Η σημαία του Πολυτεχνείου

Του Παντελή Μπουκάλα.

Οι σημαίες, σαν άυλα σύμβολα, δεν έχουν ιδιοκτήτες. Έχουν αντιδικούντες διεκδικητές του νοήματός τους, αφού δεν διαθέτουν την ίδια ακριβώς σημασία για όλους, άτομα, τάξεις ή παρατάξεις. Πολύ απλά: Άλλα σήμαινε η γαλανόλευκη (καθώς και ο εθνικός ύμνος) για τους εξεγερμένους του Πολυτεχνείου κι άλλα βεβαίως, εντελώς διαφορετικά, για τους δικτάτορες. Σήμα του πάθους για την ελευθερία από τη μια, ταφικό σύμβολο από την άλλη, στο μνήμα της δημοκρατίας.

Η σημαία του Πολυτεχνείου, που τη σφράγισε ανεξίτηλα το αίμα της τεθωρακισμένης εισβολής («η αναγκαστικότητα της βίας» θα έλεγαν όσοι ξεκίνησαν την καριερίτσα τους σαν φιλοχουντικοί), έχει την ιδιαιτερότητα να είναι ταυτόχρονα σύμβολο άυλο και υλικό. Σαν άυλη ηθική και πολιτική κληροδοσία έχει τους ανταγωνιζόμενους διεκδικητές της, καθένας από τους οποίους εμφανίζεται σαν γνησιότερος των υπολοίπων, κομίζοντας τίτλους μικρότατης αξίας.

Με την υλική της υπόσταση όμως, η σημαία του Πολυτεχνείου έχει τους ιδιοκτήτες της ή, τέλος πάντων, όσους καυχιόνται ότι διαθέτουν τα μόνα χέρια που είναι άξια να την κρατήσουν: την ΠΑΣΠ, τη φοιτητική παράταξη του ΠΑΣΟΚ. Ενός κόμματος που μάταια αναζητεί γιατροσόφια ανάκαμψης από μετονομασία σε μετονομασία (Ελιά, Δημοκρατική Συμπαράταξη, Κίνημα Αλλαγής) βαλτωμένο με μια κατάσταση τυπικά καρυωτακική: «“Υπάρχω;” λες, κι ύστερα “δεν υπάρχεις!”»

Η ΠΑΣΠ, ηγεμονική δύναμη μια φορά κι έναν καιρό στα πανεπιστήμια, ιδιοποιήθηκε τη σημαία το 1980, με τη διάλυση της ΕΦΕΕ. Μοναδικό «επιχείρημά» της, το δίκαιο της ισχύος, της επί θύραις «Αλλαγής». Για να εξασφαλίσει μάλιστα τη διαιώνιση της κατοχής της, της κατοχής ενός συμβόλου που μεταφράστηκε σε λάφυρο, από το 1982 τη μετέφερε στα γραφεία του ΠΑΣΟΚ, στην Ιπποκράτους. Έκτοτε, σε κάθε επέτειο, επίλεκτα μέλη της αποκτούν αγωνιστικές αναμνήσεις, συμπρωταγωνιστώντας σε ένα τελετουργικό που προσβάλλει βαρύτατα την ίδια την ουσία του συμβόλου, η οποία παραμένει άθικτη, παρότι οι συκοφάντες και οι υβριστές μετακινήθηκαν πλέον από την περιφέρεια στο κέντρο της εξουσίας.

Αποσπασμένο από την πορεία, δίχως ουσιώδη σχέση μαζί του, ούτε χρονική ούτε συναισθηματική ή πολιτική, το μπλοκ της ΠΑΣΠ μεταφέρει δρομαίως τη σημαία έως την αμερικανική πρεσβεία κι εκεί οργανώνει μια παντομίμα φυγάδευσής της. Από ποιους τη φυγαδεύουν άραγε; Δικτάτορες δεν υπάρχουν πια ούτε ξένοι κατακτητές. Υπάρχει μόνο μια βουλιμία σφετερισμού. Και μαζί η αρχαϊκής κοπής ψευδαίσθηση ότι αρκεί να κατέχεις κάποια σύμβολα για να αντλείς ισχύ και κύρος.

Άρθρο στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