Χωρίς οµπρέλα στη βροχή
Του Χρήστου Μαχαίρα.
Οι δανειολήπτες που µάχονται να τα φέρουν βόλτα χωρίς να πατήσουν την κόκκινη γραµµή, αντιµετωπίζονται µάλλον µε αδιαφορία
Παρακολουθώντας τη δηµόσια συζήτηση για τα κόκκινα δάνεια, τις θέσεις της κυβέρνησης και τις απόψεις των τραπεζών, µένεις µε την εντύπωση ότι όλοι κουβεντιάζουν για δύο και µόνο κατηγορίες δανειοληπτών: από τη µία βρίσκονται άνθρωποι και νοικοκυριά που σώριασε η κρίση και από την άλλη συνειδητοί µπαταχτσήδες, «στρατηγικοί κακοπληρωτές» στην τραπεζική διάλεκτο, που επιχειρούν να επωφεληθούν, εκµεταλλευόµενοι τη φροντίδα της Πολιτείας για την πρώτη κατηγορία.
Δεν υπάρχει καµιά αµφιβολία ότι και οι πρώτοι πρέπει να προστατευτούν και οι δεύτεροι να αποκαλυφθούν. Σε µια οικονοµία που κάνει τα πρώτα δειλά βήµατα επιστροφής στην κανονικότητα, οι άνθρωποι που πλήρωσαν το µάρµαρο της κρίσης είναι απαραίτητο να µπουν κάτω από την προστατευτική οµπρέλα της νοµοθεσίας και να διατηρή-
σουν τα σπίτια τους. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες πρέπει να ανακτήσουν τον ρόλο τους και να διοχετεύσουν ρευστότητα στην αγορά, αλλά για να συµβεί αυτό οφείλουν να ελέγξουν τη βόµβα των κόκκινων δανείων, άρα να φέρουν στα γκισέ τους έχοντες και κατέχοντες.
Μέχρι εδώ, η υπόθεση µοιάζει απλή, αλλά ο διάβολος, συνήθως, εκτός από τις λεπτοµέρειες, κρύβεται και στις απλουστεύσεις. Καλώς ή κακώς, στο τραπέζι, απέναντι στην Πολιτεία και στις τράπεζες, δεν κάθονται µόνο οι αδύναµοι και οι κακοπληρωτές. Ανάµεσά τους βρίσκεται και η πολυπληθής οµάδα των δανειοληπτών που επιχειρούν να ανταποκριθούν στις δανειακές υποχρεώσεις τους. ∆εν είναι όλοι ίδιοι. Αλλοι µπορούν και καταβάλλουν ό,τι προκύπτει από τις συµβάσεις που έχουν καταρτίσει, διατηρώντας έτσι ενήµερα τα δάνειά τους, άλλοι προσπαθούν µε ρυθµίσεις και χρονικές επιµηκύνσεις να µην πατήσουν την κόκκινη ζώνη των ληξιπρόθεσµων απαιτήσεων, κάποιοι τρίτοι, µόνοι χωρίς οµπρέλα στη βροχή, µάχονται να τα φέρουν βόλτα, θυσιάζοντας ένα µέρος της ποιότητας ζωής των ίδιων και των οικογενειών τους.
Ολοι αυτοί οι δανειολήπτες, που ισορροπούν µε µεγάλη δυσκολία πάνω στο τεντωµένο τραπεζικό σχοινί, µοιάζουν να βρίσκονται εκτός του ενδιαφέροντος και της Πολιτείας και των πιστωτικών ιδρυµάτων. Οσοι έχουν δοσοληψίες µε τράπεζες, έχουν εµπεδώσει το κοινό µυστικό: «Οποιος πληρώνει δεν έχει να περιµένει τίποτα, όποιος δεν δίνει, µπορεί και να ελπίζει». Ο ίδιος ο νόµος Κατσέλη, άλλωστε, αποτελεί απόδειξη αυτής της πραγµατικότητας, καθώς αποκλείει από τις ρυθµίσεις του κάθε νοικοκυριό µε εισόδηµα και στοιχειώδη περιουσία πέραν της πρώτης κατοικίας. ∆εν είναι άδικο; Ο τραπεζικός αντίλογος λέει ότι και οι συνεπείς δανειολήπτες έχουν εργαλεία στα χέρια τους, καθώς µπορούν µε ρυθµίσεις, µειώσεις επιτοκίων και αύξηση του χρόνου αποπληρωµής των δανείων να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους. Υπάρχει, ωστόσο, µία λεπτοµέρεια: οι δόσεις των δανείων προσδιορίζονται από τις «εύλογες -ο θεός του δανεισµού να τις κάνει- δαπάνες διαβίωσης» που ορίζει η Τράπεζα της Ελλάδος για κάθε νοικοκυριό, σε συνδυασµό µε το εισόδηµα και τις υποχρεώσεις του. Στην καθοµιλουµένη, «πιάσ’ τ’ αβγό και κούρευ’ το».
Και κάτι τελευταίο: την οκταετία της κρίσης, κάθε φορά που έπεφτε στο τραπέζι οποιαδήποτε πρόταση διευκόλυνσης οφειλετών, η αυτόµατη αντίδραση ήταν ότι υπάρχει κίνδυνος να δηµιουργηθεί «κουλτούρα ασυνέπειας». Μήπως, τελικά, την «ασυνέπεια» ενθαρρύνει και η αδιαφορία µε την οποία αντιµετωπίζονται όσοι µάχονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους;
Άρθρο στο ΕΘΝΟΣ
