My Twitter Feed

16 Μαρτίου, 2023

ΕΙΔΗΣΕΙΣ.ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ:

Ετοιμάζονται για επένδυση 216 εκ. -

Πέμπτη, 16 Μαρτίου, 2023

Επίσκεψη Ανδρουλάκη στο Κιλκίς -

Πέμπτη, 16 Μαρτίου, 2023

Συλλαλητήριο και στο Πολύκαστρο -

Τρίτη, 14 Μαρτίου, 2023

ΕΚ – ΑΔΕΔΥ: Όλοι στην απεργία -

Τρίτη, 14 Μαρτίου, 2023

Ξαναλειτουργεί η λαϊκή Αξιούπολης -

Τρίτη, 14 Μαρτίου, 2023

Πάλι στο δρόμο ο λαός του Κιλκίς -

Τρίτη, 14 Μαρτίου, 2023

Δήμος: 6,3 εκ. το χρέος της ΔΕΥΑΚ -

Δευτέρα, 13 Μαρτίου, 2023

Έγκριση έξι θέσεων επιμελητών -

Σάββατο, 11 Μαρτίου, 2023

Όψεις της γυναικείας εργασίας…

…στο Κιλκίς μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα – Μέρος IV: Ιατρικά και παραϊάτρικά επαγγέλματα.

Του Θανάση Βαφειάδη.


«Το νοσοκομείον δεν έχει ουδέ τα στοιχειώδη χειρουργικά εργαλεία και ο κ. Βασιλικιώτης αναγκάζεται να χρησιμοποιεί τα ιδικά του. Με βοηθόν του την ιατρόν Δωροθ. Καριππίδου επιτυγχάνει αληθινά θαύματα». Αυτά έγραφε στις 29-9-1936 η εφημερίδα ΦΩΣ σε δημοσίευμα της για το νοσοκομείο Δήμων και Κοινοτήτων Κιλκίς που πρόσφατα είχε μεταστεγασθεί στο κεντρικό κτήριο της Μονής Καλογραιών. Είναι η πρώτη αναφορά για γυναίκα ιατρό στην πόλη μας, σε μια εποχή που η γυναίκα στη θέση της νοσοκόμας μπορεί να φαινόταν φυσική όχι όμως και η γυναίκα στη θέση της γιατρού. Είναι, όμως, μια εποχή που οι γυναίκες της πόλης μας αρχίζουν να σπάζουν τα στερεότυπα και να εισάγονται στα Πανεπιστήμια, καθώς ήδη από το 1937 καταγράφονται 35 φοιτητές και 5 φοιτήτριες καταγόμενες από το Κιλκίς.

Στο νοσοκομείο αυτό υπήρχαν 65 κλίνες (40-50 Παθολογικές και οι υπόλοιπες Χειρουργικές) οι οποίες εξυπηρετούνταν από δύναμη 18 υπαλλήλων, με γυναικείο προσωπικό 8 νοσηλεύτριες, διευθύνουσα, μαία, πλύντρια και καθαρίστρια. Οι νοσοκόμες, ακρογωνιαίος λίθος της περίθαλψης, έφεραν λευκή στολή, καλύπτρα και αθόρυβα υποδήματα κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, που ήταν να παρατηρούν επιμελώς τις φάσεις της αρρώστιας και να ενημερώνουν τον θεράποντα γιατρό με κάθε λεπτομέρεια, να χορηγούν κατόπιν εντολής ιατρού φάρμακα να τακτοποιούν την κλίνη του αρρώστου ώστε τα σεντόνια να μη σχηματίζουν πτυχές και τα μαξιλάρια να είναι επαρκή και στο ανάλογο ύψος, να φροντίζουν για την τακτική αλλαγή των εσωρούχων τους πάσχοντος και ειδικά όταν αυτός έχει άφθονες εφιδρώσεις, να τηρούν την καθαριότητα του προσώπου των χεριών και του στόματος του.

