Το κείμενο των 58 και…

…το Κόμμα των αγορών.

Του Στέλιου Κούλογλου

—————————————————————————————————————————————————-Περίμενα με ενδιαφέρον το κείμενο όσων φιλοδοξούν να βάλουν την κεντροαριστερά και τη σοσιαλδημοκρατία στο ελληνικό πολιτικό προσκήνιο. Στο κάτω-κάτω η τραγωδία που ζούμε, η οικονομική αλλά και ηθική κρίση που συνταράσσει την Ευρώπη, είναι άμεση συνέπεια αυτού που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «μεγάλη προδοσία» στο τέλος του 20ού αιώνα: το γεγονός, δηλαδή, ότι η διεθνής σοσιαλδημοκρατία, η κεντροαριστερά αν αυτό διευκολύνει τη συζήτηση, απαρνήθηκε τις ιδέες του κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής δικαιοσύνης, υιοθετώντας το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα. Την ιδέα ότι η «αγορά», οι μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί όμιλοι και οι οίκοι αξιολόγησης είναι που οι κυβερνήσεις πρέπει, αντί να ελέγχουν, να εξυπηρετούν.

Η στροφή ξεκίνησε τη δεκαετία του ’90 με τον Κλίντον και τον Μπλερ. Ο τελευταίος ίδρυσε στα πρότυπα της Θάτσερ το «νέο» Εργατικό Κόμμα, που δεν είχε καμιά σχέση με το ιστορικό κόμμα που είχε χαρίσει στη Μεγάλη Βρετανία δομές κοινωνικής πρόνοιας, όπως το σύστημα Υγείας που δεν υπήρχε πουθενά αλλού στον κόσμο. Γοητευμένος και διαβρωμένος από το χρήμα, ο Αμερικανός ομόλογός του κατάργησε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 τον νόμο που διαχώριζε διά ροπάλου από τη δεκαετία του ’30, από την εποχή δηλαδή του μεγάλου Κραχ, τις επενδυτικές από τις καταναλωτικές τράπεζες. Έτσι γιγαντώθηκαν κι έγιναν ισχυρότερες από κυβερνήσεις οι διάφορες Γκόλντμαν Σακς, πριν προκαλέσουν με την απληστία τους τη διεθνή οικονομική κρίση του 2008, που τόσο πολύ στοίχισε και εξακολουθεί να στοιχίζει στην Ελλάδα.

Η τελευταία, όταν βρέθηκε στη δίνη της παγκόσμιας κρίσης, είχε στο τιμόνι ένα κεντροαριστερό κόμμα που κινούνταν περίπου στο ίδιο μήκος κύματος με τα υπόλοιπα σοσιαλδημοκρατικά. Σε αντίθεση, όμως, με αυτά της Γαλλίας ή της Γερμανίας, τα οποία δεν κλήθηκαν να διαχειριστούν την κρίση –μόλις τον τελευταίο χρόνο δοκιμάζει ο Φρανσουά Ολάντ, με τα ολέθρια αποτελέσματα που επίσης γνώρισαν το πορτογαλικό και το ισπανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα– στο ΠΑΣΟΚ η ιστορία ανέθεσε καθήκοντα που το ίδιο ούτε μπορούσε, ούτε ήθελε, λόγω της διεθνούς ιδεολογικής «προδοσίας», να εκπληρώσει.

Με κύρια ευθύνη του ΠΑΣΟΚ –και στη συνέχεια όσων συγκυβερνούν μαζί του– η χώρα γνώρισε μια πρωτοφανή ήττα και χρεοκόπησε, χωρίς να δώσει την παραμικρή μάχη. Και αυτά δεν τα λέει καμιά αγριεμένη συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τα πρακτικά του ΔΝΤ που ήρθαν πρόσφατα στο φως και ο Π. Ρουμελιώτης, πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ και διορισμένος από τον ίδιο τον Γ. Παπανδρέου ως εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ.

Το γεγονός ότι το κείμενο των 58 που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα με τη φιλοδοξία να ανασυγκροτήσει την κεντροαριστερά δεν αναφέρεται καθόλου σε αυτές τις ιστορικές ευθύνες έχει την εξήγησή του: οι περισσότεροι από αυτούς που το υπογράφουν υπήρξαν ακόμα και υπουργοί του ΠΑΣΟΚ ή κινούνταν στις παρυφές του. Το εξαιρετικά προβληματικό είναι ότι η ανασυγκρότηση της ελληνικής κεντροαριστεράς δεν μπορεί να γίνει χωρίς να παρθούν σαφέστατες αποστάσεις από τη διεθνή στροφή της σοσιαλδημοκρατίας, που έχει οδηγήσει, μεταξύ άλλων καταστροφών, στην πανηγυρική επικράτηση της δεξιάς σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες.

