Προσφυγικό: Τι προβλέπει ο νόμος

Ψηφίσθηκε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος και ευρεία πλειοψηφία επί της αρχής και επί των άρθρων, το νομοσχέδιο για το προσφυγικό στη σκιά της συμφωνίας που ξεκινά να υλοποιείται τη Δευτέρα. Καταψήφισε η Βασιλική Κατριβάνου, «παρών» από την Τασία Χριστοδουλοπούλου στο επίμαχο άρθρο 60, που συνδέεται με τις πρόσφατες αποφάσεις της συνόδου κορυφής μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.

Υπέρ του νομοσχεδίου επί της αρχής τάχθηκαν ο ΣΥΡΙΖΑ, η Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ), το Ποτάμι και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες. Καταψήφισαν η Ν.Δ., η Χρυσή Αυγή, το ΚΚΕ και η Ένωση Κεντρώων. (169 «ναι», 107 «όχι». Απουσίαζαν 24 βουλευτές.)

Παράλληλα η Ν.Δ., η Χρυσή Αυγή και το ΚΚΕ ζήτησαν ονομαστική ψηφοφορία συνολικά σε 20 άρθρα του νομοσχεδίου.

Ψηφοφορία επί των άρθων

Κατά την ψηφοφορία επί των άρθρων, η Νέα Δημοκρατία υπερψήφισε τα άρθρα, 18, 23, 24, 33, 45, 47, 66, 73,75 και καταψήφισε τα άρθρα, 5, 7,8,11, 22, 46, 72.

Η Δημοκρατική Συμπαράταξη, δήλωσε “παρών”, στα άρθρα 8,10,11,72,73 και υπερψήφισε τα υπόλοιπα.

Το Ποτάμι, καταψήφισε τα άρθρα 5,7,11,19,72 και υπερψήφισε τα υπόλοιπα.

Το ΚΚΕ υπερψήφισε το άρθρο 67, καταψήφισε τα άρθρα ,8,10,11,39,41,46,54,55,56,57,60,73 και δήλωσε “παρών”, στα άρθρα 5,19,22,43,45,72.

Οι απουσίες

Απόντες τρεις βουλευτές των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, Θανάσης Παπαχρηστόπουλος Κώστας Ζουράρις και Βασίλης Κόκκαλης. Οι δυο πρώτοι ωστόσο, δήλωσαν με επιστολή τους πως εάν ήταν παρόντες θα υπερψήφιζαν το νομοσχέδιο. Η θετική τους ψήφος δεν προσμετράται.

Απόντες ήταν από τη ΝΔ οι κ.κ. Βαγγέλης Μεϊμαράκης, Μάνος Κόνσολας, Τάσος Δημοσχάκης, Κώστας Κοντογεώργος, Κώστας Τζαβάρας, Λευτέρης Αυγενάκης και Γιώργος Βαγιωνάς.

Από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη απουσίαζαν η πρόεδρος της Φώφη Γεννηματά, ο Γιάννης Μανιάτης, η Εύη Χριστοφιλοπούλου, ο Θεόδωρος Παπαθεοδώρου και ο Μιχάλης Τζελέπης.

Απόντες ήταν ακόμη ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης και οι βουλευτές του Γιάννης Σαρίδης, Αριστείδης Φωκάς και Αναστάσιος Μεγαλομύστακας. Από το Ποτάμι οι Χάρης Θεοχάρης, Κατερίνα Μάρκου και Κώστας Μπαργιώτας καθώς και οι ανεξάρτητοι Νίκος Νικολόπουλος και Λεωνίδας Γρηγοράκος.

Ευρωπαϊκή οδηγία για το άσυλο

Το νομοσχέδιο μεταφέρει την επικαιροποιημένη Ευρωπαϊκή οδηγία για το άσυλο επιχειρώντας μια μάλλον αναγκαία αναδιάρθρωση της κρατικής μηχανής.

