Από τη συντηρητική στην…

…αντιδραστική επανάσταση.

Του Τάσου Τσακίρογλου.

Ενα κλίμα προϊούσης μούχλας και κοινωνικού αναχρονισμού σαρώνει τη χώρα, μαυρίζοντας τον ορίζοντα και καταλαμβάνοντας τις καρδιές μιας αδιάφορης κατά τ’ άλλα πλειοψηφίας. Τα δελτία ειδήσεων των οκτώ σκιαγραφούν ένα σκοτεινό τοπίο με τους βαρβάρους επί θύραις, οι οποίοι για πολλούς θα είναι «μια κάποια λύσις».

Παρακμή, πτώση, λύτρωση! Από τη μια οι μετανάστες, από την άλλη ο Ερντογάν και από κοντά η εσωτερική αναρχία! Τα Εξάρχεια ως ιδεότυπος της ανομίας και του ζόφου.

Οπως έγραφε πριν από πολλά χρόνια ένας καλός αρθρογράφος σ’ ένα άλλο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο για τις εφημερίδες, «δεν βαριέσαι, όλα σκατά είναι! Σκατά σαν και μένα που τα διαβάζω!». Μετά την οργή, έρχεται η διαπραγμάτευση και ακολουθεί η αποδοχή. Αποδοχή των ψεμάτων, των συμβιβασμών, της παραποίησης της αλήθειας, της καταστολής, του φόβου και της μετριότητας που μεταμφιέζεται σε αριστεία.

Δεν μιλάμε για μια «συντηρητική επανάσταση» σαν αυτήν που σάρωνε την Αμερική το 1985, όταν έγραφε το ομώνυμο βιβλίο ο Γκι Σορμάν, αλλά για μια «αντιδραστική επανάσταση», αφού η σημερινή δεν επιδιώκει απλώς να συντηρήσει κάποια στοιχεία του παρελθόντος που, υποτίθεται, ότι κινδυνεύουν από μια κοσμοπολίτικη παγκοσμιοποίηση, αλλά για μια αντίδραση σε όλες τις κατακτήσεις της νεωτερικότητας, με στοιχεία αναθεωρητισμού και επιστροφής σ’ ένα παρελθόν που είναι εν πολλοίς κατασκευασμένο.

Και η Αριστερά; Ο ΣΥΡΙΖΑ μετατρέπεται με ταχείς ρυθμούς σε ένα wanna be ΠΑΣΟΚ κόμμα, με επιστροφή σ’ ένα καμένο παρελθόν με φθαρμένα πρόσωπα, χρεοκοπημένες ιδέες και καταδικασμένες πρακτικές που οδήγησαν τη σοσιαλδημοκρατία στο παπανδρεϊκό «χρονοντούλαπο της Ιστορίας». Καμία αυτοκριτική, ελάχιστες ιδέες, ανύπαρκτος διάλογος, ξεπερασμένο όραμα. Η σημερινή κυριαρχία μιας κοινωνικά ρεβανσιστικής Δεξιάς χρωστάει πολλά σ’ αυτό το μοντέλο.

«Ο κριτικός προσανατολισμός που επικαλείται η Αριστερά δεν μπορεί να ευοδωθεί θέτοντας απλώς στο στόχαστρό του το σημερινό σύστημα κυριαρχίας, ιδίως σε μια συνθήκη όπου η κριτική του “συστήματος” έχει γίνει προνόμιο της πιο σκληρής Δεξιάς», γράφει ο Λικ Μπολτανσκί στο βιβλίο του «Η επέκταση του πεδίου της Δεξιάς» (εκδόσεις Πόλις).

Αυτό δεν σημαίνει ότι η Αριστερά πρέπει να εγκαταλείψει την κριτική, αλλά ότι πρέπει να την ασκήσει με διαφορετικό τρόπο. Να μιλήσει στο μυαλό και στην καρδιά των πολιτών με νέα γλώσσα, ικανή να τους συνεγείρει και να τους κινητοποιήσει αποκαλύπτοντας τον σφετεριστή των ιδεών της: την αντιδραστική Δεξιά και τους φασίστες.

Αυτό μπορεί να το πετύχει μόνο κολυμπώντας ενάντια στο ρεύμα, όπως μόνο εκείνη έχει μάθει να κάνει σε καιρούς σκοτεινούς και δυσοίωνους. Και –πρέπει επιτέλους να το πούμε– οι καιροί που ζούμε είναι και σκοτεινοί και δυσοίωνοι. Η αξία της ομάδας αποδεικνύεται στο γήπεδο. Δεν υπάρχουν ιερές αγελάδες, τοτέμ και ταμπού. Ο Καγκεμούσα –ο ίσκιος του πολεμιστή–, που περιγράφει ο Κουροσάβα, δεν μπορεί πλέον να μας σώσει και ο τελευταίος Ελ Σιντ πέθανε στη μάχη.

Το συμβολικό κεφάλαιο της Αριστεράς δεν αρκεί πλέον για τη σωτηρία και οι μεσσιανισμοί του παρελθόντος οδήγησαν σε τραγωδίες. Εάν η Αριστερά –εντός και εκτός Βουλής– δεν αφυπνιστεί εγκαίρως, εάν δεν εγκαταλείψει τους μικρομεγαλισμούς, τον σεχταρισμό και τον οικονομισμό, κινδυνεύουμε να ζήσουμε ένα δραματικό ιστορικό déjà vu, με πρωτόγνωρες κοινωνικές συνέπειες. Hic Rhodus, hic salta!

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