Περί ιδιωτικών πανεπιστημίων..
…και άλλων… δαιμονίων.
Του Γιάννη Μυλόπουλου.
Προφανώς και μια συζήτηση περί ιδιωτικών πανεπιστημίων παρέλκει, εν μέσω μιας εποχής απόλυτης καταρράκωσης, υλικής αλλά και πνευματικής, της δημόσιας εκπαίδευσης. Σε μια εποχή όπου η ανώτατη εκπαίδευση πληρώνει βαρύ το τίμημα της λιτότητας, με περικοπές των δημόσιων προϋπολογισμών των ιδρυμάτων μεγαλύτερες του 70%, σε μια εποχή που το προσωπικό των πανεπιστημίων αποδεκατίζεται χρόνο με τον χρόνο και δεν ανανεώνεται, προφανώς η απόλυτη προτεραιότητα είναι η ανάταξη της δημόσιας εκπαίδευσης και όχι η ίδρυση ιδιωτικών ιδρυμάτων. Αυτά μας έλειπαν!
Επειδή όμως το θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων ετέθη από φιλοκυβερνητική εφημερίδα και τα διαδυκτιακά φερέφωνά της, με τον γνωστό άθλιο τρόπο, του είδους: “στην πυρά ο Μυλόπουλος γιατί επισκέφθηκε ιδιωτικό Πανεπιστήμιο στην Κύπρο”, αλλά και επειδή πολλοί… πρόθυμοι εκμεταλλεύονται την είδηση και δημιουργούν εντυπώσεις σε στυλ “άλλα έλεγε κι άλλα κάνει”, χωρίς όμως να γνωρίζουν ούτε τι έλεγα, ούτε τι λέω, ιδού η διαχρονική άποψή μου για το θέμα με τον πλέον αυθεντικό τρόπο, μια και είναι εκφρασμένη από εμένα τον ίδιο:
Η βασική φροντίδα μιας δημοκρατικής Πολιτείας, είναι να παρέχει ισότιμη πρόσβαση στην Παιδεία, για όλους τους πολίτες. Να μη σπουδάζουν δηλαδή μόνον οι έχοντες, αλλά να έχουν πρόσβαση και μάλιστα ισότιμα στο δημόσιο αγαθό της εκπαίδευσης, όλοι οι πολίτες. Φτωχοί και πλούσιοι, αδύνατοι και ισχυροί. Οι ίσες ευκαιρίες στην Παιδεία έχουν μεγάλη σημασία για την επίτευξη του στόχου της κοινωνικής δικαιοσύνης, γιατί η Παιδεία παρέχει με τη σειρά της πρόσβαση στα αγαθά της ανάπτυξης και της ευημερίας.
Μια κοινωνία λοιπόν είναι δίκαιη, όταν δίνει σε όλους την ίδια δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στην Παιδεία και δι αυτής στην ανάπτυξη και την ευημερία.
Αυτό σημαίνει ότι απόλυτη προτεραιότητα σε μια χώρα που δεν έχει ολοκληρώσει τη δημιουργία ενός άρτιου δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος, είναι η ολοκλήρωσή του. Καμία συζήτηση για ιδιωτική εκπαίδευση, όσο δεν διασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβαση όλων στη δημόσια.
Δυστυχώς, ζούμε σε μια χώρα στην οποία οι κυβερνώντες προσπαθούν συστηματικά να υποβαθμίσουν τη δημόσια Παιδεία, προκειμένου να αναδείξουν τεχνητά την ανάγκη ίδρυσης ιδιωτικής. Το είδαμε τα τελευταία χρόνια της λιτότητας και των μνημονίων να συμβαίνει με τη θεσμική επίθεση, τον οικονομικό στραγγαλισμό, αλλά και την αποψίλωση από χρήσιμο προσωπικό, των ελληνικών πανεπιστημίων. Οι ελληνικές δηλαδή κυβερνήσεις, με αφορμή την οικονομική κρίση, προσπάθησαν να ιδιωτικοποιήσουν και την Παιδεία, απαξιώνοντας τις δημόσιες δομές, προκειμένου να ανοίξει τεχνητά ο δρόμος για την ιδιωτική. Σε αυτή τη νεοφιλελεύθερη προσπάθεια, μας βρήκαν όλους, ή έστω τους περισσότερους, γιατί υπήρξαν και νεοφιλελεύθερες φωνές μέσα στα πανεπιστήμια, απέναντι.
Επομένως στις συνθήκες της δικής μας πραγματικότητας, κάθε συζήτηση για ιδιωτικό Πανεπιστήμιο σήμερα, εξυπηρετεί τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες των κυβερνώντων, καθώς και τα συμφέροντα που εκπροσωπούν και πρέπει να σταματήσει.
