Ώρα για αλλαγές στόχων
– INTERREG 2014 – 2020.
Του Παύλου Πασσαλίδη.
Το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας, στα πλαίσια του INTERREG, περιόδου 2014 – 2020 είναι σε διαβούλευση. Πάντοτε μάλιστα διαδικτυακά. Φαίνεται πως στην πράξη ότι δεν αρκεί αυτό. Επιβάλλεται ταυτόχρονη ενημέρωση των φορέων, των κατοίκων, των απλών ανθρώπων που μόνιμα κατοικούν στην Ελληνική Μεθόριο και εν πάση περιπτώσει αφορά τη ζωή τους. Απαιτείται και το συμπλήρωμα της κλασσικής μεθόδου επικοινωνίας, της ζωντανής ενημέρωσης.
Στη σημερινή μεταβατική περίοδο λήψης γνώσης και πληροφόρησης – έντυπης σε ηλεκτρονική είναι πιο αποδοτική η ολοκληρωμένη δια παντός μέσου διαδικασίας ενημέρωσης. Το δικαίωμα εξ άλλου των πολιτών της Ε.Ε. να γνωρίζουν είναι αναφαίρετο…
Πολύ περισσότερο όταν το INTERREG αναφέρεται σε συγκεκριμένες περιοχές με ιδιαιτερότητες, οφείλει να έχει και ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα.
Προσθέτουμε στο σημείο αυτό και την έκθεση της Ε.Ε. για τις παραμεθόριες περιοχές της EUR-LEX-52001DC0437-EL «…μακράν η χειρότερη περιοχή από πλευράς οικονομίας, καθημερινότητας, ποιότητας ζωής, περιβάλλοντος, είναι η χερσαία Ελληνική παραμεθόριος περιοχή». Αφορά τις Π. Ενότητες Έβρου, Ροδόπης, Δράμας, Σερρών, Κιλκίς, Πέλλας, Φλώρινας και Καστοριάς.
Ειδικότερα στο πρόγραμμα INTERREG Ελλάδας – FYROM δικαιούχοι είναι οι Π. Ενότητες Πέλλας, Κιλκίς, Σερρών αλλά και Θεσ/νίκης, περιοχές NUTS III. Από αυτές, Πέλλα και Σέρρες δεν έχουν καθημερινή επαφή με τους απέναντι γιατί δεν έχουν προσβάσεις, εισόδους, εξόδους αλλά και άλλα κίνητρα. Στην Π.Ε. Κιλκίς λειτουργούν τρεις είσοδοι – έξοδοι με πάνω από 50 οικισμούς χτισμένους στη μεθόριο.
Η συμμετοχή όμως της Π.Ε. Θεσ/νίκης με τους ισχυρότατους θεσμούς – Π.Κ. Μακεδονίας, Δήμου Θεσ/νίκης, Λιμάνι, Πανεπιστήμιο, ΣΒΕ και άλλοι δικαιούχοι δημιουργούν άνισους όρους σε σχέση με τους λοιπούς.
Δεδομένου δε ότι τα προκηρυσσόμενα μέτρα είναι ανταγωνιστικά και επί πλέον απαιτούνται ισχυρές προσβάσεις, γίνεται αντιληπτή η ανίσχυρη θέση των υπολοίπων δικαιούχων.
Υποτίθεται ότι η Θεσσαλονίκη έγινε δεκτή στο INTERREG κατά παρέκκλιση για να ενισχύσει με τους φορείς της, την αποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος. Όχι στην υπερσυγκέντρωση πόρων INTERREG για τη δική της, μη διασυνοριακή περιοχή.
Με τον καιρό στο III και IV INTERREG κυριάρχησαν πρακτικές προς το ίδιο όφελος και μόνο.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ
Έτσι λοιπόν μετά από μακροχρόνια έρευνα και μελέτη τόσο του προγράμματος όσο και της Ελληνικής Μεθορίου προτείνουμε δημόσια αλλαγή σκηνικού. Τη μετάβαση από το καθαρά τεχνοκρατικό χαρακτήρα σε ανθρωποκεντρικό. Είναι θέμα συνεννόησης και συνέργειας, πολιτικής βούλησης με βάση πάντοτε τους ισχύοντες κανονισμούς ψηφισμένους από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ε.Ε. (κανονισμοί 1299/2003 και 1302/2013).
Πάντοτε λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τον διαθέσιμο χρόνο, το ανεφάρμοστο των μέτρων για τη βελτίωση της ζωής των κατοίκων, το ανεδαφικό – ανέφικτο στο διάβα του χρόνο της βελτίωσης των σχέσεων ΕΛΛΑΔΑΣ – FYROM.
Με τα υφιστάμενα προβλήματα δεν προκύπτει ωφέλεια από ουσιαστική εφαρμογή του INTERREG και για την Ελληνική Μεθόριο, γι’ αυτό προτείνουμε:
- Την τακτική ζωντανή ενημέρωση των κατοίκων και φορέων της Π.Ε. Κιλκίς, Δήμου Κιλκίς, Δήμου Παιονίας, ΕΒΕ και Αναπτυξιακής Κιλκίς.
- Την αξιοποίηση των κανονισμών της Ε.Ε. για την Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία με έμφαση του κανονισμού (Ε.Ε.) 1302/2013 στα άρθρα 9, 10 και 11 που αφορούν την τοπική ανάπτυξη πρωτοβουλιών των τοπικών κοινοτήτων.
- Να τεθούν δείκτες αξιολόγησης του προγράμματος που αφορούν την πραγματική οικονομία της περιοχής.
- Τη δημιουργία σε Κιλκίς και Σέρρες κέντρων διασυνοριακών προγραμμάτων με FYROM και Βουλγαρία αντίστοιχα. Όπως προβλέπεται στο χωροταξικό σχέδιο της Π.Κ. Μακεδονίας.
- Να επανέλθουν τα ολοκληρωμένα προγράμματα στη μεθόριο όπως αυτά εφαρμόσθηκαν με επιτυχία στο INTERREG II. Έχουν δικούς τους προϋπολογισμούς, αφορούν δικαιούχους αποκλειστικά κατοίκους και φορείς της περιοχής όπως στο INTERREG II (όπως ολοκληρωμένη παρέμβαση στη λεκάνη Δοϊράνης).
Γνωρίζουμε πολύ καλά τις δυσκολίες. Είναι εύκολη η αρνητική θέση. Ως αλλαγή όμως είναι ώριμη, γιατί χρονικά φάνηκαν οι αδυναμίες του να ανταποκριθεί στο αίτημα των διασυνοριακών προγραμμάτων που είναι η βελτίωσης της ζωής των ανθρώπων και η βελτίωση των σχέσεων στις περιοχές αναφοράς.
