσεις του 2015, που προσδιόριζαν επακριβώς την ακριβή σύνδεση ΑΕΠ-αποπληρωμών, το Eurogroup απλά λέει ότι κάτι τέτοιο ίσως να προσδιοριστεί στο μέλλον και με τρόπους που θα αρχίσουν να συζητούνται στο EuroWorkingGroup το… 2018 – όταν δηλαδή πλέον θα έχει παγιωθεί η ερημοποίηση της χώρας.
⑨ Η ασφυκτική λιτότητα συνεχίζεται διογκούμενη έως το 2022 και σταθεροποιούμενη από το 2022 ώς το 2060
Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση της Ελλάδας να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και από εκεί και έπειτα μια δημοσιονομική πορεία που θα είναι σύμφωνη με… ένα πρωτογενές πλεόνασμα ίσο ή μεγαλύτερο, αλλά κοντά στο 2% του ΑΕΠ, την περίοδο από το 2023 έως το 2060.
Το παράλογο και μισανθρωπικό επίπεδο λιτότητας (που αντιστοιχεί στο 3,5% πρωτογενούς πλεονάσματος) θα συνεχιστεί λοιπόν μέχρι το 2022. Για όσους Ελληνες, και όσες επιχειρήσεις, θα έχουν παραμείνει στη χώρα έως τότε, η λιτότητα πρόκειται να διατηρηθεί κάπως αμβλυνθείσα έως το… 2060.
⑩ Μέρος των κερδών της ΕΚΤ από την κατΕστραμμένη Ελλάδα θα επιστραφούν ώστε να αποπληρωθεί η τρόικα
To Eurogroup υπενθυμίζει ότι είναι έτοιμο να [επιτρέψει]… τη χρήση των κερδών του Προγράμματος για τις Αγορές Τίτλων (SMP) του 2014 [και] την αποκατάσταση της μεταφοράς του ισοδύναμου των κερδών της [ΕΚΤ].
Το 2010 η ΕΚΤ είχε αγοράσει από γερμανικές και γαλλικές τράπεζες σημαντικό πλήθος ελληνικών ομολόγων (χωρίς να επωφεληθεί το ελληνικό κράτος ούτε κατά ένα ευρώ), σε βάρος μάλιστα της ελληνικής κυβέρνησης (καθώς αυτά τα ομόλογα θα κουρεύονταν, τελικά, το 2010 μέχρι και 90% επί της αξίας τους αν η ΕΚΤ δεν τα είχε αγοράσει). Τότε, το 2012, είχε συμφωνηθεί ότι τα κέρδη της ΕΚΤ από την αγορά αυτών των ομολόγων (που προήλθαν από το γεγονός ότι τα αγόρασε στο 70% της αξίας τους) θα επιστρέφονταν στην Ελλάδα.
Ομως αυτή η επιστροφή σταμάτησε ετσιθελικά από την τρόικα το 2014. Τώρα, ανακοινώνουν ότι η επιστροφή εκείνη τελικά θα γίνει. Δηλαδή θα μας επιστρέφουν τα δικά μας χρήματα (τα κέρδη τους εις βάρος μας), αλλά μόνο για να αποπληρώνουμε ένα χρέος σε εκείνους που δεν είναι δυνατόν να αποπληρωθεί! Οποία γενναιοδωρία!
⑪ Δέσμευση για μόνιμη λιτότητα ως προάγγελος 4ου Μνημονίου
Στο τέλος του προγράμματος, υπό την προϋπόθεση της επιτυχούς εφαρμογής του και στον βαθμό που είναι αναγκαίο, θα εφαρμοστεί αυτή η δεύτερη δέσμη μέτρων…
Πρωτοφανής στάση ακόμα και για τα δεδομένα της τρόικας: Για πρώτη φορά στην Ιστορία των χωρών που δανειοδοτήθηκαν από την τρόικα, το Eurogroup επιβάλλει «προληπτική» λιτότητα για την περίοδο μετά την «επιτυχή» ολοκλήρωση του μνημονιακού προγράμματος. Μέχρι τώρα, η επιβολή της λιτότητας γινόταν κατά τη διάρκεια της περιόδου που γίνονταν εκταμιεύσεις ως προϋπόθεση για τις δόσεις του δανείου.
Τώρα που η κυβέρνηση Τσίπρα έχει ήδη νομοθετήσει τα ειδεχθή μέτρα λιτότητας που της ζητήθηκαν για μέχρι το 2018, το Eurogroup επιμένει σε περαιτέρω λιτότητα για μετά το 2018 (προ-νομοθέτηση μέτρων). Υπάρχει μόνο μία εξήγηση γι’ αυτό: Το Eurogroup ξέρει πως, δεδομένων ότι (α) το χρέος δεν είναι βιώσιμο, (β) το Βερολίνο δεν θα συναινέσει σε σοβαρή αναδιάρθρωση χρέους ούτε το 2018, και (γ) το Δημόσιο δεν θα καταφέρει να δανείζεται όσα πρέπει να αποπληρώνει από ιδιώτες, η Ελλάδα θα «χρειαστεί» 4ο Μνημόνιο. Αυτό είναι το τίμημα της μόνιμης χρεοκοπίας που συγκαλύπτεται από νέες μη βιώσιμες δόσεις δανείων.
