Από τη σύγκρουση στη σύνθεση

Του Νίκου Κωνσταντινίδη*

Ο άνθρωπος συζητά με λέξεις δίδοντας σ’ αυτές αξία, ανάλογα με την πορεία, την εμπειρία, και την παιδεία του. Αντιλαμβάνεται τα γεγονότα  σύμφωνα με τη μόρφωση και το χαρακτήρα που έχει και ασχολείται με την πολιτική με γνώμονα συνήθως τα οφέλη που αποκομίζει από αυτήν.

Αποτελεί αναντίρρητο  γεγονός ότι η επαγγελματοποίηση της πολιτικής στην εποχή μας μείωσε τον κοινωνικό της χαρακτήρα κι ενίσχυσε τον ατομικό, καθώς οι προσωπικές βλέψεις κυριάρχησαν στις συλλογικές.  Στη Σουηδία, όπου δεν υπάρχουν πολιτικά γραφεία, παρά μόνον κομματικά, δεν υπάρχει λιγότερη Δημοκρατία, από ότι στην Ελλάδα.

Όσοι εντρυφούν στην κομματική ζωή του τόπου, από τον πιο μικρό ως τον πιο μεγάλο, το κάνουν είτε γιατί είναι συνειδητοποιημένοι πολιτικά, είτε γιατί είναι ευαίσθητοι κοινωνικά, είτε  γιατί συνδέουν το κομματικό με το προσωπικό τους “υπάρχω”. Κάποιοι, που ουδέποτε έχουν εργαστεί, μιλούν περιφρονητικά για τον Έλληνα εργαζόμενο, χαρακτηρίζοντάς τον τεμπέλη, κι ας προέρχονται οι ίδιοι από τα μεγαλύτερα παρασιτικά τζάκια.

Στα πέτρινα χρόνια στελεχωνόταν η Αριστερά  από πρόσωπα μαχητικά στον αγώνα του ονείρου και του δικαίου. Μορφές  σφυρηλατημένες σε αγώνες, φτιαγμένες από καθαρό μέταλλο ψυχής, δοκιμασμένες  σε εξορίες και ξερονήσια. Τώρα, που η χώρα έχει εκδημοκρατιστεί και η πολιτική έχει μετατραπεί σε επάγγελμα, έχει εκπέσει σε αξία και σε σημασία.  Το Είναι της δεν αντανακλά πια στην προσδοκία, αλλά συνδέεται με την σκληρή πραγματικότητα που περνά η χώρα.

Στην εποχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή  θεωρούνταν  ένα κράτος ισχυρό, αν  έλεγχε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του. Στις μέρες μας, το ίδιο κόμμα εκποιεί “μπιρ παρά” ό,τι ανήκει στο Δημόσιο. Το δρόμο που πήρε πριν λίγα χρόνια ο ΟΤΕ,  ο ΟΣΕ, η Ολυμπιακή θα τον πάρει τώρα και η ΔΕΗ. Το γιατί δεν συμφέρει στο κράτος, να διατηρεί μια επιχείρηση, αλλά συμφέρει στον ιδιώτη εξαρτάται από την πολιτική που υιοθετεί. Αν είναι δηλαδή με τον ιδιώτη ή με το δημόσιο.

Το κοινωνικό μέρισμα που κόπηκε για το 2019 από τη σημερινή κυβέρνηση, δείχνει ποιους υπηρετεί και ποιους αγνοεί. Ποιους παραμελεί και ποιους στηρίζει.

Η διεύρυνση του Σύριζα σε νέο φορέα ιδεών, όπως εξήγγειλε πρόσφατα στην έκθεση της Θεσσαλονίκης ο πρόεδρός του, Αλέξης Τσίπρας προϋποθέτει αλλαγές σε ιδέες και σε συμπεριφορές. Θέλει να γίνει ο Σύριζα ένα κόμμα πιο ανοιχτό κι ανεκτικό στο διαφορετικό. Διότι όσο μεγαλώνει ένα κόμμα, τόσο μεγαλώνει αντίστοιχα και ο πολιτικός χώρος που πρέπει να καλύπτει σε ιδέες.

Αν θέλει ο Σύριζα να εκπροσωπήσει την κοινωνική πλειοψηφία, οφείλει να επανακτήσει την εμπιστοσύνη που έχασε, σε ό,τι πλήγωσε κι απογοήτευσε την ελληνική κοινωνία. Να δεχθεί τα λάθη του και να τα διορθώσει. Να αφήσει πίσω κάθε ιδιοτελή και ιδιοκτησιακή αντίληψη και να αγκαλιάσει όλο το δημοκρατικό χώρο. Να γκρεμίσει το τοίχος της προστασίας του και να χτίσει μια ευρύτερη προοδευτική συμμαχία.  Να κατανοήσει ότι το 30% που ήρθε στο Σύριζα του αλλοτινού 4%, δικαιούται κι αυτό λόγο κι εκπροσώπηση στο κόμμα. Αλλιώς δεν πρόκειται  να γίνει ξανά κυβέρνηση.

Όσο ο Σύριζα ήταν ένα κόμμα κοντά στο  4% και δεν είχε πίτα εξουσίας να μοιράσει, υπήρχε όντως μια άλλη  συντροφικότητα μεταξύ των μελών του.  Αφότου  “μεγάλωσε” κι έγινε κόμμα εξουσίας, πολιτεύεται όπως και τα άλλα αστικά κόμματα. Ο εκλογικός αγώνας έχει πάρει πλέον και χαρακτηριστικά προσωπικά. Διαφορετικά θα έπρεπε να είχε κλείσει τα βουλευτικά γραφεία, που σε τίποτα δεν ξεχωρίζουν σε νοοτροπία από τα άλλα, σε επίπεδο στελέχωσης, λειτουργίας  κλπ.

Το μεγάλο στοίχημα για την Αριστερά τώρα είναι, πως, αν θέλει να αρθεί στο ιδεολογικό της ύψος, πρέπει να  διατηρήσει όλα εκείνα τα  χαρακτηριστικά, που  προσδιορίζουν στην πράξη ένα κόμμα προοδευτικό. Αλλιώς θα εκφυλιστεί και θα πάθει ό,τι έπαθε και το ΠΑΣΟΚ.

Αν μερικοί μέσα στο Σύριζα φοβούνται μήπως το άνοιγμα στη δημοκρατική κοινωνία τους στερήσει τα πρωτεία, αυτοί δεν νοιάζονται για το κόμμα, παρά μόνο για τη θέση τους μέσα στο κόμμα. Διότι, αν φύγουν εκείνοι που ήρθαν από τους όμορους ιδεολογικούς χώρους, ο Σύριζα ούτε κυβέρνηση θα γίνει, αλλά ούτε και βουλευτή θα εκλέγει σε αρκετούς νομούς. Κανένα δημοκρατικό κόμμα δεν είναι τσιφλίκι κανενός.

*Εκπαιδευτικός – συγγραφέας