Μια δύσκολη υπόθεση
Του Τάσου Παππά.
Αν υπάρχουν ακόμη αφελείς, που πιστεύουν ότι οι πολιτικές που εφαρμόζονται σχεδόν παντού στην Ευρώπη είναι για το καλό όλων των πολιτών και επιμένουν να χαρακτηρίζουν ιδεοληπτικούς νεομπολσεβίκους όσους υποστηρίζουν πως αυτές οι πολιτικές εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα, είναι ταξικά μεροληπτικές, δεν έχουν παρά να ρίξουν μια γρήγορη ματιά στις τοποθετήσεις των εκπροσώπων των επιχειρηματικών οργανώσεων που συμμετείχαν στην ετήσια γενική συνέλευση του ΣΕΒ.
Ο αντιπρόεδρος της Συνομοσπονδίας Ισπανικών Επιχειρήσεων Χοσέ Βιτσέντος Γκονσάλες είπε ότι «εμάς μας απασχόλησε η καθιέρωση μεγαλύτερης ευελιξίας στην αγορά εργασίας και η συγκράτηση των μισθών».
Για τη φράση «συγκράτηση των μισθών» δεν χρειάζονται επεξηγήσεις. Είναι ανατριχιαστικά εύγλωττη.
Σ’ ό,τι αφορά την κομψή και εύηχη λέξη «ευελιξία», που εισέβαλε ορμητικά στο προσκήνιο πριν από αρκετά χρόνια και έχει εγκατασταθεί για τα καλά στα μυαλά μας, το περιεχόμενό της είναι πια σε όλους γνωστό, ιδιαίτερα όμως στους άνεργους, τους απολυμένους χωρίς αποζημίωση, τους κακά αμειβόμενους, τους μερικώς απασχολούμενους, τους απλήρωτους επί μήνες, τους εργαζόμενους χωρίς συλλογικές συμβάσεις προστασίας και συνδικαλιστική κάλυψη.
Ο γενικός διευθυντής της Business Europe (ο ευρωπαϊκός ΣΕΒ) Μάρκους Μπέιγερ υπογράμμισε ότι αν έχεις υψηλούς κατώτατους μισθούς (θεωρείται υψηλός ο κατώτατος μισθός των 751 ευρώ, με τον οποίο αν προσπαθούσαν να ζήσουν για ένα μήνα οι έχοντες θα περιέρχονταν σε κατάσταση αυτοκτονικής απελπισίας), τότε αυξάνεται η ανεργία και πρόσθεσε το κλασικό επιχείρημα της εργοδοσίας, ότι η ανταγωνιστικότητα προκύπτει κυρίως από τον περιορισμό του εργασιακού κόστους.
Μ’ άλλα λόγια, πρέπει να κόβουμε τους μισθούς (προς Θεού, όχι τα κέρδη) αν θέλουμε να δούμε μείωση της ανεργίας και αύξηση των επενδύσεων.
Το γεγονός ότι αυτό δεν συνέβη στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία, όπου οι συντηρητικές και σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις (είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα) υλοποίησαν με θρησκευτική ευλάβεια το μοντέλο της λιτότητας, είναι μάλλον ένα καπρίτσιο της Ιστορίας που σύντομα θα εξαλειφθεί.
Υπομονή μέχρι να βγει η ψυχή μας.
Πιο πολιτικός (ένεκα μεγάλης παράδοσης) ήταν ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γερμανών Βιομηχάνων Ούλριχ Γκρίλο, ο οποίος σημείωσε ότι σε όλη την Ευρώπη πρέπει να επιτευχθεί συναίνεση των εργοδοτών με τα συνδικάτα χωρίς την παρέμβαση των κυβερνήσεων.
Πρόκειται για τον ορισμό της ταξικής συνεργασίας. Το πώς εννοούν οι εργοδότες τη συναίνεση το ξέρουμε.
Η πρόταση θα είχε κάποιο νόημα αν ήμασταν στην εποχή που τα συνδικάτα μπορούσαν να διαπραγματευτούν με τους εργοδότες, όχι φυσικά σε ισότιμη βάση γιατί αυτό δεν πρόκειται να γίνει στον καπιταλισμό, αλλά τουλάχιστον από θέση υπολογίσιμης ισχύος.
Στην παρούσα φάση όμως, με τη βοήθεια των κυβερνήσεων (που δεν είναι καθόλου ουδέτερες) και τη συνδρομή της ενσωματωμένης συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας -παλιότερα μιλούσαμε για εργατική αριστοκρατία- (που βολεύεται στα προνόμιά της), οι εργοδοτικές ενώσεις διαθέτουν μεγάλη δύναμη πυρός και μπορούν να επιβάλουν τις θέσεις τους με ελάχιστες παραχωρήσεις.
Την εικόνα της συντριπτικής υπεροχής των δυνάμεων του κεφαλαίου περιγράφει και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) στην πρόσφατη έκθεσή της: «Μόνο το ¼ των εργαζομένων έχουν σταθερή εργασία. (…) Η παγκόσμια οικονομική κρίση οδήγησε στην αύξηση καινούργιων μορφών απασχόλησης, όπως οι μίνι δουλειές στη Γερμανία, τα συμβόλαια μηδενικών ωρών στη Βρετανία, οι εφημερίες στην Ολλανδία (κάποιος καλείται σε δουλειά μόνο όταν υπάρχει ανάγκη). (…) Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ανταποκριθούν στην απαίτηση για πλήρη απασχόληση».
Μάλιστα. Ωραία ευχή.
Ερώτημα: Υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη κυβέρνηση που αντιστέκεται σ’ αυτές τις πολιτικές και θέτει ως στόχο τη σταθερή εργασία με αξιοπρεπείς αμοιβές;
Ακόμη και οι αυτοαποκαλούμενες προοδευτικές κεντροαριστερές κυβερνήσεις (Γαλλία, Ιταλία) έχουν εγκαταλείψει κάθε ιδέα -κι ας το είχαν υποσχεθεί προεκλογικά- για αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων και για γενναία φορολόγηση του μεγάλου πλούτου και των τεράστιων περιουσιών και περνάνε μέτρα στο εργασιακό πεδίο που ευνοούν τις επιχειρήσεις και βλάπτουν βάναυσα τους εργαζόμενους, αυτούς που υποτίθεται πως εκπροσωπούν, με βάση τις γενέθλιες αναφορές τους.
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον οι αντίπαλοι της θεωρίας του μονόδρομου (ριζοσπαστικά κόμματα, οργανώσεις ανυπακοής, αυθόρμητος ακτιβισμός, συλλογικότητες αλληλεγγύης) προσπαθούν να ανακαλύψουν έναν εναλλακτικό λόγο και να διαμορφώσουν ενιαίο μέτωπο αντίστασης.
Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Κάθε άλλο.
Ο αντίπαλος είναι πανίσχυρος και δυστυχώς είναι παρόν και ενεργό το σύμπαν των κακοδαιμονιών που ταλανίζει την Αριστερά από τη γέννησή της: πολυδιάσπαση, ηδονή της ανεστίαστης διαμαρτυρίας, ιδιοκτησιακή αντίληψη της Ιστορίας, έπαρση του μοναδικού, απέχθεια για τις μικρές νίκες, καχυποψία για τις προθέσεις του διπλανού.
Εκείνο το σύνθημα των Τουπαμάρος «οι λέξεις μάς διχάζουν, η δράση μάς ενώνει» δείχνει την κατεύθυνση.
Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