Ο ακριβής προσδιορισμός αυτών των μέτρων θα επιβεβαιωθεί στο τέλος του προγράμματος από το Eurogroup με βάση μια επικαιροποιημένη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους (DSA) σε συνεργασία με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, προκειμένου να διασφαλιστούν η βιωσιμότητα του χρέους και η συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιονομικής πολιτικής.
Με άλλα λόγια: Δεν έχουμε ιδέα για το τι πρόκειται να κάνουμε όταν θα έρθει η ώρα του 4ου Μνημονίου!
⑫ Το Eurogroup γνωρίζει ότι το «πρόγραμμα» θα αποτύχει, ενώ το ΔΝΤ υποχωρεί (ξανά!)
Μακροπρόθεσμα, το Eurogroup υπενθυμίζει τη συμφωνία του Μαΐου του 2016, σύμφωνα με την οποία στην περίπτωση ενός απροσδόκητα δυσμενέστερου σεναρίου θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός έκτακτης ανάγκης για το χρέος.
Κανένας δεν μπορεί να κατηγορήσει το Eurogroup ότι δεν προειδοποιεί, κεκαλυμμένα πλην σαφώς, για την αποτυχία του 3ου Μνημονίου! Αναγνωρίζοντας τη συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων (staff level agreement) με την Ελλάδα, η διοίκηση του ΔΝΤ σύντομα θα προτείνει στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ την κατ’ αρχήν έγκριση του αιτήματος της Ελλάδας για 14μηνη Προληπτική Συμφωνία (Stand-By Arangement).
Το ΔΝΤ εκφράζει την ικανοποίησή του για την περαιτέρω διευκρίνιση των μέτρων για το χρέος που δόθηκε σήμερα από τα κράτη-μέλη και συμφωνεί ότι αποτελεί σημαντικό βήμα προς τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Η Κριστίν Λαγκάρντ θα προτείνει στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΝΤ να κάνει αποδεκτή την άρνηση του Βερολίνου στο αίτημα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Καθώς δεν έχει προκύψει καμία συγκεκριμενοποίηση αναφορικά με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, το ΔΝΤ δεσμεύεται να συμμετάσχει με ένα μικρό νέο δάνειο και μόνον αφού συγκεκριμενοποιηθούν κάποια μέτρα ελάφρυνσης του χρέους – καθώς, διαφορετικά, τα ίδια του τα στελέχη στην Ουάσινγκτον θα ξεσηκωθούν εναντίον των Ευρωπαίων προϊσταμένων τους!
⑬ Η τρόικα θα δώσει 8,5 δισ. ευρώ στην Αθήνα για αποπληρωμές (μέχρι τελευταίου ευρώ) στην… τρόικα
Υπό το πρίσμα της πλήρους εφαρμογής όλων των προαπαιτούμενων και με την ολοκλήρωση των εθνικών διαδικασιών, τα διοικητικά όργανα του ESM αναμένεται να εγκρίνουν το συμπληρωματικό μνημόνιο κατανόησης (MoU) και την εκταμίευση της τρίτης δόσης του προγράμματος του ESM, ύψους 8,5 δισ. ευρώ, για την κάλυψη τρεχουσών χρηματοδοτικών αναγκών και την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και ενδεχομένως για τη δημιουργία ενός «μαξιλαριού» ρευστότητας.
Γι’ αυτό ακριβώς γίνονται όλα: για τη δόση των 8,5 δισ. που απαιτεί η ΕΚΤ ώστε να πληρωθεί η ίδια για τα περίπου 7 δισ. που της «χρωστά» το ελληνικό Δημόσιο. Και το υπόλοιπο περίπου 1,5 δισ.; Να μη χαίρονται κάποιοι νομίζοντας ότι το Δημόσιο τουλάχιστον εξασφάλισε «ανάσες», έστω και υπό τη μορφή δανείου. Από το 2015, το ελληνικό κράτος πληρώνει προς την ΕΚΤ και το ΔΝΤ ποσά μεγαλύτερα από τα συμφωνηθέντα. Γιατί; Επειδή οι συμπεφωνημένες εκταμιεύσεις των δόσεων καθυστερούσαν από τη μεριά της τρόικας, ενώ το ελληνικό κράτος αποπληρώνει κανονικά.
Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
