Comandante, hasta la victoria siempre

Ο πατέρας της κουβανικής επανάστασης Φιντέλ Κάστρο απεβίωσε χθες (Παρασκευή) στις 22:29 το βράδυ σε ηλικία 90 ετών. Όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Κούβας και αδελφός του, Ραούλ Κάστρο, «σύμφωνα με την επιθυμία που είχε εκφράσει ο σύντροφος Φιντέλ, η σορός του θα αποτεφρωθεί τις πρώτες ώρες» του Σαββάτου, ενώ «οι λεπτομέρειες της επικήδειας τελετής θα ανακοινωθούν», και κατέληξε με τη γνωστή φράση-ορόσημο του κομαντάντε «Hasta la victoria siempre!» («Μέχρι τη νίκη»).

“Σύντομα θα κλείσω τα 90. Σύντομα θα γίνω σαν όλους τους άλλους. Για όλους μας έρχεται κάποτε η ώρα μας”. Με τα λόγια αυτά ο Φιντέλ Κάστρο είχε κλείσει το 7ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας στις 19 Απριλίου 2016. «Ίσως αυτή να είναι μια από τις τελευταίες φορές που σας μιλώ σε τούτη την αίθουσα», είχε πει τότε ο Φιντέλ, προκαλώντας συγκίνηση και δάκρυα.

Ταυτίστηκε με τον λαό, θεωρείται προσωποποίηση της επανάστασης και το σύμβολο μιας χώρας. Με νομική παιδεία, στρατιωτική εκπαίδευση και αστείρευτο ρητορικό ταλέντο, ενσάρκωσε τις ελπίδες αντιστασιακών κινημάτων σε όλον τον κόσμο, που αγωνίζονταν να αποτινάξουν στυγνά δικτατορικά καθεστώτα.

Έγινε είδωλο της Αριστεράς, αλλά και «κόκκινο πανί» για τις ΗΠΑ, που έβλεπαν την Κούβα ως εφαλτήριο για την απειλητική εξάπλωση του κομμουνισμού σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική.

Οι Αμερικανοί αντέδρασαν με εμπορικές κυρώσεις, προσπάθησαν να δολοφονήσουν ή τουλάχιστον να ανατρέψουν τον Κάστρο, αλλά το μόνο που κατάφεραν ήταν να του προσφέρουν ακόμα μεγαλύτερο λαϊκό έρεισμα.

Και ο Φιντέλ ανταπέδιδε την αφοσίωση με τον δικό του τρόπο, μιλώντας στα πλήθη για ώρες ολόκληρες. «Πατρίδα ή θάνατος» ήταν το σύνθημά του. «Θα νικήσουμε», απαντούσαν εν χορώ οι οργανωμένοι οπαδοί.

Ο «Λίδερ Μάξιμο» κυβέρνησε τη χώρα του με σιδηρά πυγμή από την επανάσταση του 1959 και αψήφησε την αμερικανική υπερδύναμη για περισσότερο από μισό αιώνα.

Το 2011 εγκατάλειψε και τις τελευταίες επίσημες αρμοδιότητές του, παραχωρώντας το αξίωμα του πρώτου γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας (PCC) στον Ραούλ, ο οποίος ήταν δεύτερος στην ιεραρχία του κόμματος από την ίδρυσή του το 1965.

Ο θάνατός του, δύο χρόνια μετά την ιστορική ανακοίνωση της προσέγγισης ανάμεσα στην Κούβα και στις Ηνωμένες Πολιτείες, έρχεται να κλείσει οριστικά τη σελίδα του Ψυχρού Πολέμου που οδήγησε τον κόσμο στο χείλος της πυρηνικής σύγκρουσης στη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων τον Οκτώβριο του 1962.

Μια ζωή επανάσταση

Ο μεγαλύτερος επαναστάτης της Λατινικής Αμερικής, κατάφερε να επιβιώσει παρά τις δεκάδες απόπειρες δολοφονίας του και από όλους τους Αμερικανούς προέδρους που είχαν ορκιστεί να τον ανατρέψουν, μετά την επανάσταση του 1959 και την ανάληψη της εξουσίας στη Κούβα.

Σε ηλικία 32 ετών ο Φιντέλ Κάστρο κατάφερε να ανατρέψει τη δικτατορία του Μπατίστα, να μεταρρυθμίσει και να αναβαθμίσει διεθνώς τη Κούβα, που εθεωρείτο μέχρι τότε το «τροπικό χαμαιτυπείο» των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ελάχιστοι ηγέτες στη παγκόσμια ιστορία έχουν παίξει τόσο αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της χώρας του. Ο Φιντέλ έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο και στην διεθνή σκακιέρα, εγκαθιδρύοντας στο απόγειο του ψυχρού πολέμου ένα κομουνιστικό καθεστώς, μόλις 100 μίλια μακριά από τις ΗΠΑ.