Το απαράδεκτο είναι ότι, για να κρατηθούν οι κάθε λογής ισορροπίες και να χωρέσει στην προσπάθεια ο κ. Βενιζέλος με το ογκώδες παρελθόν του κόμματός του αλλά και του ίδιου, το κείμενο πραγματοποιεί ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός: διαπιστώνει ότι τα μνημόνια τελειώνουν και έχει έρθει η ώρα της ανασυγκρότησης. Είναι από τις ελάχιστες φορές στην ιστορία που ανακοινώνεται το τέλος ενός πολέμου -γιατί περί οικονομικού πολέμου ουσιαστικά πρόκειται– και γενικώς μιας καταστροφής, χωρίς να καταλογιστεί η παραμικρή ευθύνη για μια πορεία που έχει γονατίσει τους πολίτες της χώρας, έχει περιορίσει την εθνική της κυριαρχία κι έχει πληγώσει την εθνική της αξιοπρέπεια.

Με την πολιτική που ακολούθησε από το 2009 και μετά, το ΠΑΣΟΚ πήρε διαζύγιο από τις τάξεις και τις κοινωνικές ομάδες που είχαν εξασφαλίσει την κυριαρχία του στην πολιτική ζωή τις τελευταίες δεκαετίες. Αν οι αιτίες του διαζυγίου δεν αρθούν, κάτι που απαιτεί γενναία αυτοκριτική και κυρίως αλλαγή πολιτικής, παρόμοιες εκκλήσεις για την ανασύσταση της κεντροαριστεράς δεν θα αποτελούν παρά το φύλλο συκής για να μην χρεωθεί ο κ. Βενιζέλος την επερχόμενη εκλογική πανωλεθρία. Όμως αντί για αλλαγή πολιτικής στο κείμενο δεν υπάρχουν παρά μερικά ευχολόγια που και αυτά ηχούν σουρεαλιστικά, όταν, ως εταίρος της σημερινής συγκυβέρνησης, το ΠΑΣΟΚ υποστηρίζει τα πιο ακραία νεοφιλελεύθερα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη.

Στην σημερινή διεθνή πολιτική, με βασική ευθύνη Σοσιαλιστών και Σοσιαλδημοκρατών, οι παλιοί ιδεολογικοί και κομματικοί διαχωρισμοί έχουν ανατραπεί. Πάνω στα συντρίμμια της σοσιαλδημοκρατίας, έχει σχηματιστεί το “Κόμμα των Αγορών”. Στο εσωτερικό του υπάρχουν διαφορετικές τάσεις, συνήθως μια περισσότερο συντηρητική και μια πιο φιλελεύθερη σε θέματα πολιτισμού ή πολιτικών ελευθεριών, που ακολουθούν όμως την ίδια οικονομική και κοινωνική πολιτική. Αυτό το κόμμα κυβερνά σήμερα την Ελλάδα, αφήνοντας κενό τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας. Ανεξάρτητα από τον όποιο στρατηγικό του στόχο, ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται σήμερα από την ιστορία να επιτελέσει καθήκοντα σοσιαλδημοκρατίας. Αν κατανοήσει και ανταποκριθεί σε αυτήν την ιστορική ευκαιρία τότε όχι μόνο θα κερδίσει τις ερχόμενες εκλογές, πράγμα εξαιρετικά πιθανό σε κάθε περίπτωση, αλλά θα εξασφαλίσει ηγεμονική θέση στις πολιτικές εξελίξεις της επόμενης δεκαετίας.

Γιατί, αντίθετα με ότι υποστηρίζει το κείμενο των 58-απογοήτευση της εβδομάδας, τα μνημόνια δεν έχουν τελειώσει. Για νέα δάνεια και μέτρα κάνουν, άλλωστε, λόγο σχεδόν καθημερινά οι δανειστές και η μέχρι σήμερα υποχωρητική στάση του χώρου που υπογράφει το κείμενο δεν αποτελεί καθόλου εγγύηση ότι θα αντιταχθεί στις νέες απαιτήσεις τους την επόμενη φορά. Οι δε πολίτες που θα υφίστανται για πολύ καιρό ακόμη τις συνέπειες πρέπει να έχουν σαφείς απαντήσεις για το ποιος έφταιξε, πώς οι ίδιοι άνθρωποι δεν θα επαναλάβουν τα ίδια πράγματα και κυρίως που βαδίζουν. Γιατί μπορεί, σύμφωνα με μια τελευταία δημοσκόπηση, το 30% των Ελλήνων να πιστεύει ότι μας ψεκάζουν και εκεί βρίσκεται η αιτία των δεινών τους, υπάρχει όμως και ένα 70% που δεν το ψεκάζουν, ακόμα!

Άρθρο στο tvxs.gr