Η φενάκη της ισοτιμίας
Του Παντελή Μπουκάλα.
«Εγώ δεν πιστεύω πως ο λαός είναι σοφός», απεφάνθη προ ημερών σε τηλεεμφάνισή του ένας άκρως ναρκισσευόμενος μνηστήρας της ψήφου μας, ο οποίος, εδώ που τα λέμε, για να ελπίζει ότι θα δει φως, θα πρέπει να αληθεύει ο ισχυρισμός του.
Μόνο ένας μη σοφός λαός, μόνο ένα κοινωνικό σύνολο που έχει χάσει εντελώς τη στοιχειώδη κριτική ικανότητά του, θα επέλεγε τη σνομπ εξοχότητά του για εκπρόσωπό του στη Βουλή.
Οχι. Ο λαός δεν είναι σοφός. Αλλά ούτε νήπιος είναι. Δεν είναι άγιος. Ούτε αγύρτης. Δεν είναι πονηρός. Αλλά ούτε και αποκλειστικά αγαθός. Δεν είναι, δηλαδή, μονάχα το ένα ή μονάχα το άλλο. Αν ένα και μοναδικό άτομο προλαβαίνει να πέσει σε δέκα αντιφάσεις στη διάρκεια μιας εβδομάδας, κι αν και στο πιο μικρό χωριό βλέπουμε όλη την ανθρώπινη ποικιλία, εύκολα φανταζόμαστε πόσοι άνεμοι –και μάλιστα αντίθετοι– πνέουν στο τεράστιο κοινωνικό πέλαγος.
Ωστε η αποθέωση ή η αυτάδελφή της η δαιμονοποίηση είναι ο τελευταίος τρόπος για να κατανοήσουμε τι θα μπορούσε να είναι ο λαός, μια έννοια έτσι κι αλλιώς δύστροπη, που αντιστέκεται σθεναρά, χρόνια τώρα, στις εύκολες ερμηνείες και ταξινομήσεις. Γιατί ενιαία συμπεριφορά δεν αποκτά ο λαός ούτε καν στις κορυφαίες στιγμές της ιστορίας του. Ας θυμηθούμε την Επανάσταση του 1821 ή την Αντίσταση του 1940. Ούτε στον πρώτο συγκλονισμό ούτε στον δεύτερο είχαν λείψει οι φιλοτομαριστές και οι μηδίζοντες.
Για την κομματική λογική, βέβαια, που συνηθίζει να απαντά στα ερωτήματά της πριν καν τα θέσει, τα πράγματα είναι απλά: Ο καλός λαός, ο σοφός και άξιος και αδικημένος, είναι αποκλειστικά εκείνο το κομμάτι του (μπορεί 2%, μπορεί 12%, μπορεί 30% ή και παραπάνω) που μας ψηφίζει, στρατεύεται μαζί μας, μας νιώθει και μας συγχωρεί, υπηρετεί την εξουσία μας. Το υπόλοιπο τμήμα, ακόμα κι αν είναι το πολύ μεγαλύτερο; Μα το αποτελούν οι αστόχαστοι, οι αμνήμονες, οι αχάριστοι, οι εξαπατημένοι, ίσως και οι εξαγορασμένοι. Θέλει και ρώτημα;
Ενα δεύτερο ζήτημα που φυτρώνει πάντα στο εκλογικό έδαφος αφορά την ισότητα της ψήφου. Α, είναι πολλοί αυτοί που δεν την αντέχουν, αλλά ο «πολιτικός πολιτισμός» τους δεν τους επιτρέπει να το φωνάξουν στεντορείως. «Μα είναι δυνατόν εγώ και η γιαγιούλα το ίδιο βάρος, εγώ κι ο βλάχος στο βουνό;». Είναι. Και δυνατόν και πρέπον. Δημοκρατία εξακολουθούμε να το αποκαλούμε το πολίτευμά μας. Ας είναι τουλάχιστον ισότιμες οι ψήφοι μας. Και ας ξέρουμε πως είναι φενακιστική αυτή η ισοτιμία, με ισχύ ενός εικοσιτετραώρου.
Άρθρο στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