Παρέμεινε στην εξουσία για 47 χρόνια, περισσότερο από κάθε άλλο ηγέτη χώρας όπου δεν υπάρχει ο θεσμός της βασιλείας. Το 2006 παρέδωσε λόγω προβλημάτων υγείας τα ηνία της εξουσίας στον αδελφό του Ραούλ και το 2008 παραιτήθηκε από πρόεδρος.

Συνέχισε και ως ιδιώτης τις παρεμβάσεις του στα δημόσια πράγματα, αρθρογραφώντας κυρίως για διεθνείς και εσωτερικές υποθέσεις. «Δεν με ενδιαφέρει ο θάνατος», είχε δηλώσει το 2002. «Δεν τον φοβήθηκα ποτέ».

Η πορεία του

Σύμβολο των ελπίδων του Τρίτου Κόσμου και των απελευθερωτικών κινημάτων στην αρχή της επανάστασής του το 1959, ο «Barbudo» (γενειοφόρος) με την πράσινη στρατιωτική στολή στο χρώμα της ελιάς μετατράπηκε ωστόσο σιγά σιγά σε έναν αυταρχικό και δογματικό ηγέτη, αρνούμενος κάθε φιλελευθερποίηση και εμποδίζοντας κάθε αντιπολίτευση.

Γιος ενός γαιοκτήμονα ισπανικής καταγωγής, ο Φιντέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρους γεννήθηκε στις 13 Αυγούστου 1926 στην πόλη Μπιράν της επαρχίας Οριέντε (ανατολικά). Φοίτησε σε σχολείο των Ιησουιτών και έλαβε το πτυχίο της Νομικής από το Πανεπιστήμιο της Αβάνας.
Μετά το πραξικόπημα του στρατηγού Φουλχένσιο Μπατίστα το 1952, οργανώνει τον ένοπλο αγώνα μαζί με τον αδελφό του Ραούλ. Στις 26 Ιουλίου 1953, επιχειρεί να επιτεθεί στον στρατώνα Μονκάδα στο Σαντιάγο ντε Κούβα (ανατολικά) αλλά αποτυγχάνει. Συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε κάθειρξη 15 ετών. Αμνηστεύεται και αποφυλακίζεται δύο χρόνια αργότερα.

Εξόριστος στο Μεξικό, αποβιβάζεται μαζί με 81 άνδρες -μεταξύ των οποίων ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα -τον Δεκέμβριο του 1959 στη νότια ακτή της χώρας. Η αποστολή αποδεκατίζεται. Καταφεύγει με μια χούφτα αντάρτες στους λόφους της Σιέρα Μαέστρα, καταφέρνει να αναδιοργανωθεί και να πάρει τον έλεγχο ενός τμήματος της επαρχίας Οριέντε.

Τον Αύγουστο του 1958 ξεκινά μια μεγάλη επίθεση η οποία θα καταλήξει στην κατάρρευση του καθεστώτος του Μπατίστα την 1η Ιανουαρίου 1959. Στις 8 Ιανουαρίου, περιβαλλόμενος από τους barbudos του – τον αδελφό του Ραούλ, τον Τσε Γκεβάρα, τον χαρισματικό Καμίλο Σιενφουέγος- ο Φιντέλ Κάστρο εισέρχεται θριαμβευτικά στην Αβάνα.

Πρωθυπουργός τον Φεβρουάριο του 1959, συγκεντρώνει σύντομα όλες τις εξουσίες προτού ιδρύσει το νέο Κομμουνιστικό Κόμμα Κούβας το 1965, μοναδικό κόμμα μέχρι σήμερα. Παραχώρησε το αξίωμα του πρώτου γραμματέα του κόμματος στον αδελφό του Ραούλ τον Απρίλιο του 2011.

Το 1961 ανακηρύσσει τον σοσιαλιστικό χαρακτήρα της επανάστασης κατά την απόπειρα εισβολής εξόριστων Κουβανών, που υποστηρίζονται από τη CIA, στον Κόλπο των Χοίρων.

Οι Αμερικανοί, που εξακολουθούν μέχρι σήμερα να επιβάλλουν εμπάργκο στο νησί, δεν του συγχώρεσαν ποτέ ότι οδήγησε τον κόσμο το 1962 στο χείλος του πυρηνικού πολέμου, επιτρέποντας στους Σοβιετικούς να αναπτύξουν πυρηνικούς πυραύλους στην Κούβα σε απόσταση μικρότερη των 200 χλμ. από τις αμερικανικές ακτές.

