Λαϊκισμός, η νέα επανάσταση
Του Φίλιππου Δρακονταειδή.
H επανάσταση προϋποθέτει την ακλόνητη πίστη πλήρους ανατροπής των ιδεών και των δράσεων μιας ισχύουσας τάξης με γνώμονα τις ιδέες της από μια νέα και επιχειρηματολογικά δομημένη θεώρηση και προοπτική του κόσμου.
Η καταστατική αρχή είναι πως κυριαρχούν αδικίες που δεν αρκεί να παραμεριστούν, αλλά να ξεριζωθούν διά παντός. Δεν υπάρχει επανάσταση δίχως βία, ανοσιουργήματα, απανθρωπιά και έγκλημα κατά λάθος ή κατά συνείδηση.
Δεν υπάρχει επανάσταση που να μην απευθύνεται στον όχλο, εξ ορισμού ταπεινωμένο και καταφρονεμένο, που να μην απευθύνεται στον λαό, λέξη που έχει ηλικία τριών αιώνων πάνω-κάτω, λέξη που εννοεί το κοινό των κοινών ανθρώπων και εξ αυτού την κοινή γνώμη, σοφή εξ ορισμού στις αποφάσεις της, ας είναι συστηματικά χειραγωγήσιμη ή, καλύτερα, κατευθυνόμενη προς το όνειρο καλύτερου μέλλοντος διά της φώτισής της από φωτισμένους με βούλα.
Επιπλέον, δεν μπορεί να γεννηθεί, να ωριμάσει και να εκδηλωθεί μια επανάσταση αν δεν έχει γεννήτορες, υπηρέτες και έτοιμους να θυσιαστούν πρωτοπόρους σκεπτόμενους σκαπανείς, ηγέτες, συντρόφους: έχει ανάγκη χρόνο για να εμφανιστεί. Ούτε εμφανίζεται, επειδή χύδην μάζες, με τυχαίους προπομπούς ή με εξ άμβωνος κηρύγματα ευτυχίας, κατεβαίνουν στους δρόμους.
Τέτοιες εκδηλώσεις, περαστικές, βίαιες, επίμονες, είναι εξεγέρσεις, είναι ξεσπάσματα, που, στην καλύτερη περίπτωση, δεν οδηγούν στην επανάσταση ή οδηγούν σε κάτι σαν επανάσταση, σε βλάσφημη τυραννία, αφού λάβουν μια συγκροτημένη στρατηγική υπό την αρχηγία ενός ατόμου ή μιας ομάδας.
Και επιτέλους, η επανάσταση που έχει πάντα ως αφορμή την πείνα, τη δυστυχία, τον κατατρεγμό, έχει πάντα αιτίες που δεν είναι άλλες από ιδέες, από την ουτοπία ότι τα πράγματα γίνονται καλύτερα αν η Ιστορία, που κοιμάται στο δεξί πλευρό της, γυρίσει στο αριστερό πλευρό, εκεί όπου χτυπάει η καρδιά.
Στη χορεία των επαναστάσεων, από τη Γαλλική του 1789 στην Μπολσεβικική του 1917, θα προσθέσουμε εντός του σύντομου 20ού αιώνα ως «επαναστάσεις» τις εξεγέρσεις στην Ουγγαρία το 1956, τα γεγονότα της Τσεχοσλοβακίας το 1968, την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, την περίοδο Γκορμπατσόφ-Γιέλτσιν, επειδή στις αρχικές επαναστάσεις και στις πρόσφατες ανατροπές εμφανίζονται ως κοινά στοιχεία η δικαιοσύνη, η ελευθερία, η ισότητα, σημειώνοντας ταυτόχρονα ότι η ανάγκη για ψωμί ζυμωνόταν με ιδέες, εγχώριες και εισαγόμενες.
Αν η έννοια της προπαγάνδας δεν ήταν ευκρινής στα προεόρτια και στα γεγονότα της Γαλλικής Επανάστασης υπό τη σκέπη φωτισμένων «φιλοσόφων» και «Εγκυκλοπαιδιστών», ήταν παρούσα στην Μπολσεβικική και κυρίαρχη μέσω της «στράτευσης» στις «επαναστάσεις».
Επειδή οι ιδέες απαιτούν χρόνο για να καρπίσουν και να λάβουν μια κάποια πρωτιά στις εξελίξεις, η προπαγάνδα έχει το προτέρημα της αμεσότητας, της επίδειξης της δυναμικής της, την προβολή της ιντελιγκέντσιας προσωπικοτήτων και καμποτίνων, που επαγγέλλονται το καλό, έτοιμο να μπει στα σπίτια και στον ανθρώπινο βίο.
Οπως και να το κάνουμε, με αυτή την ιστορία, με ανομίες και άλλες τόσες χαμένες θυσίες, χτίστηκε η δημοκρατία. Στην εποχή μας, όπου μόνη η κατανάλωση είναι η δημοκρατία, η ελπίδα για ψωμί, για ελευθερία και άλλες ιδέες έχει μεταβληθεί σε σιελόρροια για παντεσπάνι, για δικαιώματα και άλλα πράγματα, αντικείμενα, επιθυμίες, εφήμερα. Η δημοκρατία τα μοίρασε απλόχερα για αρκετές δεκαετίες.
Οταν φάνηκε, εδώ και λίγα χρόνια, πως το παντεσπάνι τελείωσε, αφήνοντας στη θέση του βρομερό ψωμί, όταν η απόκτηση ως λάφυρο δεν ικανοποιείται πια, όταν η τυραννία της αμάθειας αποτελεί προνόμιο για να στραγγαλίζει ηδονικά τον λόγο και να εκπορνεύει τη λογική, όταν τα αποφάγια πληθύνθηκαν περισσότερο από την τροφή, όταν το γλειφιτζούρι της προόδου πρόσφερε αβίαστα γεύση δηλητηρίου, βγήκαν στον αφρό τα φύκια που μετέφερε στις ακτές του κόσμου το τεράστιο κύμα της οργής του κοινού ανθρώπου.
Μια οργή που εμφανίζεται στο σύνολο της κοινωνίας, η οποία έχει χάσει τις τάξεις της, απλωμένη λίγο-πολύ ομοιόμορφα στους λίγο-πολύ ομοιόμορφους χώρους προστασίας της όπου γευόταν το παντεσπάνι της. Μια οργή εναντίον του φούρναρη που δεν φουρνίζει πια παντεσπάνι. Μια υποταγή στον μάστορα που φωνάζει πως είναι ο καλός φούρναρης.
Αυτό το φαινόμενο ονομάστηκε λαϊκισμός, που τα λεξικά προσδιορίζουν ως πολιτική πρακτική παραπλάνησης, κολακείας και εφησυχασμού του λαού, καθώς και παροχής διευκολύνσεων με στόχο την καθοδήγηση και τη χειραγώγησή του, συμπληρώνοντας ότι υπηρετείται από δημαγωγούς και λαοπλάνους.
Υπηρετείται δηλαδή από τα φύκια στις ακτές του κόσμου που βγάζουν μυρουδιά επανάστασης τώρα που είναι ακόμα φρέσκα, προσφέροντας υποχρεωτικά από τη φύση τους στις μάζες φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Δεν είναι παράλογη η εκτίμηση πως ο λαϊκισμός είναι η νέα επανάσταση.
Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
