Ενα καίριο ερώτημα

Του Γιάννη Τριάντη.

Ο διχασμός στο θέμα της Χρυσής Αυγής προσέλαβε νέες διαστάσεις, μετά το πόρισμα των ανακριτριών, που ζητάει την άρση ασυλίας όλων των βουλευτών της.

Οριακές ερμηνείες και απόλυτες αποφάνσεις από τους μεν («Δέθηκε η υπόθεση»), βαρύτατοι χαρακτηρισμοί από το άλλο μέτωπο («Κωμικό το περιεχόμενο του πορίσματος», δήλωσε ο ποινικολόγος Α. Κούγιας στην εκπομπή του Χατζηνικολάου). Ψύχραιμος και μετρημένος ο εισαγγελέας Β. Φλωρίδης υπενθύμισε το αυτονόητο από την ίδια εκπομπή, θέτων ένα καίριο ερώτημα: Ο ρόλος της Δικαιοσύνης είναι να λύσει ένα πολιτικό πρόβλημα ή να απονείμει δικαιοσύνη;

Η εύλογη ανησυχία για την εκρηκτική άνοδο της Χ.Α. οδήγησε αρχικώς σε επίφοβες ατραπούς, οι οποίες έκλεισαν από το ανάχωμα του Συντάγματος: η απαγόρευση δεν είναι δυνατή. Ομως ακόμη και αν ήταν οριακά εφικτή η απαγόρευση, με διασταλτικές ερμηνείες ή λεγκαλιστικές επινοήσεις, ετίθετο μείζον θέμα. Ενα δημοκρατικό πολίτευμα δεν ποινικοποιεί απόψεις και ιδέες. Ούτε διανοείται να απαγορεύει την λειτουργία ως και κομμάτων που την αμφισβητούν ή εμφορούνται από χυδαίες, ακραίες, φαιές και ανατρεπτικές ιδέες πάσης φύσεως.

Η απαγόρευση αποσύρθηκε ως πρόταση. Αλλά μετά το έγκλημα στη Νίκαια απέκτησε σοβαρή υπόσταση και δυναμική η ιδέα να χαρακτηριστεί εγκληματική οργάνωση η Χρυσή Αυγή. Εντυπωσιακή η εξέλιξη: σωρηδόν αποκαλύψεις για όπλα και έκνομες ενέργειες κεντρικά καθοδηγούμενες, συλλήψεις και προφυλακίσες – μεθ’ ων και του Μιχαλολιάκου. Οι αποκαλύψεις συνεχίστηκαν κατά δόσεις, αλλά μέχρι στιγμής -με τα υπάρχοντα στοιχεία- όσοι προβληματίζονται ή αμφιβάλλουν για την επάρκεια των στοιχείων δεν έχουν άρει τις επιφυλάξεις τους. Νομικοί, πανεπιστημιακοί και πολιτικοί συγκροτούν αυτό το ετερόκλητο -πολιτικά- σύνολο, που δεν έχει καμμιά σχέση με τη φαιά Χρυσή Αυγή.

Το ποινικό δίκαιο είναι αυστηρό δίκαιο, υπενθύμισε, επίσης, ο εισαγγελέας Φλωρίδης. Κατά τούτο, ορισμένες πράξεις ενδέχεται να κριθούν αξιόποινες, αλλά το μείζον για την απόφανση του δικαστηρίου αποτελεί το κατά πόσον οι πράξεις αυτές ήταν σχεδιασμένες κεντρικά και εν γνώσει της ηγεσίας της Χ.Α. Εδώ, δυσκολεύουν τα πράγματα, καθώς η εμπειρία από αιματηρές συμπλοκές του παρελθόντος, με νεκρούς ορισμένες εξ αυτών, δεν επιτρέπει την αναγωγή τους σε κρούσματα που αφορούν την δράση εγκληματικών οργανώσεων. Ας θυμηθούμε τη δράση των «Κενταύρων» και των «Ρέηντζερς», τους αιματηρούς ξυλοδαρμούς μεταξύ αφισοκολλητών, τα προεκλογικά μαχαιρώματα σε όλη την Ελλάδα, και, βέβαια, την υπόθεση Τεμπονέρα.

Ομως κανείς δεν είχε διανοηθεί να μιλήσει για κεντρική ευθύνη των κομμάτων, πόσω μάλλον των αρχηγών τους, τους οποίους ασφαλώς και ενημέρωναν οι επιτελείς για τα εν λόγω κρούσματα. Κατά τούτο, διερωτάται κανείς ευλόγως π.χ. ποια θα είναι στο δικαστήριο η τύχη του στοιχείου ότι ενημερώθηκε μετά το φονικό στη Νίκαια ο Μιχαλολιάκος; Ο ίδιος προβληματισμός αφορά και στα όπλα που βρέθηκαν μέχρι στιγμής σε σπίτια βουλευτών και στελεχών της Χ.Α., όταν μάλιστα -τουλάχιστον μέχρι στιγμής, επαναλαμβάνουμε- δεν είχε εντοπιστεί αποθήκη όπλων.

Οι ιθύνοντες της Χ.Α. είναι στην πλειονότητά τους πατενταρισμένοι ναζί. Επομένως, ρατσιστές, αντισημίτες, μισαλλόδοξοι και μιλιταριστές, που αν είχαν τη δυνατότητα θα εγκαθιστούσαν ένα στυγερό, φασιστικό καθεστώς. Ομως οι απόψεις, ώς και οι χυδαίες ή φαιές, δεν ποινικοποιούνται. Η δράση αξιολογείται και ελέγχεται. Και όντως η δράση στελεχών και μελών της Χ.Α. σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξε απροκάλυπτα έκνομη. Αλλά από το σημείο αυτό -της ad hoc ποινικής αντιμετώπισης- μέχρι την ανακήρυξη της Χ.Α. σε εγκληματική οργάνωση, υπάρχει τεράστια απόσταση. Και οποιοδήποτε δικαστήριο αυτό πρωτίστως θα λάβει υπ’ όψιν. Οχι μόνο επειδή και οι κρίνοντες κρίνονται, αλλά επειδή η απόφανση θα τους συνοδεύει εσαεί. Είτε ως εύσημο για την ακριβοδίκαιη κρίση τους είτε ως κρούσμα που σημαίνεται από την αντιδημοκρατική λογική, σύμφωνα με την οποία «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».

Εν πάση περιπτώσει, αποκαλύπτει άφατη επιπολαιότητα και συνιστά επικίνδυνο σύμπτωμα οιαδήποτε σκέψη ότι η ναζιστική Χ.Α. είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί με βάση την ως άνω λογική. Εκτός και αν κάποιοι είτε δεν κατανοούν τις επιπτώσεις είτε αδιαφορούν για -ή επιδιώκουν- την ισχυροποίησή της. Κάτι που δεν αποκλείεται να συμβεί αν η Χ.Α. κυκλοφορεί με το φωτοστέφανο του θύματος.

Άρθρο στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