My Twitter Feed

29 Μαρτίου, 2024

ΕΙΔΗΣΕΙΣ.ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ:

Σοκ από το λουκέτο στη SONOCO! -

Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Παιονία: Η ιστορία σε λεύκωμα Χρ. Ίντου -

Τετάρτη, 27 Μαρτίου, 2024

Ο ΣΥΡΙΖΑ για τον αξονικό του ΓΝΚ -

Τετάρτη, 27 Μαρτίου, 2024

Σε καινοτόμο έργο η ALUMIL -

Δευτέρα, 25 Μαρτίου, 2024

“Άδειασμα” από τον Γ. Φλωρίδη -

Σάββατο, 23 Μαρτίου, 2024

Παππάς: Παράνομες οι καταλήψεις -

Παρασκευή, 22 Μαρτίου, 2024

Δ. Κιλκίς: Στα Λατσιά αντιπροσωπεία του -

Παρασκευή, 22 Μαρτίου, 2024

Δ. Κιλκίς: Σε δράση τα μηχανήματα -

Παρασκευή, 22 Μαρτίου, 2024

Μπορεί ο ΣύΡιζΑ να εκφράσει…

AGTZIDIS…την Αριστερά του 21ου αιώνα;

Του Βλάση Αγτζίδη*


Είναι στο χέρι μας να βγάλουμε την Ελλάδα από τη γκρίζα ιδεοληπτική ζώνη που δημιούργησαν οι παραδοσιακοί πουριτανοί, οι νεοφιλελεύθεροι της Δεξιάς και της «Κεντροαριστεράς» και οι νεοσταλινικοί του ΚΚΕ

Βιώνοντας την πραγματικότητα της 20μηνης περίπου διακυβέρνησης του τόπου από την Αριστερά, συνειδητοποιώντας τα προβλήματα που συνάντησε, τις ματαιώσεις που αναγκάστηκε να αποδεχτεί, την προσγείωση εν τέλει σε έναν κόσμο διαφορετικό από το παλιότερο φαντασιακό πρότυπο, συνειδητοποιούμε ότι το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ που έρχεται θα είναι εξαιρετικά επίκαιρο. Και επιπλέον, θα έχει κομβική σημασία στην ιστορία των προβληματισμών για τη δυνατότητα ύπαρξης μιας κυβερνητικής Αριστεράς.

Η επικαιρότητα του συνεδρίου σχετίζεται με την ανάγκη για αποτίμηση της κυβερνητικής εμπειρίας, με το ξεκαθάρισμα του ιδεολογικού και πολιτικού πεδίου, με την απάντηση στα ερωτήματα για τη σημασία και το περιεχόμενο της Αριστεράς στον 21ο αιώνα και για τα πραγματικά περιθώρια που υπάρχουν στον αληθινό κόσμο των ανθρώπων.

Μέχρι σήμερα, δεν έχει γίνει σε βάθος συζήτηση για το τι σημαίνει Αριστερά σε μια σύγχρονη κοινωνία και το πώς θα μπορούσε να διαχειριστεί πολιτικά συνθήκες κρίσης και οικονομικής κατάρρευσης σ’ έναν ασταθή χώρο που βρίσκεται στο σημείο που τέμνεται η Ανατολική Μεσόγειος και η Εγγύς Ανατολή, όπου ακόμα εκκρεμεί η χάραξη των τελικών συνόρων (Αιγαίο, Μεσοποταμία, Παλαιστίνη κ.λπ.) και κυριαρχούν εθνικισμοί, αλυτρωτισμοί και φονταμενταλισμοί. Επίσης, ουδέποτε συζητήθηκε το περιεχόμενο που θα μπορούσε να έχει ο μυθικός όρος «επανάσταση» σ’ ένα περιβάλλον ύστερης νεωτερικότητας (ή για κάποιους «μετανεωτερικότητα») και μεταεθνικής πολιτικο-οικονομικής συγκρότησης της Ευρώπης.

