Νεολαία και κόμματα,
…σχέση προβληματική και άνιση.
Του Χρήστου Σπίγκου.
Σε έρευνα του 2004 διαβάζουμε ότι, το 80% περίπου των νέων 18 – 25 ετών δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται από λίγο έως καθόλου για την πολιτική. Στο υπόλοιπο 20% των ερωτηθέντων, το 18% δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται αρκετά για τα πολιτικά δρώμενα και μόλις το 2% είναι οι πλέον ένθερμοι της πολιτικής.
Αντίστοιχα, ευρήματα έρευνας του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς» του 2020 δείχνουν ότι, ενώ το 30% των νέων εμπιστεύονται το Κοινοβούλιο, η εμπιστοσύνη προς τα Πολιτικά Κόμματα, ουσιώδεις θεσμούς της κοινοβουλευτικής ζωής, ανέρχεται σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά (17%).
Με άλλα λόγια, μόνο το 45% όσων δήλωσαν ότι εμπιστεύονται «πολύ» ή «αρκετά» το Κοινοβούλιο έδωσαν την ίδια απάντηση και για τα Πολιτικά Κόμματα. Το στοιχείο αυτό υποδηλώνει ότι οι νέοι και οι νέες δεν απαξιώνουν γενικά τη δημοκρατική κοινοβουλευτική πολιτική ζωή, αλλά το συγκεκριμένο κομματικό σύστημα, όπως έχει σήμερα. Η διαφοροποίηση εξάλλου μεταξύ Κοινοβουλίου αφ’ ενός και Πολιτικών Κομμάτων αφ’ ετέρου δεν είναι καινούρια, αφού είχε αποτυπωθεί ήδη στην έρευνα του 1999 (όπου τα ποσοστά εμπιστοσύνης ήταν, αντίστοιχα, 31% και 7%).
Η σημερινή νεολαία, με την τρομακτική ανεργία, την ανασφάλιστη εργασία, τη νομοθετημένη κατάργηση στοιχειωδών εργασιακών δικαιωμάτων, την υποαπασχόληση και τα ψαλιδισμένα όνειρα για οικογένεια και κανονική ζωή, οδηγείται σε απόσταση ασφαλείας από τα κόμματα. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στα τελευταία αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες δημιουργίας, στο νεανικό θυμικό, χώρου επώασης μηδενιστικών και ακραία αντικοινωνικών συμπεριφορών, εν πολλοίς, ετεροπροσδιοριζόμενων από θυλάκους κυρίαρχων ακροδεξιών λογικών του Μεσοπολέμου.
Τούτων δοθέντων, αναδεικνύεται, ως κύριος ρόλος, όλων των κομμάτων, αφενός μεν η προσπάθεια θεραπείας των αιτιών που τα καθιστούν μη γοητευτικά, αφετέρου δε η επιδίωξη της προσέλκυση του ενδιαφέροντος της νεανικής ικανότητας, και όχι της νεανικής καπατσοσύνης. Η έλλειψη δραματικών γεγονότων, η τραγικότητα των οποίων δημιουργεί κοινούς για όλους ορατούς εχθρούς, αν και ευκταία, ωστόσο συντελεί στον εφησυχασμό και την μη ανάπτυξη συλλογικής συνείδησης, με συνέπεια, απολίτικες εξατομικευμένες συμπεριφορές να υποδεικνύονται ως οι πλέον ενδεδειγμένες, για την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων.
Η ανάγκη, για μελέτη θέσεων και απόψεων για την αναζήτηση πολιτικού προσανατολισμού και ιδεολογικής ταύτισης, ακυρώνεται από την επιδερμικότητα ενός αρθρωνόμενου ριζοσπαστικού ή μη δημόσιου λόγου, που φαίνεται να στοχεύει στην οπαδική εκτόνωση, και το επιπόλαιο χειροκρότημα. Επίσης το ίδιο αποτέλεσμα, ίσως και χειρότερο, προκαλεί η αποκρουστική εικόνα που αποπνέουν οι κομματικοί μηχανισμοί που εγγυώνται την αναξιοκρατική εξέλιξη σε θέσεις ευθύνης στη δημόσια σφαίρα.
Η ανιδιοτελής νεανική ορμή, που υπόσχεται την επί τα βελτίω ανατροπή, υποστέλλει γρήγορα τη σημαία του «μάταιου» αγώνα. Η οικογενειοκρατία εξασφαλίζει την αποβολή του αμφισβητία, και ο κομματικός μηχανισμός της κατευθυνόμενης σταυροδοσίας την απενεργοποίηση του αρνητή της χειραγώγησής του Η ελπίδα του μέλλοντος καθίσταται αποσυνάγωγη του κοινωνικού γίγνεσθαι, και η όποια απόπειρα ενάντια στα κομματικά στερεότυπα φαντάζει ουτοπία. Η ιδεολογική αφετηρία έχει αντικατασταθεί από την κομματική γνωριμία, και η αξία από τη βιολογική συγκυρία.
Όλα σχεδόν τα κόμματα αναζητούν τη νεανική ενεργοποίηση και συμμετοχή, αλλά, επί της ουσίας, κεντρικά ή μη στελέχη τους εμποδίζουν τον ερχομό της, μην επιθυμώντας να διακινδυνεύσουν ελκυστικά κεκτημένα και προσωπική ισχύ των ιδίων η των βλαστών τους. Αυτό οδηγεί στην αποϊδεολογικοποίηση της νεανικής ψήφου, με την εικόνα, που προσφέρουν τα ΜΜΕ και η ασυδοσία των κοινωνικών δικτύων να διαμορφώνει την εκλογική συμπεριφορά της νεολαίας, και όχι μόνο. Και όσο πιο μικρή είναι η ηλικία του/της ψηφοφόρου, τόσο πιο μεγάλη είναι η πιθανότητα να επιλέγεται η ψήφος μέσα στον λίγο χρόνο παραμονής του/της πίσω από το παραβάν, με το συναίσθημα ή τον συλλογισμό της στιγμής να κυριαρχεί της νοητικής επεξεργασίας.
Μάταιη λοιπόν η όποια νεκρολογία, όσο μάταιη φαίνεται να είναι η ελπίδα του ανυποψίαστου ιδεολόγου που μας προσεγγίζει για να μας προσφέρει την άδολη αγωνιστικότητα της ηλικίας του με αντάλλαγμα τις γνώσεις μας. Τα λευκά μαλλιά της εμπειρίας, και οι αδύναμοι ώμοι του ετερόφωτου, οφείλουν κάποια στιγμή να αντιμετωπίσουν την αλήθεια που γνωρίζουν και δεν υπηρετούν.
Το πολιτικό μας σύστημα έχει ανάγκη από γενναίες αποφάσεις όσων διαθέτουν γενναιότητα αυτογνωσίας και συναίσθηση του μη προσωποποιημένου καθήκοντος.
Τα κροκοδείλια δάκρυα χαρακτηρίζουν την έρπουσα πονηριά, και όχι την άνω θρώσκουσα ελευθεροφροσύνη.
Άρθρο στο facebook