Στο νέο νοσοκομείο του Κιλκίς, ένα από τα καλύτερα των Βαλκανίων, που εγκαινιάστηκε τρία χρόνια αργότερα, οι συνθήκες ήταν ιδανικές για το νοσηλευτικό προσωπικό, όπως έγραφε το ΦΩΣ στις 15 Ιανουαρίου 1939: «Το σαλόνι της αναψυχής των νοσοκόμων είνε σαν αίθουσα αρχοντικού μεγάρου. Κατασκευάζεται και τεραίν… τέννις γι’ αυτές. Πρέπει οι νοσοκόμες να ευρίσκουν κάθε ψυχαγωγία και άνεσι μέσα στο ίδρυμα για να το αγαπήσουν σαν σπήτι των για ν’ αγαπήσουν και τους ασθενείς. Μήπως η δουλειά των δεν είνε η αγάπη και η καλωσύνη;» Στο νοσοκομείο αυτό επικρατούσε τάξη, καθαριότητα και άκρα ησυχία, αφού λένε ότι οι αδερφές νοσοκόμες συνεννοούνταν με νοήματα.

Μετά τον πόλεμο από τις πρώτες γιατρίνες του Κιλκίς ήταν η μικροβιολόγος Ελένη Μαγλουσίδου που άνοιξε το μικροβιολογικό της εργαστήριο στη Σόλωνος το 1958 και η Χαραλαμπίδου Αρενίκη Δέσποινα που διατηρούσε γυναικολογική κλινική στην οδό Δημητράκου 6.

Η έλλειψη μαιευτήρα – γυναικολόγου ήταν αισθητή από την προπολεμική περίοδο, όπως φαίνεται και από το δημοσίευμα στη ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ στις 3-4-1927 με το οποίο ο Κοινοτικός Σύνδεσμος Περιφερείας Κιλκίς ζητά την «πρόσληψιν προσωπικού (ενός μαιευτήρος και τριών μαιών) δια την περιφέρειαν προς περίθαλψιν των εγκαταλειφθησών εις το έλεός των γυναικών κατά τον τοκετόν, αποτέλεσμα του οποίου είναι πλείστοι όσοι θάνατοι μητέρων και τέκνων». Μέχρι τότε, όπως γράφει ο Σταύρος Λίβας «η μαιευτική «ησκείτο» από ορισμένες μαμές, όλες «πρακτικές». Όσοι από μας είχαν το προνόμιο να γεννηθούν στα σπίτια τους είναι ξεγεννημένοι από τις μαμές αυτές». Οι μαμές με τη βοήθεια μιας συγγενούς της επίτοκης ή μιας πεπειραμένης γυναίκας που εκτελούσε βοηθητική δουλειά αναλάμβανε τη γέννα μόλις έπιαναν τη γυναίκα οι ωδίνες του τοκετού. Στην αμοιβή της απαραίτητη ήταν μια πλάκα σαπούνι, ένα ζευγάρι κάλτσες, ένα τσεμπέρι και χρηματική αμοιβή που στη δεκαετία του 1950 ήταν 100 δραχμές για όσους είχαν οικονομική άνεση και 20 για τους υπόλοιπους. Στα καθήκοντα της μαμής ήταν να επισκέπτεται καθημερινά για οκτώ μέρες τη λεχώνα, να λούζει το παιδί και να πλένει τα πανιά της λεχώνας και του παιδιού. Σε εμπορικό οδηγό του 1937 βρίσκω το όνομα της Άννας Λαζαρίδου ενώ το 1939 ήρθε σα μαία στο νοσοκομείο Κιλκίς η Σοφία Καραπατάκη σύζυγος του δημάρχου Δημητρίου Βογιατζή. Ο Θανάσης Χατζημητάκος γράφει για τη μαμή Ρούδα και για έναν πρακτικό «μάμο», που το 1940 ασκούσε αυτό το παραδοσιακά γυναικείο επάγγελμα.

Από τις οδοντιάτρους η πρώτη σύμφωνα με τον επαγγελματικό Οδηγό του 1937-38 ήταν η Κνιθάκη Κλειώ. Η Μίτσα Σαραφίδου σε προπολεμική διαφήμιση στην εφημερίδα ΠΡΟΟΔΟΣ στις 3-8-1940 πληροφορεί ότι «προσεχώς κάμνει έναρξιν των εργασιών του οδοντιατρείου της (οδός Μεσημβρίας) στο οίκημα πρώην Νομομηχανικής Υπηρεσίας. Αργότερα άνοιξαν οδοντιατρείο η Ευγενία (Ζένια) Τεμπονέρα το 1954 στην 21ης Ιουνίου 215, η Αλίκη Ατματζίδου στην 21ης Ιουνίου 209 και η Όλγα Παπαδοπούλου.

