Παμε σινεμα για Αγγελοπουλο

Αφιερωμένη στη μνήμη του Θόδωρου Αγγελόπουλου θα είναι η προβολή της Κοινωνίας Πολιτών Ν. Κιλκίς, που γίνεται με την υποστήριξη του ΟΠΟΝΓΑ,  την ερχόμενη Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου, στις 9 μμ, στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Κιλκίς. Θα προβληθεί η πρώτη μεγάλου μήκους   ταινία του, “Αναπαράσταση” (1970), με πρωταγωνιστές τους, Τούλα Σταθοπούλου, Γιάννη Τότσικα, Θάνο Γραμμένο, Πέτρο Χοϊδά και Μιχάλη Φωτόπουλο.

Για την ταινία δημοσιεύουμε μια χαρακτηριστική κριτική απ` το cine.gr:
Η γοητεία της κινούμενης φωτογραφίας.

Ένα πραγματικό γεγονός, ο φόνος ένος άνδρα σε απόμακρο χωριό των Ιωαννίνων, αποτέλεσε για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο την αφορμή για να θίξει βαθύτερα κοινωνικά προβλήματα. Ένας Έλληνας πρόσφυγας στην Γερμανία, ο Κώστας (Θάνος Γραμμένος), επιστρέφει στον τόπο του, ένα φτωχό χωριουδάκι του οποίου ο πληθυσμός έχει μειωθεί δραματικά τα τελευταία 26 χρόνια. Οι δρόμοι είναι έρημοι και εγκαταλειμμένοι. Ο άνδρας φτάνει στο σπίτι του όπου τον δέχεται η απόμακρη πια γυναίκα του Ελένη (Τούλα Σταθοπούλου) και το παιδί του. Η πρώτη σκηνή τελειώνει με την οικογένεια να κάθεται στο τραπέζι για το δείπνο. Η επόμενη ανοίγει με την αστυνομία να ερευνά τον θάνατο του Κώστα, με πιθανούς υπαίτιους την γυναίκα του και τον εραστή της ( Γιάννης Τότσικας). Η δημοσιογραφική ομάδα που θα καταφτάσει στο χωριό για να καλύψει το γεγονός, θα αναδιπλώσει τα γεγονότα και τις πραγματικές αιτίες της δολοφονίας.

Η μυθοπλασία συναντά την ιστορία προκειμένου να παρουσιαστεί το αποθαρρυντικό πορτραίτο της ελληνικής κοινωνίας μετά τον εμφύλιο και την χούντα. Οι πολιτικές αναταραχές και οι οικονομικές μεταπτώσεις επέφεραν την αστικοποίηση και την ερήμωση της υπαίθρου, αφού η στασιμότητα της αγροτικής οικονομίας οδήγησε πολλούς- άντρες κυρίως της εργατικής τάξης- να μεταναστεύσουν σε μεγάλα αστικά κέντρα και στο εξωτερικό. Ο Αγγελόπουλος βασίζεται στη δολοφονία ενός Έλληνα μετανάστη για να μελετήσει την υπόσταση του συγκεκριμένου ‘ψυχρού’ χώρου και χρόνου. Είναι μια περίοδος παγωμένη στο χρόνο λόγω της καταστροφικής πραγματικότητας, της εξασθένησης της ελληνικής ταυτότητας και του ξεριζωμού της κουλτούρας.

Η απέριττη σκηνοθετική μέθοδος αφήνει την πλοκή να εξηγήσει τις πράξεις των πρωταγωνιστών. Ο φόνος είναι πλαισιωμένος σε μια περίοδο φτώχειας και πείνας. Οι ήρωες είναι τραγικές φιγούρες: Ο άνδρας διεκδικεί τη ζωή του επαναστατώντας με τη φυγή του στο εξωτερικό. Η επιστροφή του σημάνει την αποτυχία του να απαλλαγεί από τη δυστυχία και το μαρτύριό του. Η γυναίκα του διαπράττοντας φόνο, διαμαρτύρεται για τη μιζέρια, σκοτώνει ό,τι της ‘κλέβει’ την ελπίδα. Ζει σε μια κοινωνία όπου σημασία δεν έχει πως θα πεθάνει κανείς, αφού η πείνα σκοτώνει όπως και η βία.

Ο Αγγελόπουλος επικαλούμενος τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό παρουσιάζει την εργατική τάξη μέσα σε μια πραγματικότητα που δικαιώνει και ‘θεοποιεί’ τις πράξεις τους. Η προσέγγιση γίνεται κοινωνιολογικά και οι ήρωες μετατρέπονται σε συμβολικά πρόσωπα πλαισιωμένα σε συγκεκριμένο και προκαθορισμένο χρόνο. Αν και αναφέρεται σε αληθινό γεγονός, η ταινία δεν αναδημιουργεί την πραγματικότητα. Η πλοκή πέραν της δολοφονίας μεταφέρεται στον μύθο, ώστε να σκιαγραφηθεί το συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο. Η σκηνοθετική τεχνική εκφράζει μια αισθητική που αποδεσμεύει την κάμερα από οτιδήποτε υποκειμενικό και ψευδαισθητικό. Το ‘timing’ γίνεται σε πραγματικό -μαθηματικό- κι όχι φιλμικό χρόνο χάριν ρεαλισμού ενώ το μοντάζ είναι σχεδόν ανύπαρκτο. Η ‘ Αναπαράσταση’ αναδιπλώνει τη μαγεία του κινηματογράφου και τον ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες τέχνες. Ο κινηματογράφος του Αγγελόπουλου αποκαλύπτει μια πρωτότυπη αισθητική που δεν μπορεί να υπάρξει στην ολικότητα καμιάς άλλης τέχνης.