Αν πάντως σήμερα, κάποιος επιχειρηματίας επιμένει να επενδύσει στην ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση, μπορεί να αποδείξει το ειλικρινές ενδιαφέρον του για την Παιδεία, υποστηρίζοντας οικονομικά τα πενόμενα δημόσια πανεπιστήμια. Δυστυχώς όμως, δεν βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα πολλοί πρόθυμοι ευεργέτες της δημόσιας εκπαίδευσης. Ίσως να είναι και αυτή μια ένδειξη των πραγματικών προθέσεων των επίδοξων σχολαρχών…
Αυτόν τον ακραίο δρόμο της απαξίωσης των δημόσιων θεσμών χάριν των ιδιωτικών, που ακολουθήθηκε στα καθ’ ημάς, δεν τον ακολούθησαν πάντως και αλλού. Στην Κύπρο για παράδειγμα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη και στις ΗΠΑ, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αναπτύχθηκαν χωρίς να απαξιωθούν τα δημόσια. Που σημαίνει ότι τα παιδιά που προέρχονται από αδύνατες οικονομικά οικογένειες, έχουν τη δυνατότητα να σπουδάζουν σε πολύ καλά δημόσια πανεπιστήμια. Κι από εκεί κι ύστερα, όποιος επιθυμεί και έχει και την οικονομική δυνατότητα, μπορεί να σπουδάζει επί πληρωμή στα ιδιωτικά. Ο κορμός πάντως της εκπαίδευσης, παραμένει υπό δημόσιο χαρακτήρα και αυτή η επιπλέον δυνατότητα που παρέχουν τα ιδιωτικά, δεν έχει στερήσει ή αποδυναμώσει τις ίσες ευκαιρίες που έχουν όλοι να σπουδάσουν δωρεάν στα πολύ καλά δημόσια.
Μπροστά σε αυτή τη διεθνή πραγματικότητα, της αρμονικής συνύπαρξης δημόσιων και ιδιωτικών ιδρυμάτων, κατά τρόπο που να διασφαλίζει την υψηλή ποιότητα της εκπαίδευσης, προφανώς και δεν θα εξυπηρετούσε καμία κοινωνική σκοπιμότητα η παρωπιδική εμμονή σε ιδεοληψίες.
Πολλώ δε μάλλον που κάποια από τα ιδιωτικά ιδρύματα στο εξωτερικό, δεν έχουν καμία σχέση με την ελληνική πραγματικότητα των ψευδεπίγραφων κολεγίων, που χωρίς να πληρούν στοιχειώδεις ακαδημαϊκές προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τις ερευνητικές, επιδιώκουν να πάρουν το χρίσμα του πανεπιστημίου για καθαρά κερδοσκοπικούς λόγους. Αντίθετα, είναι ευρέως γνωστό, ότι πολλά ιδιωτικά πανεπιστήμια στο εξωτερικό παρέχουν σημαντικές ακαδημαϊκές ευκαιρίες, όπως συμβαίνει με το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Κύπρου, στο οποίο επέλεξα να περάσω μέρος της εκπαιδευτικής μου άδειας φέτος. Όπως άλλωστε έκανα και στο παρελθόν, επιλέγοντας να επισκεφτώ πριν χρόνια, το πολύ καλό ιδιωτικό Πολυτεχνείο στο N. Jersey, το Stevens Institute of Technology.
Η δαιμονοποίηση των πραγμάτων βοηθά τις ιδεοληψίες και δεν εξυπηρετεί τους κοινωνικούς σκοπούς που υπηρετεί η Παιδεία. Στην Ελλάδα της νεοφιλελεύθερης λαίλαπας, η απόλυτη προτεραιότητα είναι και θα είναι τα επόμενα χρόνια, η αναβάθμιση των δημόσιων ιδρυμάτων. Εκεί πρέπει να δοθεί η έμφαση και το ενδιαφέρον, προκειμένου να αποκτήσει η χώρα υψηλού επιπέδου τριτοβάθμια ιδρύματα, όπου θα μπορούν όλοι, ανάλογα βεβαίως με τις κλίσεις και τις ικανότητές τους, να σπουδάζουν και να μορφώνονται.
Τα ζητήματα της Παιδείας, ως εξόχως πολιτικά, προσφέρονται για τη διεξαγωγή δημόσιου διαλόγου. Αντ’ αυτού όμως, τη δημόσια συζήτηση σήμερα μονοπωλούν σκανδαλοθηρικά δημοσιεύματα του τύπου “πήγε στο ιδιωτικό για το παντεσπάνι του”, που περισσότερο θυμίζουν εκτέλεση συμβολαίου, με σκοπό την εξόντωση όσων ενοχλούν…
Άρθρο στο tvxs.gr