Η πρώτη γυναίκα φαρμακοποιός στο νοσοκομείο ίσως ήταν η Αναστασία Τσουκαλά, ενώ η Μαρίκα Βασιλειάδου σύζυγος του Στέφανου Μισσόπουλου που άνοιξε το πρώτο φαρμακείο γύρω στο 1925-26, διατηρούσε το φαρμακείο μετά το θάνατο του συζύγου της το 1938. Υπήρχαν και εμπειρικές φαρμακοποιοί όπως η γιαγιά μου Χαρίκλεια Μαντσούκα που παρασκεύαζε αλοιφές για εγκαύματα και δερματικές παθήσεις. Σύμφωνα με τον Σώτο Χρυσάφη τέτοια εργασία έκαναν η Πελαγία Σμιάρη και η Άννα Σαμαρά. Γυναικείο βοηθητικό προσωπικό δούλεψε και στα συστεγασμένα φαρμακεία Μισσόπουλου – Τσαχαλίνα – Ιωσηφίδη.

Ο μεγαλύτερος αριθμός γυναικείου ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού δούλεψε στο νοσοκομείο που το 1954 με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης Δήμων και Κοινοτήτων περιοχής Κιλκίς παραχωρήθηκε στο υπουργείο Υγιεινής και Πρόνοιας και ονομάσθηκε Γενικό Νοσοκομείο Κιλκίς. Εκεί εκτός από τις ιατρούς δούλεψαν και μια σειρά από νοσοκόμες από τη Διευθύνουσα και τις Προϊστάμενες μέχρι τις αδελφές νοσοκόμες τριετούς και μονοετούς φοίτησης, τις πρακτικές και τις μαίες αλλά και το βοηθητικό προσωπικό από μαγείρισσες, σιδερώτριες, ράπτριες, τραπεζοκόμους, καθαρίστριες και πλύντριες.

Κι έτσι από το 1916, που όπως έγραφε ο υποδιοικητής Γαλάνης «Χωρίς γιατρό και σπετσιέρη στο Κιλκίς για να δώσει έστω κι ένα κουφέτο κινίνης» φτάσαμε στη δεκαετία του 1960 με τη συμβολή των γιατρών, ανδρών και γυναικών να είναι τεράστια στην προσπάθεια βελτίωσης της υγείας του πληθυσμού της περιοχής μας. Κι αναπολούμε αυτή την εποχή που ανεξάρτητα από την επαγγελματική πλευρά, κυριάρχησε η έννοια ότι η άσκηση της Ιατρικής είναι ένα καθήκον και ότι αποτελεί ένα λειτούργημα που έχει σαν σκοπό τη βοήθεια του πάσχοντος συνανθρώπου. Μια εποχή που η καταπολέμηση της παιδικής νοσηρότητας, η πρόληψη των επιδημικών νόσων και γενικά η θεραπεία του πάσχοντος ξέφευγαν από τα στενά όρια της επαγγελματικής δράσης και ανάγονταν σε ψηλότερες σφαίρες της αλληλεγγύης και της προσφοράς προς τους πάσχοντες. Ενώ όλα αυτά σήμερα απαξιώνονται καθώς οι κυβερνώντες θυσιάζουν την υγεία στο βωμό του κέρδους, αδιαφορώντας αν οι πάσχοντες έχουν την οικονομική δυνατότητα να γιατρευτούν ή να ζήσουν. Και αδιαφορούν γιατί θεωρούν ότι οι ζωές των απλών ανθρώπων δεν έχουν ιδιαίτερη αξία. Κι έτσι αυτές οι ζωές χάνονται αναζητώντας εναγωνίως μια διαθέσιμη χειρουργική κλίνη ή ταξιδεύοντας στο βαγόνι κάποιου τραίνου…

Δείτε φωτογραφίες

Ανάρτηση στο facebook

Σχολιάστε