Μπορεί να κυβερνήσει η Αριστερά;

Ο προβληματισμός για τη δυνατότητά της Αριστεράς να κυβερνήσει τον τόπο δεν είναι νέος. Η συζήτηση έχει αρχίσει εδώ και 150 χρόνια, από την εποχή της Α’ Διεθνούς (περί το 1850) και της Παρισινής Κομμούνας (1871), έως το Μάη του ’68 και τη σοβιετική κατάρρευση (1991) και κατά καιρούς έχει γίνει ένα από τα σημαντικότερα θέματα του διαλόγου – και όχι μόνον εντός της Αριστεράς. Κορυφαίες στιγμές αυτού του διαλόγου, αλλά και των σφοδρών συγκρούσεων, υπήρξαν:

* Η μεγάλη ιδεολογική σύγκρουση -που μπορεί να θεωρηθεί και η πρώτη σχετική- για το «κράτος» και τη συνωμοτική αντίληψη που έλαβε χώρα μεταξύ των αναρχικών υπό τον Μιχαήλ Μπακούνιν και των κομμουνιστών υπό τους Μαρξ και Ένγκελς.

* Η ιδεολογική σύγκρουση με τους δεξιούς σοσιαλδημοκράτες τύπου Μπερστάιν για τα όρια της μεταρρύθμισης.

* Η σύγκρουση της Λούξεμπουργκ, του Τρότσκι και του Πλεχάνοφ με τον Λένιν για το ζήτημα ή μη της πρωτοκαθεδρίας του κόμματος.

* Η σύγκρουση εντός του επαναστατικού μετώπου μετά τον Οκτώβρη του ’17 για τα όρια του συμβιβασμού με τον γερμανικό (και νεοτουρκικό) ιμπεριαλισμό, όπου υπερίσχυσαν οι συμβιβαστικές απόψεις του Λένιν.

* Η ιδεολογική και ένοπλη σύγκρουση μεταξύ σταλινικών, τροτσκιστών και αναρχικών εντός του δημοκρατικού μετώπου κατά τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο (1936-1939).

* Η συζήτηση για τον σταλινισμό και τον ολοκληρωτισμό, που έγινε κυρίως στη Δύση το επόμενο διάστημα από το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ (1956), αλλά και η κριτική από τον Μάο για τον «ρεβιζιονισμό».

* Η αντιπαράθεση του Ενβέρ Χότζα με τις ιδέες της εργατικής αυτοδιαχείρισης των Τζίλας, Κορντέλι, Ράνκοβιτς.

* Οι αναζητήσεις στην εποχή της περεστρόικα (1985-1991), όταν Πολωνοί και Σοβιετικοί διανοούμενοι άρχισαν να συζητούν για τη δυνατότητα δημοκρατικής μετεξέλιξης του γραφειοκρατικού μοντέλου και δημιουργίας ενός σοσιαλισμού που θα χαρακτηριζόταν από ελευθερία, αληθινή κοινωνική ισότητα κ.ά.

* Εμείς βρισκόμαστε σε μια ιδιαιτέρως μοναδική ιστορική στιγμή. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση μιας χώρας που ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που ξεπερνά τα ταμπού του απομονωτισμού και ενός ξεπερασμένου εθνικισμού, που συναντά εντελώς νέες συνθήκες όσον αφορά την οικονομική δομή αλλά και την ποιότητα των σχέσεων παραγωγής. Οπότε τώρα πρέπει να συνεχιστεί η συζήτηση που ξεκίνησε από την εποχή της Α’ Διεθνούς με τόλμη και νέες ιδέες. Με προσπάθεια αποβολής της μεταφυσικής και θεολογικής αντίληψης που κυριάρχησε στο επαναστατικό κίνημα και οδήγησε στη σοβιετική τραγωδία του 20ού αιώνα.

