Η πανούργα Ιστορία…

Του Τάσου Παππά.

Η ζωώδης απληστία και η αλαζονεία των πλουσίων είναι ο κανόνας στον καπιταλισμό. Σιγά την αποκάλυψη, θα πει κάποιος. Στο αυτονόητο ερώτημα «μα καλά, αφού έχουν τόσα για ποιο λόγο πασχίζουν να αποκτήσουν κι άλλα, σάμπως θα τα πάρουν μαζί τους;» δεν υπάρχει λογική απάντηση. Αν δεν μπεις στο μυαλό τους δεν θα καταλάβεις γιατί επιμένουν σ’ αυτήν την κούρσα πλουτισμού.

Oντως έτσι λειτουργεί το σύστημα. Οι οπαδοί του, δυστυχώς ανάμεσά τους και πολλοί που κάθε άλλο παρά ευνοημένοι είναι, υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική, ότι όλες οι απόπειρες να δημιουργηθεί κάτι διαφορετικό απέτυχαν παταγωδώς, οπότε πρέπει να συνθηκολογήσουμε και να απορρίψουμε κάθε ιδέα για την ανατροπή του, ακόμη και για τον εξανθρωπισμό του. Βλέποντας όμως τα στοιχεία που βγαίνουν για τις θηριώδεις ανισότητες δικαίως εξοργίζεσαι. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Μπάμπη Μιχάλη («Εφημερίδα των Συντακτών», 21/12/2020), οι δέκα πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου είδαν τον συνολικό πλούτο τους να αβγατίζει την περίοδο της πανδημίας κατά περίπου 450 δισ. ευρώ!

Οι 351 δισεκατομμυριούχοι των ΗΠΑ αύξησαν τον ήδη τεράστιο πλούτο τους περισσότερο από ένα τρισ. δολάρια, ποσό σχεδόν διπλάσιο του συνολικού πλούτου που κατέχει το φτωχότερο 50% του αμερικανικού πληθυσμού. Θέλετε και ονόματα; Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, Τζεφ Μπέζος (Amazon), είδε την περιουσία του να αυξάνεται κατά 64%, o Eλον Μασκ (Tesla) κατά 482%, ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ευρώπης, Μπερνάρ Αρνό, είδε τον δικό του πλούτο να διπλασιάζεται -από 69 δισ. δολάρια στα 148 δισ.-, ο Μπιλ Γκέιτς (Microsoft) αύξησε την περιουσία του κατά 20 δισ. δολάρια, ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ (Facebook) κατά 92%.

Την ίδια περίοδο μερικοί απ’ αυτούς και ορισμένοι άλλοι του ιδίου φυράματος επιχειρούν να βάλουν εμπόδια στις έτσι κι αλλιώς αναιμικές προσπάθειες των κυβερνήσεων να τους φορολογήσουν λίγο (όσο πατάει η γάτα δηλαδή) πιο αυστηρά για να εξοικονομήσουν πόρους ώστε να χρηματοδοτήσουν τα δημόσια συστήματα υγείας, τη δημόσια εκπαίδευση και να δώσουν κάποιες καχεκτικές παροχές στους αδύναμους για να περιορίσουν τις εκτεταμένες ζώνες φτώχειας στις χώρες τους.

Οι εταιρικοί κολοσσοί έχουν εξαπολύσει εκστρατεία άσκησης πιέσεων προκειμένου να επηρεάσουν τη διαμόρφωση των κανονισμών ώστε να μην απειληθεί η κερδοφορία τους. Επιστρατεύουν δεκάδες εταιρείες λόμπι, πρόθυμους και καλά αμειβόμενους ακαδημαϊκούς για να εκπονήσουν δήθεν αντικειμενικές επιστημονικές μελέτες, μεγάλα μέσα ενημέρωσης, κόμματα και πολιτικούς από τη συντηρητική παράταξη και την εκφυλισμένη Σοσιαλδημοκρατία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του μητρώου λόμπι της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι Big5 (Google, Apple, Amazon, Facebook, Microsoft) είναι μέλη ή χρηματοδότες τουλάχιστον 73 διαφορετικών οργανώσεων και ομάδων πίεσης που προωθούν τα συμφέροντά τους στις Βρυξέλλες.

