Άνθρωποι χωρίς υπόσταση

Του Περικλή Κοροβέση.

Όταν τα πογκρόμ έγιναν επίσημη πολιτική του Γ’ Ράιχ -μέχρι τότε ήταν πρακτική παρακρατικών οργανώσεων και με τη Νύχτα των Κρυστάλλων ο διωγμός και ο αφανισμός των Εβραίων έγινε η καθημερινότητά τους, αφού προηγουμένως λεηλατήθηκαν οι περιουσίες τους- αυτό δημιούργησε ένα τεράστιο κύμα φυγής.

(Πριν βρεθεί η Τελική Λύση με το Ολοκαύτωμα, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘40, οι ναζί «ευνοούσαν», αν δεν εξανάγκαζαν, τους Εβραίους να εγκαταλείψουν τη χώρα, καθώς νομικά, Γερμανός πολίτης -όπως ήταν οι Εβραίοι- δεν μπορεί να απελαθεί από τη χώρα του.) Αλλά πού να πάνε;

Το κλίμα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ δεν ήταν ευνοϊκό. Ο αντισημιτισμός ήταν κοινή ιδεολογία τόσο των ναζί όσο και των αντιπάλων τους. Αναγκαστικά κατετάγησαν στην κατηγορία του «λαθρομετανάστη» (πλεονασμός, βέβαια, γιατί ο όρος «Εβραίος» εμπεριείχε όλα τα δυνατά κακά). Οπως και σήμερα με το προσφυγικό που ο καθένας τρέχει για να σώσει τη ζωή του, έτσι και τότε δεν μπορούσε να υπάρχει κάποιο οργανωμένο σχέδιο φυγής. Και αν υπάρχει κάτι τέτοιο, είναι σε μικροκλίμακα. Το βασικό ρεύμα ήταν αυθόρμητο, είχε λάθος πληροφορίες, χωρίς δυνατότητα να επιλέξει προορισμό. Αρκούσε ο Εβραίος να γίνει δεκτός μακριά από τη χώρα θανάτου.

Την εποχή της Νύχτας των Κρυστάλλων, που σόκαρε την ανθρωπότητα, φτάνουν στις ΗΠΑ με το πλοίο «Σεντ Λούις» περισσότεροι από χίλιοι Εβραίοι, δηλαδή φορτίο μεγαλύτερο από τη χωρητικότητά του, από τη ναζιστική Γερμανία, για να αποφύγουν τον σίγουρο θάνατο στα στρατόπεδα εξόντωσης. Για τις ΗΠΑ, οι Εβραίοι ήταν «λαθρομετανάστες» και τους επέστρεψαν στους ναζί.

Είναι η ίδια πατέντα που ισχύει και σήμερα με την επαναπροώθηση των «λαθρομεταναστών», άσχετα αν αυτό σημαίνει βασανιστήρια, φυλακή ή θάνατο. Ο κυνηγημένος άνθρωπος, για οποιονδήποτε λόγο, πολιτικό, θρησκευτικό, οικονομικό και τελευταία περιβαλλοντικό (λογικά αναμένεται να είναι το μεγαλύτερο προσφυγικό ρεύμα του αιώνα και υπολογίζεται σε εκατομμύρια), αν δεν δεχτεί τη δική μας τη συμπαράσταση, αν δεν ανακουφίσουμε έστω και με μια αχτίδα φωτός τον πόνο του και την απομόνωσή του, τότε του αφαιρούμε την ανθρώπινη υπόστασή του και χάνουμε εμείς τη δική μας.

Γινόμαστε συνένοχοι στα πιο ειδεχθή εγκλήματα με την αδιαφορία μας. Και δυστυχώς η κυρίαρχη πολιτική, στην εποχή του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, ενέχει δομικά τον φασισμό, όπως βέβαια και ο κλασικός καπιταλισμός. Ο άνθρωπος στερείται της ανθρώπινης υπόστασής του, χάνει τα δικαιώματά του και χωρίς να έχει διαπράξει κανένα αδίκημα, υπόκειται σε διώξεις. Το βλέπουμε τώρα με τους μετανάστες που έχουν συγκεντρωθεί στα σύνορά μας, σε μια προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη, όχι να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, που την βλέπουν σαν πέρασμα.

Αντί να δούμε μια σκηνή από το μέλλον με τα μείζονα προβλήματα (το μεταναστευτικό, την καταστροφή του περιβάλλοντος, τον πόλεμο και τις ανισότητες), να ψάξουμε τις σωστές του διαστάσεις και να χαραχθεί η σωστή πολιτική, το είδαμε από τη φασιστική οπτική γωνία. Κύριος υπόλογος η κυβέρνηση Μητσοτάκη, που το θεωρεί εισβολή από «εμπροσθοφυλακή ανθρώπων άγνωστης προέλευσης αλλά και αγνώστων σκοπών». Και ο πρωθυπουργός από το σόου του στον Εβρο διακήρυξε ότι θα υπερασπιστεί την περιουσία, την ασφάλεια και την κοινωνική γαλήνη των πολιτών. Διερωτάται κανείς για τη σοβαρότητά του. Αφού οι σκοποί των εισβολέων είναι άγνωστοι, πώς συμπεραίνει ότι απειλούν τη χώρα;

Εδώ δεν χρειάζεται λογική γιατί δεν είναι πολιτική, αλλά αναβίωση και προσαρμογή του αντισημιτισμού, που μπορεί να υποχώρησε σε σχέση με την κλασική του μορφή αλλά δίνει τη θέση του στην ισλαμοφοβία, την ξενοφοβία κ.λπ. Και τα επιχειρήματα σε αυτήν την περίπτωση περιττεύουν.

Ετσι και ενταχθείς στη σφαίρα του απόλυτου κακού, είναι επαρκής λόγος για να έχεις όλες τις δυνατές συνέπειες. Και αυτά στο πλαίσιο κάποιου ρεαλισμού της πολιτικής που διαμορφώνει τον λόγο της σύμφωνα με τα συμφέροντά της. Τα ψέματα, οι αποσιωπήσεις, οι αποκρύψεις, οι παραποιήσεις κ.λπ., όλα είναι θεμιτά, φτάνει να υπηρετούν τον σκοπό. Οι σύμμαχοι στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήξεραν για την ύπαρξη των στρατοπέδων εξόντωσης.

Το Πεντάγωνο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ο ίδιος ο πρόεδρος είχαν ντοκουμέντα. Και δεν έκαναν τίποτα. Ο,τι μάθαμε το μάθαμε μετά τη λήξη του πολέμου. Πλήρης αδιαφορία. Ούτε καν μια ενημέρωση της κοινής γνώμης. Ούτε μια συμβολική πράξη. Π.χ. βομβαρδισμός των σιδηροδρομικών γραμμών που οδηγούσαν στα στρατόπεδα.

Φαίνεται οι κρατούμενοι, Εβραίοι, Σλάβοι, ομοφυλόφιλοι, ανάπηροι, δεν μέτραγαν όπως οι άλλοι. Είναι το μόνο που μπορώ να υποθέσω μια που αυτή η αντίληψη είναι κυρίαρχη ακόμα και διαδίδεται ταχύτατα με την εξάπλωση της Ακρας Δεξιάς. Και που σημαίνει: Εξω οι μετανάστες. Αλλά πού; Στα στρατόπεδα. Και για τα επόμενα βήματα βλέπουμε. Οι ναζί για κάποιους είναι ακόμα αναφορά.

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