Παρά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, που του στέρησε έναν οικονομικό υποστηρικτή και έναν απαράμιλλο σύμμαχο, κατάφερε να παραμείνει στην ηγεσία της χώρας του, συνεχίζοντας να σηκώνει κεφάλι στην Ουάσινγκτον και αρνούμενος κάθε χαλάρωση του καθεστώτος του.

Στις 31 Ιουλίου του 2006, αναγκάστηκε, έπειτα από σοβαρή εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε, να παραδώσει την εξουσία στον αδελφό του Ραούλ, τον ακατάλυτο υπουργό Άμυνας και δεύτερο στην ιεραρχία του καθεστώτος, στην αρχή προσωρινά και στη συνέχεια οριστικά τον Φεβρουάριο του 2008.

Σημαντικές στιγμές της σταδιοδρομίας του

Δικηγορεί στην Αβάνα και από το 1953 εντάσσεται στο ενεργό αντιστασιακό κίνημα εναντίον του καθεστώτος Μπατίστα.

1953: Επίθεση εναντίον στρατώνων στο Σαντιάγκο της Κούβας. Συλλαμβάνεται και φυλακίζεται με ποινή 15ετούς κάθειρξης.

1956: Αμνηστεύεται και πηγαίνει στο Μεξικό όπου οργανώνει ένοπλο αγώνα. Τον Δεκέμβριο του 1956, επιστρέφει στην Κούβα με μικρή στρατιωτική δύναμη.

1956-59: Ένοπλος αγώνας εναντίον του Μπατίστα έως ότου ανατρέπεται και φεύγει.

1959-76: Πρωθυπουργός.

1963-1965: Πρώτος Γραμματέας του “Partido Unido De La Revolucion Socialista” (Ενωμένο Κόμμα της Σοσιαλιστικής Επανάστασης).

Από το 1965: Γραμμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Από το 1976: Μέλος του ΠΓ του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Από το 1976: Αρχηγός κράτους και Πρόεδρος του Συμβουλίου του Κράτους.

Από το 1976: Πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών.

15/10/1991: Επανεκλέγεται Γενικός Γραμματέας του ΚΚΚ, κατά τη διάρκεια των εργασιών του 4ου Συνεδρίου του Κόμματος.

Από το 1992: Επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Άμυνας.

24/2/1993: Εκλέγεται βουλευτής στις πρώτες άμεσες μονοκομματικές εκλογές στη χώρα, στις οποίες ο αριθμός των υποψηφίων βουλευτών αντιστοιχεί ακριβώς σε αυτόν των κοινοβουλευτικών εδρών.

25/2/1998: Επανεκλέγεται από τη Βουλή αρχηγός του κράτους για πέντε χρόνια.

6/1/1999: Γάλλος δικηγόρος, που εκπροσωπεί δύο καταδικασθέντες στην Κούβα διανοούμενους και την κόρη ενός εκτελεσθέντος συνταγματάρχη, καταθέτει τρεις μηνύσεις εναντίον του, δύο για “εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας” και μία για “ανάμιξη σε διεθνές λαθρεμπόριο ναρκωτικών”.

17/11/2000: Δηλώνει ότι οργανώσεις αντικαθεστωτικών έχουν ετοιμάσει σχέδιο δολοφονίας του κατά τη διάρκεια της ιβηρο-αμερικανικής διάσκεψης κορυφής στον Παναμά. Την επομένη, οι αρχές του Παναμά ανακοινώνουν τη σύλληψη τεσσάρων ατόμων ανάμεσα στους οποίους και ο Κουβανός εξόριστος, Λουίς Ποσάδα Καρίλες,τον οποίο είχε κατονομάσει ως εγκέφαλο της συνωμοσίας ο Κάστρο. Στις 30/11 η Κούβα ζητεί επισήμως την έκδοση των τεσσάρων υπόπτων.

27/8/2004: Η Κούβα διακόπτει επ΄αόριστον τις διπλωματικές της σχέσεις με τον Παναμά μετά την αμνηστία που έδωσε η απερχόμενη πρόεδρος Μισκόσο σε τέσσερις Κουβανούς που κατηγορούνται για συνωμοσία με σκοπό τη δολοφονία του.

31/7/2006: Μεταβιβάζει προσωρινά την εξουσία στον αδελφό του, υπουργό Άμυνας, Ραούλ, έπειτα από εγχείρηση στο έντερο.

19/2/2008: Ανακοινώνει επίσημα την αποχώρησή του από την προεδρία της Κούβας. Στις 24/2, ο αδελφός του Ραούλ Κάστρο εκλέγεται από το κοινοβούλιο νέος πρόεδρος της χώρας.

25/11/2016: Πεθαίνει.

efsyn.gr – tvxs.gr