Οι πιέσεις ασκούνται και στα τρία κέντρα διαμόρφωσης της νομοθεσίας (Επιτροπή, Ευρωκοινοβούλιο, Συμβούλιο). Αλλωστε, κορυφαία στελέχη και των τριών θεσμών προέρχονται από τον κόσμο των επιχειρήσεων και σ’ αυτόν θα επιστρέψουν μόλις ολοκληρώσουν τη δουλειά τους. Το μοντέλο της περιστρεφόμενης πόρτας λειτουργεί απρόσκοπτα.

Σημαντικό ρόλο στην εδραίωση αυτού του καθεστώτος παίζουν τα μέσα ενημέρωσης και τα συστημικά κόμματα. Παντού στον κόσμο, με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα μέσα ενημέρωσης βρίσκονται στα χέρια πολύ πλούσιων ανθρώπων. Αν και δεν υπάρχουν προοπτικές κέρδους, επενδύουν στο πεδίο αυτό, όχι προφανώς γιατί έχουν μεράκι με την ενημέρωση, αλλά για να εκβιάζουν κυβερνήσεις να νομοθετούν κατά πώς τους συμφέρει, να πιέζουν πολιτικούς για να παρουσιάζουν σαν φυσική την τάξη πραγμάτων και για να επιτίθενται στους ανταγωνιστές τους.

Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης ανήκουν σε εφοπλιστές ή σε πολύ πλούσιους ανθρώπους. Χάνουν λεφτά επενδύοντας στα μέσα ενημέρωσης, κερδίζουν όμως επιρροή στο πολιτικό σύστημα την οποία χρησιμοποιούν για να κερδίσουν στις άλλες δουλειές που έχουν. Ενα άλλο μέσο για την απόκτηση ισχύος είναι η οικονομική ενίσχυση των κομμάτων εξουσίας. Με ανιδιοτέλεια; Αστεία υπόθεση.

Δεν είναι ηλίθιοι οι άνθρωποι. Σύμφωνα με τον Μπράνκο Μιλάνοβιτς «εάν κανείς υποστήριζε ότι οι πλούσιοι συμβάλλουν οικονομικά στις εκστρατείες των πολιτικών χωρίς να περιμένουν κάποιο αντάλλαγμα, όχι μόνο θα παρέβλεπε επιδεικτικά τη συνήθη συμπεριφορά των πλουσίων, αλλά επίσης θα περιφρονούσε την κοινή λογική και τις γνώσεις μας για την ανθρώπινη φύση. (…) Θα πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε ότι οι πλούσιοι χορηγοί των πολιτικών κυριεύονται συλλογικά, ως τάξη, από προσωρινή παραφροσύνη ανά τακτά διαστήματα. (…) Αυτό που αγοράζουν οι πλούσιοι με τις πολιτικές χορηγίες τους είναι ευνοϊκές οικονομικές πολιτικές για τους ίδιους» («Καπιταλισμός χωρίς αντίπαλο» σελ. 81, εκδόσεις Πόλις).

Τα συστημικά κόμματα, τα ελεγχόμενα από την ολιγαρχία του πλούτου μέσα ενημέρωσης και οι οργανικοί διανοούμενοι του νεοφιλελευθερισμού προσπαθούν να εξημερώσουν την οργή των πολιτών και να τους πείσουν πως είναι μάταιη κάθε αντίσταση. Ανάλογες προσπάθειες μαζικής χειραγώγησης και εκμαυλισμού των κοινωνιών στο παρελθόν έχουν συντριβεί. Σήμερα; Το τι θα γίνει είναι αδύνατον να προβλεφθεί. Αυτή η πανούργα η Ιστορία βγάζει συχνά εκπλήξεις.

Ανάγωγα

Αφού ήρθαν ξανά στη δημόσια συζήτηση, εντελώς τυχαία, τα σκάνδαλα έχω μια ερώτηση. Για το σκάνδαλο (συγγνώμη την υπόθεση, συγγνώμη και πάλι τη σκευωρία) Novartis υπάρχει μια σοβαρή εκκρεμότητα. Τι γίνεται μ’ εκείνους τους δύο φακέλους του Αδ. Γεωργιάδη και του Δ. Αβραμόπουλου; Η κ. Τουλουπάκη εκπαραθυρώθηκε. Οι διάδοχοί της πότε θα αποφασίσουν; Μέρες που είναι λέω να τζογάρουμε. Προτείνω να παίξετε όλα τα λεφτά σας στα σίγουρα: «Στο αρχείο, αδέρφια, στο αρχείο».

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