Tο μυαλό κι η καρδιά στον Πόντο!
Του Δημήτρη Χ. Παυλακούδη*
Η μέρα τούτη είναι για όλους μας όσους έχουμε συλλογική μνήμη και κρίση μια ξεχωριστή μέρα. Η μέρα μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.
Ή μάλλον έτσι καθιερώθηκε να είναι, καθώς οι Πόντιοι όλης της οικουμένης αλλά και όσοι Έλληνες και όχι μόνο έχουν ιστορική συνείδηση και γνωρίζουν τι πραγματικά σημαίνει Πόντος από τα χρόνια του Ιάσονα και των αργοναυτών μέχρι τις μαύρες μέρες του ξεριζωμού και της μεθοδικής εξόντωσης εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, τιμούν τον Πόντο καθημερινά.
Είναι μεγάλη υπόθεση για έναν λαό να έχει ιστορική μνήμη, έγραψε κάποτε ο μεγάλος Μικρασιάτης συγγραφέας Στρατής Δούκας. Και στην περίπτωση του Πόντου η μνήμη δεν είναι χρέος μόνο αλλά και ευθύνη.
380.000 και πλέον άνθρωποι έχασαν άδικα τη ζωή τους στο διάστημα 1916-1922,όλοι τους αναπόσπαστο κομμάτι μιας φυλής που κάποτε ονόμασε τον Πόντο Εύξεινο γιατί αποτέλεσε γι αυτήν φιλόξενη πατρίδα για παραπάνω από 2800 χρόνια.
Αρχαίες ελληνικές αποικίες του 8ου και του 7ου αιώνα π.Χ. οι περισσότερες ποντιακές πόλεις άκμασαν για χιλιάδες χρόνια προσδίδοντας στον ελληνισμό με κάθε τρόπο ξεχωριστή αίγλη. Οι Πόντιοι ξεχώρισαν για τις επιδόσεις τους στο εμπόριο, την οικονομία, την τέχνη, τη ναυτιλία ,τον πολιτισμό. Μια επίσκεψη στα μουσεία της Τραπεζούντας, της Αμάσειας, της Κερασούντας ,της Σαμψούντας αποδεικνύει περίτρανα την ιστορική συνέχεια και συνέπεια του ποντιακού ελληνισμού*. Αργότερα στα Βυζαντινά χρόνια οι Πόντιοι μεγαλούργησαν.
Κορυφαίοι μουσικοί, γιατροί, μαθηματικοί, ποιητές, έμποροι και ιερείς γεννήθηκαν στη γη του Πόντου .Επιστέγασμα όλων αυτών ήταν η περίφημη δυναστεία των Κομνηνών αυτοκρατόρων που για περισσότερο από 3 αιώνες λάμπρυνε τον Ποντιακό ελληνισμό.
Ακόμη και κάτω από την οθωμανική κυριαρχία ο Ποντιακός ελληνισμός μεγαλούργησε μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα όταν και συνετελέσθη η γενοκτονία από τις δυνάμεις των Νεότουρκων που χωρίς οίκτο προχώρησαν σε εθνοκάθαρση στα πλαίσια της δημιουργίας του εθνικού κράτους.
Τα χρόνια έχουν περάσει χωρίς να δοθεί ουσιαστική απάντηση στο γιατί που πλανάται αναπάντητο εδώ και σχεδόν 100 χρόνια….Ένας αιώνας από τη μαύρη επέτειο και οι Πόντιοι ΔΕ ΛΥΓΙΣΑΝ!
Ο ποντιακός ελληνισμός επεβίωσε και στη νέα πατρίδα, μεγαλούργησε και παρά τα προβλήματα που αντιμετώπισε κατάφερε να δημιουργήσει πολιτισμό και να σταθεί στα πόδια του.
Ωστόσο εκκρεμεί ακόμη και σήμερα το μεγάλο ζήτημα της αναγνώρισης της Ποντιακής γενοκτονίας, καθώς τόσες και τόσες ψυχές ζητούν δικαίωση…Ας θυμηθούμε αύριο πως πρέπει και το πρωί της 20ης του Μάη να συνεχίσουμε να τιμούμε όχι μόνο τους Ποντίους και τον Ποντιακό ελληνισμό αλλά κάθε λαό πάνω στη γη που αγωνίζεται για την ελευθερία, τη διατηρηση της παράδοσής του και το αυτονόητο δικαίωμα στη ζωή και την ελεύθερη έκφραση..
*Το ταξίδι μου στον Πόντο στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών μου για το Α.Π.Θ. πριν λίγα χρόνια μπόλιασε βαθιά μέσα στην ψυχή μου τα χώματα, τον αέρα, τις μνήμες και τα μνημεία του Πόντου. Πληθώρα μνημείων της κλασικής, της ελληνιστικής αλλά και της βυζαντινής περιόδου στέκουν ακόμη όρθια να μας θυμίζουν το μεγαλείο του Ποντιακού Ελληνισμού. Επιφυλάσσομαι κάποτε να σας παρουσιάσω ένα αφιέρωμα στα Μνημεία του Πόντου και ειδικά σ όσα ανήκουν στη βυζαντινή περίοδο.
Άρθρο με αφορμή την Ποντιακή Γενοκτονία : ” To χρονικό της ΜΝΗΜΗΣ του ξεριζωμού του περήφανου Ποντιακού Ελληνισμού….”
* ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ – ΜΑ Μεσαιωνικής και Βυζαντινής Φιλολογίας ΑΠΘ – Πρόεδρος Δ.Σ. Πολιτιστικού Συλλόγου Φανού Κιλκίς