Στις μάλλον θετικές διατάξεις του περιλαμβάνει αυτές που ρυθμίζουν θέματα κοινωνικής ένταξης και πρόσβασης στην απασχόληση όσων ζητούν άσυλο και των αναγνωρισμένων προσφύγων, η χορήγηση ανθρωπιστικού καθεστώτος σε όσους εκκρεμεί το αίτημα ασύλου περισσότερα από πέντε χρόνια (σ.σ. μπήκε ένας περιορισμός), διάστημα επαρκές για να θεωρηθεί ότι έχουν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα μας, και η διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που επιτρέπει την εμπλοκή της τοπικής αυτοδιοίκησης στη διαχείριση του προσφυγικού.

Επίσης περιλαμβάνει διατάξεις για μια γρήγορη διαδικασία διεθνών διαγωνισμών σε έκτακτες καταστάσεις.

Οι διατάξεις του άρθρου 60

Αν και το νομοσχέδιο δεν ονομάζει «ασφαλή τρίτη χώρα» την Τουρκία, ωστόσο θεσπίζει διαδικασίες-εξπρές για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου που πρέπει να ολοκληρώνονται σε πρώτο και δεύτερο βαθμό σε 14 ημέρες, χρόνος που σε συνδυασμό με τον τρόπο στελέχωσης της υπηρεσίας Ασύλου και τον προδιαγεγραμμένο στόχο της Ε.Ε. για μείωση της προσφυγικής ροής δημιουργεί εξαιρετικά σοβαρές αμφιβολίες για το αν θα μπορέσει να λειτουργήσει ανεξάρτητα η διαδικασία ασύλου όπως σήμερα ή αν θα αναγκαστεί να εφαρμόσει μια διαφορετική πολιτική.

Προβληματικές είναι μάλλον οι διατάξεις του άρθρου 60 που θεσπίζουν διατάξεις εξπρές για το άσυλο ενόψει της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Το επίμαχο άρθρο δε ψηφίστηκε από τη Βασιλική Κατριβάνου (ΣΥΡΙΖΑ) που το καταψήφισε και την Τασία Χριστοδουλοπούλου (ΣΥΡΙΖΑ) που ψήφισε «παρών». Υπερψήφισαν και οι δύο επί της αρχής.

Τροπολογίες Μουζάλα στο και ένα

Το μεσημέρι της Παρασκευής στη Βουλή, ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, κατέθεσε τροπολογίες που αφαιρούν σημαντικές δικονομικές εγγυήσεις και δικαιώματα των προσφύγων και μεταναστών, που είχαν εισαχθεί στο νομοσχέδιο.

Ενώ στο νομοσχέδιο προβλεπόταν η υποχρεωτική αναστολή της απέλασης και επανεισδοχής των προσφύγων, μέχρι να τελεσιδικήσει τυχόν προσφυγή τους σε δικαστήριο κατά της απόφασης απόρριψης του αιτήματος ασύλου από την Επιτροπή Προσφυγών, η τροπολογία προβλέπει πως η αναστολή της απέλασης και επανεισδοχής προϋποθέτει δικαστική απόφαση.

Με άλλα λόγια, αν κάποιος κάνει έφεση σε δικαστήριο κατά της απόρριψης του αιτήματος ασύλου, θα μπορεί να απελαθεί πριν εκδικαστεί η έφεση, αν το αποφασίσει το δικαστήριο.

Τίθεται έτσι εν αμφιβόλω η ορθή μεταφορά της ευρωπαϊκής οδηγίας, που προβλέπει τελεσίδικη εξέταση του αιτήματος ασύλου από δικαστήριο ή από όργανο με εγγυήσεις δικαστηρίου και προφανώς ως τότε απαγορεύει την απέλαση αυτού που προσφεύγει.