Αυτή είναι η σύγχρονη πρόκληση! Λαμβάνοντας υπόψη ότι είμαστε οι κληρονόμοι ενός σημαντικού ρεύματος σκέψης που ανάπτυξε τις ιδέες του αντιολοκληρωτικού σοσιαλισμού. Προσωπικότητες που έβαλαν το στίγμα τους στον διεθνή χώρο, όπως ο Πουλαντζάς, ο Παπαϊωάννου, ο Καστοριάδης, δείχνουν τον δρόμο για την ανάπτυξη μιας σύγχρονης αντίληψης. Δεν δικαιούμαστε να υστερήσουμε σε αυτή την κατεύθυνση. Πόσο μάλλον, που αναπτύσσεται ήδη ένα σκληρό νέο-σταλινικό κόμμα που προέρχεται κατευθείαν από το μαύρο παρελθόν και επιχειρεί να εγκλωβίσει ένα μέρος του δημοκρατικού ελληνικού λαού.

Είναι στο χέρι μας να βγάλουμε την Ελλάδα από τη γκρίζα ιδεοληπτική ζώνη που δημιούργησαν οι παραδοσιακοί πουριτανοί, οι νεοφιλελεύθεροι της Δεξιάς και της «Κεντροαριστεράς» και οι νεοσταλινικοί του ΚΚΕ. Μια ζώνη γεμάτη σύγχυση, συντηρητισμό και παρανοήσεις, χωρίς δροσιά, ζωντάνια και φαντασία που είναι συστατικά στοιχεία του αγώνα για την κοινωνική αλλαγή.

Ακριβώς για όλα αυτά, το επόμενο συνέδριο πρέπει να κερδίσει το στοίχημα της:

* Αποσαφήνισης του ιδεολογικού στίγματος, χωρίς αντιπαραγωγικούς συμβιβασμούς με τον ανορθολογισμό,

* Ανάλυσης του παρελθόντος του επαναστατικού κινήματος, ώστε να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα και να αποκαλυφθεί η φύση και οι προθέσεις όσων ονειρεύονται κοινωνίες τύπου γκουλάγκ,

* Διασαφήνισης των ορίων και της ταυτότητας μιας σύγχρονης Αριστεράς του 21ου αιώνα, λαμβάνοντας υπόψη τις γιγάντιες αλλαγές που έχουν συμβεί στον χώρο της οικονομίας και της παγκόσμιας οργάνωσης και δομής.

Άρθρο στην ΑΥΓΗ

*Διδάκτωρ σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικός

Σχόλια
7 Σχόλια to “Μπορεί ο ΣύΡιζΑ να εκφράσει…”
  1. Ο/Η resistance now λέει:

    Ξεπλενει τον καπιταλισμο ο τυπος σε ενα κειμενο αχταρμα ανταξιο της Αυγιανης! Τι σχεση εχει ρε ο Καστοριαδης με τις ορτιναντσες του νεοφιλελευθερισμου τους συριζαιους;

  2. Ο/Η Κορνήλιος Αφουξενίδης λέει:

    —————————————————-
    Καστοριάδης και καπιταλισμός
    —————————————————

    Σε αντίθεση με όλα τα παλαιότερα συστήματα, όπως η φεουδαρχία και οι θεοκρατικές κοινωνίες του μεσαίωνα, όπου το μυθικό στοιχείο που υποδηλώνει πίστη σε μια αυθαίρετη νοηματικά αρχή (ο άνθρωπος κάτω από την εξουσία του θεού) κυριαρχούσε, οι καπιταλιστικές οικονομικές ανθρώπινες σχέσεις κατάφεραν και απομάκρυναν όλες αυτές τις μεταφυσικές δεισιδαιμονίες εξ’ αρχής. Αλλά όμως, το ίδιο μεταφυσικό στοιχείο επιβιώνει έμμεσα και εντός τους. Όπως είχε υποστηρίξει παλιότερα και ο Horkheimer (βλ. The Eclipse of Reason), στον καπιταλιστικός τρόπος ζωής ο σκοπός (η αέναη εξάπλωση των παραγωγικών δυνατοτήτων) και η πράξη (μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν για να πραγματοποιηθεί ο σκοπός), βρίσκονται σε απόλυτη δυσαρμονία μεταξύ τους. Η ορθολογικότητα λοιπόν αυτή είναι καθαρά εργαλειακή και όχι μονάχα αλλοτριωμένη από την διαδικασία της παραγωγής και της κατανάλωσης (όπως είχε πει ο Μαρξ). Και ακριβώς, επειδή η ίδια η καπιταλιστική κοινωνία αυτοχαρακτηρίζεται ως είναι ορθολογική αναφορικά με τη θέσμισή της, αποφεύγει να θέσει στον εαυτό της το ερώτημα που μια αυτόνομη συλλογική οντότητα θα είχε θέσει: είναι οι θεσμοί δίκαιοι; Προάγουν την ατομική και συλλογική ελευθερία ή αντιθέτως, όπως και όλες οι προ-καπιταλιστικές κοινωνίες που θεσμίστηκαν στο μεταφυσικό στοιχείο, βασίζουν την ύπαρξή τους σε αξιώσεις που τις δικαιολογούν εξωκοινωνικοί παράγοντες; Ποιές είναι οι βασικές επιδιώξεις του καπιταλιστικού κόσμου; Με ποιόν τρόπο οι καπιταλιστικές κοινωνίες επιτυγχάνουν τους στόχους τους και ποιές είναι οι πραγματικές επιπτώσεις αυτών των επιδιώξεων στην ανθρώπινη ζωή; (Κορνήλιος Καστοριάδης, Η «Ορθολογικότητα» του καπιταλισμού”)

  3. Ο/Η sittingbull λέει:

    Το άρθρο μου θύμισε τη φράση που λέει: “Ο Χριστός πέθανε, ο Μάρξ πέθανε, κι εγώ τώρα τελευταία δεν αισθάνομαι πολύ καλά ! “. Αλήθεια το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ θα διαπραγματευθεί όλα αυτά τα ζητήματα και μπορεί να μπεί στην ιστορία των προβληματισμών, όπως αυτά που μνημονεύονται στο άρθρο? Δεν το νομίζω, και ο λόγος είναι ότι τις απαντήσεις η κυβερνώσα αριστερά μας τις έδωσε με τις πράξεις της. Οπότε τι να τα κάνουμε τα ωραία και μεγάλα λόγια? Ειλικρινά ο κ. Αγτζίδης θεωρεί ότι η κυβέρνηση δεν ανήκει στην νεοφιλελεύθερη αριστερά? Θεωρεί ότι είναι πράγματι ριζοσπαστική, όταν το μόνο που έχει κάνει μέχρι σήμερα είναι να διαχειριστεί την ήττα της κυρίως επικοινωνιακά? Τις ματαιώσεις που λέει ότι βίωσε η κυβέρνηση τις έχει ενσταλάξει στην ελληνική κοινωνία κάνοντας την μεγαλύτερη ζημιά που θα μπορούσε να κάνει, αυτή της καταστροφής της ελπίδας και της θέσπισης ότι δεν υπάρχει εναλλακτική (ΤΙΝΑ). Το ιδεολογικό ξεκαθάρισμα που αναζητάτε το έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός με την αναφορά του στο γραφικό αριστεροχώρι. Το να προσπαθείτε να προσεταιρίζεστε φιλοσόφους όπως ο Καστοριάδης που ανήκουν ξεκάθαρα στο χώρο της αυτονομίας μας υπενθυμίζει τα προεκλογικά κολπάκια σας με τις αμεσοδημοκρατικές κορώνες. Γι αυτό λοιπόν νομίζω ότι ταιριάζει εδώ, σχετικά με την αναφορά στα πραγματικά περιθώρια του κόσμου, η φράση του Horkheimer που στο παραπάνω σχόλιο ο ίδιος ο Καστοριάδης μνημονεύει : “Μόνο ένας αχρείος θα δήλωνε πραγματιστής”.

    • Ο/Η Horkheimeridis λέει:

      Μ’ αρέσει που απο τη μια ασκείς κριτική απ’ τ’ αριστερά και από την άλλη καταφεύγεις στον Horkheimer για να βάλει την τελική πινελιά στην τοποθέτησή του.

