My Twitter Feed

5 Ιανουαρίου, 2021

ΕΙΔΗΣΕΙΣ.ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ:

ΝΔ: Δυσαρέσκεια στη Βόρ. Ελλάδα -

Τρίτη, 5 Ιανουαρίου, 2021

Δ. Κιλκίς: 50 έκτακτες προσλήψεις -

Τρίτη, 5 Ιανουαρίου, 2021

Ο χρόνος άλλαξε, ο κορονοϊός όχι! -

Δευτέρα, 4 Ιανουαρίου, 2021

Επαναξιολογούνται οι διοικητές; -

Δευτέρα, 4 Ιανουαρίου, 2021

Παραμένει αναβαθμισμένος -

Δευτέρα, 4 Ιανουαρίου, 2021

Καταγγελίες υγειονομικών Κιλκίς -

Δευτέρα, 4 Ιανουαρίου, 2021

Εμβολιασμοί στα νοσοκομεία μας -

Δευτέρα, 4 Ιανουαρίου, 2021

ΣΥΡΙΖΑ: Ανησυχία για τα σχολεία -

Δευτέρα, 4 Ιανουαρίου, 2021

Το Τείχος του Βερολίνου και…

…το κατώφλι της Ιστορίας.

Του Τάσου Τσακίρογλου.


«Το 1989 δεν είναι ένα απλό σημάδι στη χρονολογική ροή του 20ού αιώνα. Αντί να εντάσσεται στη συνέχεια μιας γραμμικής χρονικότητας, υποδεικνύει ένα κατώφλι, μια κρίσιμη στιγμή που κλείνει μια εποχή για να ανοίξει μια άλλη». Με τα λόγια αυτά αξιολογεί ο Εντσο Τραβέρσο την τομή του 1989 και την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, περιγράφοντας τη χρονιά αυτή ως την ολοκλήρωση μιας ανατροπής, κυρίως σε συμβολικό και ιδεολογικό επίπεδο, η οποία είχε ξεκινήσει στις αρχές της δεκαετίας του ’80 με τον θατσερισμό και τον ριγκανισμό.

Οι λέξεις «επανάσταση» και «κομμουνισμός» δεν σηματοδοτούσαν πλέον ένα εγχείρημα χειραφέτησης, αλλά στο συλλογικό φαντασιακό παρέπεμπαν περισσότερο σε «ένα ολοκληρωτικό σύμπαν». Από την άλλη, λέξεις όπως «αγορά», «επιχειρήσεις», «επενδύσεις», «μεταρρυθμίσεις», «ατομικές ελευθερίες» κ.λπ. μετατράπηκαν από σύμβολα αλλοτρίωσης και ατομικισμού σε αντικείμενα του συλλογικού πόθου, αλλά και «φυσικά θεμέλια των μεταολοκληρωτικών φιλελεύθερων κοινωνιών».

Την ίδια ώρα, ο διπολισμός και οι «σφαίρες επιρροής» των δύο υπερδυνάμεων έδιναν τη θέση τους σε μια πλανητική ιστορία, στην αίσθηση μιας κοινής πλέον μοίρας, κάτι που σηματοδοτούσε τη μετάβαση σε έναν πολυπολικό κόσμο, με μεγαλύτερη ανασφάλεια και πολύ περισσότερες αβεβαιότητες.

Τριάντα χρόνια μετά, βρισκόμαστε σε ένα νέο κατώφλι για μια εποχή που ο καπιταλισμός αμφισβητείται σχεδόν από παντού ως πηγή καταστροφών και απειλών για τον άνθρωπο και τη φύση. Οι αβυσσαλέες ανισότητες εισοδήματος και πλούτου, η ανελευθερία σε πολλά «φιλελεύθερα» καθεστώτα, η μαζική αλλοτρίωση, η κατακρεούργηση του κοινωνικού κράτους και η κλιματική αλλαγή φιλοτεχνούν ένα ζοφερό τοπίο, μια «κοιλάδα των δακρύων» για τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων.

Νέα κινήματα αμφισβήτησης και διεκδίκησης αναδύονται σε πολλές γωνιές του πλανήτη, διάσπαρτα και ασύνδετα μεταξύ τους. Αλλα για πολιτικές ελευθερίες, άλλα για μεγαλύτερη οικονομική ισότητα, άλλα για την προστασία του περιβάλλοντος. Το ζητούμενο είναι η συνεργασία και η ώσμωση αυτών των κινημάτων, τα οποία πρέπει να έχουν ως κοινή βάση την αντίθεση στον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό και τις συνέπειές του.

Αναμφίβολα ο 20ός αιώνας υπήρξε μια εποχή μαζικής βίας, γενοκτονιών, ολοκληρωτικών πολέμων, αλλά και εξεγέρσεων, επαναστάσεων και διαψευσμένων ελπίδων. Ηταν μια εποχή που οι κυρίαρχες τάξεις καθοδήγησαν τις εξελίξεις, αλλά και θεαματικής εισόδου των «μαζών» στην ιστορική αρένα. Αποτέλεσε μια «πύκνωση» και μια επιτάχυνση του ιστορικού χρόνου, ο οποίος έφερε κατακλυσμιαίες αλλαγές σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.

Σήμερα φαίνεται να έχουν συσσωρευτεί νέες αντιφάσεις και να έχουν τεθεί σε κίνηση νέα υπόγεια ρεύματα που αναζητούν εναγωνίως να βγουν στην ιστορική επιφάνεια. Προσεισμικές δονήσεις ζήσαμε με τα κινήματα αυτής της δεκαετίας: «αραβική άνοιξη», «αγανακτισμένοι», Occupy Wall Street κ.λπ. Αυτές οι δονήσεις συνεχίζονται και σήμερα σε πιο πολλά σημεία του πλανήτη. Το ερώτημα είναι εάν ο επερχόμενος σεισμός -χωρίς να μπορούμε να προβλέψουμε το πότε θα εκδηλωθεί- θα είναι μια προοδευτική κοινωνική αλλαγή ή ένα νέο πολεμικό καμίνι στο οποίο θα «ψηθούν» οι νέοι ολοκληρωτισμοί.

Οπωσδήποτε η κατάσταση του σημερινού κόσμου δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, εκτός εάν οι νέες γενιές -το άθλιο μέλλον των οποίων προεξοφλείται με όλους τους τρόπους από το σημερινό σύστημα- αναλάβουν δράση και αποδείξουν ότι διαθέτουν περισσότερη φαντασία, θάρρος, βούληση και ενσυναίσθηση από τους προκατόχους τους.

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Σχολιάστε