Αφαιρείται επίσης το αυτόματο δικαίωμα του πρόσφυγα που προσφεύγει κατά της απόρριψης του αιτήματος ασύλου να παρίσταται ο ίδιος στη διαδικασία εξέτασης της προσφυγής του από την Αρχή Προσφυγών, αν το ζητήσει τουλάχιστον δύο μέρες πριν την εκδίκαση της προσφυγής, προθεσμία έτσι κι αλλιώς ασφυκτική στο πλαίσιο της διαδικασίας εξπρές που εισάγει το νομοσχέδιο.

Με τροπολογία, για τους πρόσφυγες που βρίσκονται στα σύνορα, δηλαδή σε όλα τα κέντρα πρώτης υποδοχής, το δικαίωμά τους τίθεται «στην κρίση της Επιτροπής Προσφυγών», η οποία αποφασίζει αν θα τους καλέσει σε εξέταση, ή αν θα κρίνει την προσφυγή εξετάζοντας μόνο το φάκελό τους, περιορίζοντας έτσι σημαντικά το δικαίωμά του να υπερασπιστεί την υπόθεσή του.

Αποδυναμώνεται έτσι η σχεδόν εξασφαλισμένη στο αρχικό νομοσχέδιο παρουσία του προσφεύγοντα στην Επιτροπή Προσφυγών, που αποτελούσε πάγιο αίτημα των αρχών και των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τέλος, ακόμα περιορίζεται σημαντικά και η αναγνώριση του δικαιώματος των προσφύγων να παίρνουν άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, αν εκκρεμεί για περισσότερα από πέντε χρόνια η εξέταση του αιτήματος ασύλου και συνεπώς έχουν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα.

Ενώ προϋπόθεση για τη χορήγηση της άδειας παραμονής ήταν να μην έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα για αδίκημα σε ποινή τουλάχιστον τριών χρόνων, σε αντιστοιχία με το προεδρικό διάταγμα που ρυθμίζει την επικουρική προστασία, η τροπολογία του υπουργού μειώνει το χρόνο της ποινής σε τουλάχιστον ένα χρόνο, αποκλείοντας δυνάμει ένα σημαντικό αριθμό προσφύγων που μπορεί να έχουν καταδικαστεί για αδικήματα όπως η εξύβριση, η αφισοκόληση ή ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα.

Δεν ζητεί «λευκή επιταγή»

Ο αν. υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ένα «εργαλείο» και ζήτησε να μην δοθεί «άλλη διάσταση» όπως επίσης είπε ότι δεν ζητεί από κανέναν «λευκή επιταγή» αλλά επισήμανε πως «δεν είναι η φάση για γενικότερη αντιπολίτευση». «Χρειαζόμαστε εργαλεία. Μπορεί να μην είναι το καλύτερο. Μπορεί να χρειαστούν κι άλλες νομικές παρεμβάσεις. Η χρήση του εργαλείου θα δείξει αν ήταν αναγκαίο, κατεπείγον ήταν οπωσδήποτε» ανέφερε ο αρμόδιος υπουργός.

Δεδομένου, δε ότι εκ μέρους των κομμάτων εκφράστηκε σφοδρή κριτική και για την Συμφωνία των Βρυξελλών ο κ. Μουζάλας ξεκαθάρισε ότι «Δεν είπα ποτέ ότι είναι μια καλή συμφωνία. Είπα ότι είναι μια καλή συμφωνία, που μπορούσαμε να υπογράψουμε. Εάν την έκανα μόνος μου θα ήταν άλλη, αν την έκανα μαζί σας θα ήταν καλύτερα. Μίλησα ανάμεσα σε αυτό που ήθελα και σε αυτό που μπόρεσα».

Θα κριθεί από την εφαρμογή της συμφωνίας

Το θέμα είναι πλέον αν υπάρχουν εκείνες οι προϋποθέσεις ανεξαρτησίας των οργάνων που θα κρίνουν το νομοσχέδιο με βάση το πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή θα σημειωθεί αλλαγή στάσης και απόρριψη των αιτημάτων ασύλου και επιστροφή των προσφύγων στην Τουρκία, παραβιάζοντας κατάφωρα το διεθνές δίκαιο.

Συντάκτης: efsyn.gr