      Αν σε εκφράζει η σαλάτα μαρξισμού, νιτσεϊσμού,, σοπενχαουρισμού και φροϊδισμού που είναι ο Horkheimer, τότε είμαι σίγουρος ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει να φοβάται τίποτα…..

      • Ο/Η sittingbull λέει:

        Η σαλάτα που λες δεν είναι τίποτα λιγότερο απο την σύζευξη της ψυχανάλυσης και της κοινωνικής επιστήμης. Πρώτος φυσικά ήταν ο V.Reich και ακολούθησε ο E.Fromm. Σημαντικότατο και το έργο της Σχολής της Φραγκφούρτης με τον Marcuse να ξεχωρίζει και το βιβλίο του “Έρως και Πολιτισμός” αλλά και τον Horkheimer. Ο Deleuze το βιβλίο του οποίου πρόσφατα εκδόθηκε και στα Ελληνικά : ¨Καπιταλισμός και Σχιζοφρένεια” ανήκει στους μεταδομιστές όπως και ο Foucault, με τις ενστάσεις γι αυτούς να παραμένουν, ενώ σήμερα συνεχίζουν την προσπάθεια οι Zizek, Laclau και Mouffe. Άνθρωποι της νέας γενιάς που μπαίνουν πιο δυνατά στα κοινά, καλό είναι να κοιτάξουν και προς τα εδώ γιατί όλα αυτά που μας σερβίρουν ως ανίατες ασθένειες της κοινωνίας έχουν και γιατί και πως και φυσικά δεν είναι ανίατες. Πίστεψέ με απο τα παραπάνω έχει να φοβηθεί πολλά κάθε εξουσία.

  4. Ο/Η Κ.Σ. λέει:

    Καλά θα ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ να κατέβει οριστικά από τα ροζ συννεφάκια και να καταλάβει ότι η μόνη δυνατοτητα στην εποχή αυτή και η καλύτερη εκδοχή είναι να καταλήξει στην αριστερή σοσιαλδημοκρατία. Χωρίς γκρίνιες και υποχωρήσεις προς όλη την ιδεοληπτική αριστερά που νομίζει ότι τόσο εύκολο είναι να πάμε σε σοβιετικού τύπου οργάνωση της κοινωνίας.

    Όσο θα αργεί να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα τόσο διάφοροι ιδεοληπτικοί που πιπιλάνε τόσο ευκολα τις αντικαπιτιλιστικές καραμέλες θα του ασκούν συνεχώς κριτική από τα αριστερά κηρύσσοντας διαρκώς έναν Ιερό Πόλεμο με στόχο την ουτοπία..

  5. Ο/Η sittingbull λέει:

    Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κατέβει προ πολλού απο τα ροζ συννεφάκια και έχει ανέβει στα μαύρα συννεφάκια του νεοφιλελευθερισμού. Πριν καν γίνει κυβέρνηση είχε ενταχθεί στη λεγόμενη σοσιαλδημοκρατία εγκαταλείποντας οτιδήποτε ριζοσπαστικό. Η Ρόζα Λούξεμπουρκ που αναφέρει και ο κ. Αγτζίδης, έχει συνεισφέρει πολύ στον διάλογο για ρεφορμισμό ή επανάσταση, για όποιον ενδιαφέρεται να τα ξεκαθαρίσει δλδ.
    Ακόμη, ποιος μίλησε για σοβιετικού τύπου οργάνωση της κοινωνίας? εδώ η γειτνίαση με την φρασεολογία της δεξιάς είναι ανατριχιαστική και αυτό πρέπει να μας ανησυχεί. Όσο αφορά για τα “μόνη δυνατότητα στην εποχή” και “προσαρμογή στην πραγματικότητα” αφού δεν σας αρκεί η τελευταία φράση του προηγούμενου σχολίου μου, να σας πώ και μία του Ερνστ Μπλόχ, του φιλοσόφου της ουτοπίας που τόσο αποστρέφεστε : “Όποιος λέει ότι κινείται στην επικράτεια της πραγματικότητας, επιθυμεί την νεκρική ακαμψία της κοινωνίας”.

Σχολιάστε