Ελάσσων συμπολίτευση;
Του Τάσου Παππά.
Συνέδριο μιας μέρας! Πρόκειται ασφαλώς για πρωτοτυπία. Ισως να μην έχει ξαναγίνει κάτι ανάλογο πουθενά στον κόσμο. Ακόμη και κόμματα που βρίσκονται στην παρανομία κρατούν κάπως τα προσχήματα. Για το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ ο λόγος.
Κι όμως, δεν είναι η πρώτη φορά που το κόμμα αυτό κάνει ρεκόρ. Δεν νομίζω να υπάρχει άλλο κόμμα στον πλανήτη, με αναφορά στον δημοκρατικό χώρο, που να πραγματοποίησε το πρώτο συνέδριό του δέκα χρόνια μετά την ίδρυσή του. Δεν νομίζω να υπάρχει άλλο κόμμα στον κόσμο που να οργάνωσε συνέδριο με 6.000 μέλη (το 1996). Δεν νομίζω να υπάρχει άλλο δημοκρατικό κόμμα που να έχει εκλέξει τον πρόεδρό του διά βοής.
Συνεπώς, δεν πρέπει να μας ξαφνιάζει το γεγονός ότι το σημερινό ΠΑΣΟΚ κάνει συνέδριο χωρίς εκλεγμένους συνέδρους, χωρίς να έχει προηγηθεί προσυνεδριακός διάλογος. Βεβαίως, οι προηγούμενες… εξαιρέσεις συνέβησαν σε εποχές που το ΠΑΣΟΚ βρισκόταν στην εξουσία και οι εσωκομματικές κρίσεις που παρήχθησαν, αντιμετωπίστηκαν με διοικητικά μέτρα.
Άλλοτε χωρίς επώδυνες παρενέργειες, άλλοτε με κόστος. Στην αρχή εξωραΐστηκαν από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς που διέθετε η πανίσχυρη κομματική γραφειοκρατία και όσοι επέμεναν να θέτουν θέμα λειτουργίας του κόμματος και ζητούσαν να κατοχυρωθεί χωρίς αστερίσκους η δημοκρατική διαδικασία –μία από τις τέσσερις ιδρυτικές αρχές του ΠΑΣΟΚ– εκδιώχθηκαν (κάποιοι επέστρεψαν, μερικοί έγιναν βασιλικότεροι του βασιλέως).
Τώρα όμως τα πράγματα έχουν ζορίσει για το κόμμα-κίνημα που δέσποσε στη δημόσια σφαίρα για πολλά χρόνια. Από πρωταγωνιστής έχει γίνει κομπάρσος. Τη θέση που κατείχε στο πολιτικό σύστημα και στις καρδιές των αντιδεξιών και προοδευτικών ψηφοφόρων έχει καταλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος από ό,τι φαίνεται έχει καταφέρει να εδραιωθεί ως το αντίπαλο δέος στη Δεξιά. Στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ δεν αρέσει αυτή η κατάσταση. Δηλώνει ότι ο στόχος της είναι να την ανατρέψει και να κάνει ξανά το ΠΑΣΟΚ ή το ΚΙΝ.ΑΛΛ. τον δεύτερο πόλο του δικομματισμού, που θα κυβερνά είτε μόνο του είτε ως βασικός εταίρος σε κυβερνήσεις συνεργασίας.
Η φιλοδοξία είναι θεμιτή. Μπορεί να υλοποιηθεί; Δεν έχουμε προηγούμενο. Η απόσταση που χωρίζει την επιθυμία από την πραγματικότητα και η προφανής δυσκολία που υπάρχει για να γεφυρωθεί προκαλούν στην ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ σοβαρά προβλήματα, μερικά εκ των οποίων δεν ανήκουν στο πεδίο της πολιτικής επιστήμης αλλά της ψυχιατρικής.
Η επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ και πολλά στελέχη του αρνούνται να αναμετρηθούν με τις αιτίες που έχουν οδηγήσει στη θεματική μείωση της εκλογικής επιρροής. Αρνούνται να δεχθούν ότι το εκτόπισμα του κόμματος στην κοινωνία έχει συρρικνωθεί δραματικά. Αρνούνται να δουν ότι ένα μεγάλο κομμάτι του κόσμου, που στήριζε το ΠΑΣΟΚ φανατικά ακόμη και σε αντίξοες συνθήκες, πιστεύει ότι το κάποτε αγαπημένο κόμμα τους με ευθύνη των ηγεσιών του έχει μεταλλαχθεί ιδεολογικά και έχει κατρακυλήσει στο ηθικό επίπεδο.
Συμπεριφέρονται σαν τους ξεπεσμένους ηθοποιούς που δεν εννοούν να καταλάβουν πως η μπογιά τους δεν περνάει πια. Αντί, λοιπόν, να κυνηγούν χίμαιρες και πρώτες θέσεις στη μαρκίζα, αντί να νοσταλγούν με νοσηρό τρόπο το ένδοξο παρελθόν τους, επιβάλλεται να συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι είναι μάταιο να διεκδικούν περασμένα μεγαλεία.
Το ηγετικό προσωπικό του ΠΑΣΟΚ, αν θέλει να είναι το κόμμα χρήσιμο και να παίξει κάποιο ρόλο, πρέπει να διαλέξει. Με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Θα είναι κόμμα της ελάσσονος αντιπολίτευσης (εκεί δηλαδή που το έστειλαν οι πολίτες στις εκλογικές αναμετρήσεις από το 2012) ή θα είναι κόμμα της ελάσσονος συμπολίτευσης (εκεί δηλαδή που επιθυμούν να το πάνε κορυφαία στελέχη του); Αυτό που σίγουρα δεν μπορεί να κάνει ατιμωρητί είναι να πατάει σε δύο βάρκες. Οι «ισαποστάκηδες» δεν μακροημερεύουν.
Αν η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. συνεχίσει να πορεύεται με την ίδια τακτική, το πιθανότερο είναι να έχει απώλειες και προς τα δεξιά και προς τα αριστερά. Στοιχειώδες. Δεν μπορεί να υποδύεται την αντιπολίτευση στα μικρά και στα ήσσονος σημασίας ζητήματα και να λειτουργεί σαν συμπολίτευση στα μεγάλα και τα σοβαρά.
Δεν μπορεί να εγκαλεί την Αριστερά για λαϊκισμό και δημαγωγία και να συμπλέει με τη Δεξιά για να αντιμετωπίσουν παρέα αυτόν που θεωρούν κοινό εχθρό. Δεν μπορεί να υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δικαιούται να μιλάει για συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων γιατί ούτε εξ αγχιστείας δεν έχει σχέση με την πρόοδο (!) και τη δημοκρατία (!) και να μη βλέπει (;) ότι στην Πορτογαλία και την Ισπανία τα αδελφά κόμματα συνομιλούν και συνεργάζονται με τη ριζοσπαστική Αριστερά.
Δεν μπορεί να εξοργίζεται κάθε φορά που ο Τσίπρας αναφέρεται με κολακευτικά λόγια στον Ανδρέα Παπανδρέου, να του απαντά ότι «απαγορεύεται εσύ να τον πιάνεις στο στόμα σου», αλλά να έχει ξεφτιλίσει μία από τις βασικές παρακαταθήκες του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ: «Η Δεξιά είναι ο ιστορικός αντίπαλός μας, η Αριστερά ο δυνητικός σύμμαχός μας». Στοιχειώδες ξανά.
Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
