Πανελλαδικές εξετάσεις,
…το τελευταίο κοινωνικό ασανσέρ.
Του Βασίλη Κεχαγιά (tvxs.gr)
————————————————————————————————————————————————————-Ανασκαλεύοντας τα αποκαΐδια του ελληνικού κράτους, διαπιστώνει εύκολα κάποιος ότι το μόνον, ίσως, πεδίο στο οποίο η αλλοίωση της αξιοκρατίας και η διαφθορά έχουν ελάχιστα εισέλθει είναι αυτό των Πανελλαδικών (Πανελληνίων, κάποτε, και όπως αλλιώς…). Όχι πως η εξουσία θα το άφηνε αμαγάριστο, πλην οι όποιες παρεμβάσεις της με σκοπό το λέκιασμα του γρήγορα αποκαθάρθηκαν. Κορυφαία, ας πούμε, περίπτωση εκείνη του 1980, όταν ο τότε Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, κάποιος Ράμμος, υπέκλεψε τα θέματα των Μαθηματικών και των Αρχαίων και τα έκανε «ντελίβερι» σε διάφορα φροντιστήρια της Θεσσαλονίκης.
Δεν είναι διόλου τυχαία η ανθεκτική περίφραξη των εισαγωγικών εξετάσεων στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας. Εξ Εσπερίας προερχόμενο το στέρεο υλικό, κατασκευασμένο με τα καλέμια της Γαλλικής Επανάστασης και του Διαφωτισμού, όταν η μεσαία τάξη αναλάμβανε πρωταγωνιστικό ρόλο στο σκηνικό της προόδου. Ξεφυλλίζοντας τον Έρικ Χομπσμπάουμ διαπιστώνουμε γρήγορα ότι οι αστοί βρέθηκαν στο προσκήνιο των εξελίξεων από τη στιγμή που παράλληλα με την εργατική τάξη θα έπρεπε να αναπτυχθεί ένα νέο κοινωνικό μόρφωμα, στους μεσαίους ταξικούς ορόφους, όπου θα κατοικούσαν άτομα της χρειαζούμενης παιδείας και ικανότητας, προκειμένου να διαχειρισθούν την κοινόχρηστη γνώση, προς χάριν της επιστημονικής εξέλιξης. Ασφαλώς, οι άρχοντες των υψηλών πατωμάτων γνώριζαν ότι τα τέκνα τους ούτε αριθμητικά, αλλά ούτε και διανοητικά, ήταν επαρκή για να συντηρήσουν το αναπτυσσόμενο πεδίο της επιστήμης. Με τη νεοφανή έκταση θα παραλληλιζόταν ένας νέος κερδοδότης ορίζοντας, του οποίου προέκταση είναι τα άπειρα εκτάρια που καταλαμβάνει σήμερα το διαδίκτυο – και ευρύτερα η αποθεωμένη Κοινωνία της πληροφορίας.
Για τους λόγους τούτους η Δύση άνοιξε από νωρίς τις πανεπιστημιακές της πύλες στους γόνους των μεσαίων και κατωτέρων στρωμάτων, όταν αποδεικνύονταν ικανοί να καλλιεργήσουν τους αγρούς της γνώσης, με τον τεράστιο αριθμό «χειρών» που αυτοί απαιτούσαν. Στην ουρά του δυτικού πολιτισμού και η μετακαποδιστριακή Ελλάδα οργάνωσε αξιοκρατικά το σχετικό face control, αφού οι μεν άξιοι «μεσαίοι» θα αξιοποιούνταν στα χωράφια της νέας κουλτούρας, οι δε απαιδαγώγητοι και μέτριοι παίδες μεγαλοαστών θα μπορούσαν άνετα και επ’ αμοιβή να αποκτήσουν τα ελλείποντα προσόντα (ιδού το «διότι» της επιμονής στη δημόσια παιδεία). Όταν μάλιστα θα συνέβαινε ο «υψηλός» να συναιρεί ικανότητα και παιδεία, τότε θα βαφτιζόταν «ο εκλεκτός» και θα όδευε για τα ανώτερα αξιώματα.
Με τούτα και μ’ εκείνα, το σύστημα των εισαγωγικών εξετάσεων έχει κατακτήσει από δεκαετίες την κοινωνική αξιοπιστία και αποτελεί την τελευταία ελπίδα του χαμενοίκου ν’ ανεβεί ορόφους και να κατοικήσει σε νέο «διαμέρισμα». Καταλαβαίνει, λοιπόν, εύκολα κάποιος γιατί έφαγε τα μούτρα της η ΟΛΜΕ, όταν απείλησε να κόψει το ρεύμα στον τελευταίο κοινωνικό ανελκυστήρα.
