Βόρειοι και Νότιοι…
…ένα βολικό άλλοθι.
Του Γιώργου Φλωρίδη (Άρθρο στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)
——————————————————«Τα χειροκροτήματά σας δεν πρέπει να σας ωθήσουν να αγνοήσετε τις ευθύνες σας σε ό,τι αφορά τη διαφθορά της πολιτικής, όσο και την έλλειψη των αναγκαίων θεσμικών αλλαγών». Με τη φράση αυτή και απευθυνόμενος στους χειροκροτούντες βουλευτές αμέσως μετά τη θριαμβευτική επανεκλογή του, ο (αριστερών καταβολών) πρόεδρος της Ιταλίας Τζ. Ναπολιτάνο έθεσε ουσιαστικά το πρόβλημα του ευρωπαϊκού Νότου: διεφθαρμένα πολιτικά συστήματα και άρνηση πραγματοποίησης διαρθρωτικών αλλαγών.
Εδώ και καιρό, στη δημόσια συζήτηση της χώρας μας, το θέμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης αλλά και της εξόδου από τη συστημική κρίση της Ευρωζώνης προσεγγίζεται μέσα από την οπτική της κάλυψης του χάσματος μεταξύ του ανεπτυγμένου Βορρά και του αναπτυσσόμενου Νότου. Η διαχρονικά προτεινόμενη λύση για την όντως ανομοιογενή κατάσταση μεταξύ ευρωπαϊκού κέντρου και περιφέρειας είναι η μεταφορά πόρων – οι περίφημες μεταβιβάσεις από τις πλούσιες στις φτωχές χώρες, ώστε να επέλθει αμφίδρομη εξισορρόπηση μεταξύ του πλεονασματικού Βορρά και του ελλειμματικού Νότου.
Σε περιόδους ευμάρειας την ονομάζουν «σύγκλιση». Σε περιόδους κρίσης τη χαρακτηρίζουν «διάσωση». Ωστόσο, η λύση αυτή αναπαράγει σταθερά τους ευρωπαϊκούς διαχωρισμούς και αντιστρατεύεται τελικά την ευρωπαϊκή ομογενοποίηση. Το μοντέλο σύμφωνα με το οποίο κάποιοι είναι προορισμένοι διαρκώς να σώζουν και κάποιοι άλλοι να σώζονται δεν έχει μέλλον. Τυχόν επικράτησή του ως πολιτική αντίληψη και πράξη θα οδηγούσε σε μια Ευρωζώνη πολλών επιπέδων και, τελικά, στη διάλυσή της.
Όμως ποια εναλλακτική θα μπορούσε ν’ αναζητηθεί για να μην ανακυκλώνεται το διχαστικό ευρωαδιέξοδο; Κατά την άποψή μου, η μόνη βιώσιμη λύση είναι η ριζική αλλαγή των πολιτικών και οικονομικών δομών του Νότου, δηλαδή η αναμόρφωση των ξεπερασμένων πολιτικών συστημάτων και ο ανασχεδιασμός της οικονομίας σε παραγωγική βάση. Αυτό σημαίνει έμφαση στη δημιουργία παραγωγικών δομών, ώστε η ανακύκλωση των πλεονασμάτων να πιάνει τόπο.
Το στοιχείο που αναδεικνύει επιτακτικά η παγκόσμια κρίση είναι ότι οι μεταβιβαστικές πληρωμές, τα πλεονάσματα και τα επιπλέον χρήματα που δίνονταν και θα συνεχίσουν να δίνονται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης δεν πρέπει να πηγαίνουν στο κενό, αλλά να αποδίδουν, παράγοντας πλούτο και εργασία. Αυτό απαιτεί την ύπαρξη νέων, αδιάφθορων και αντιπαρασιτικών δομών που θα αξιοποιούν τις μεταβιβάσεις. Η δομική παραγωγική συγκρότηση του Νότου είναι ο μόνος ασφαλής δρόμος για ν’ αποκτήσουν οι χώρες και οι λαοί της περιφέρειας αξιοπρέπεια, αυτοδυναμία και στέρεα ανάκαμψη στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Στη χώρα μας, σύμπασα η Αριστερά -από τη φιλοευρωπαϊκή που ομιλεί περί «περισσότερης Ευρώπης», μέχρι την αντιευρωπαϊκή που εντάσσει σε «αντισυστημικές» κατευθύνσεις την αποσταθεροποίηση του σημερινού ευρωσυστήματος- αρέσκεται να χρησιμοποιεί το σχήμα «Βορρά–Νότου» ως βασικό εργαλείο ανάλυσης και πολιτικής. Πιστεύω, όμως, ότι ήρθε ο καιρός να ξανασκεφτεί ότι οι μονομερείς διεκδικήσεις και τα διαρκή αιτήματα αναδιανομής δεν συνιστούν στρατηγική μετάβασης σε ένα νέο πολιτικό και παραγωγικό πρότυπο στο Νότο. Η εμμονή στη λογική της δημιουργίας μετώπου του Νότου απέναντι στον Βορρά, πέραν του ότι είναι ανεδαφική είναι επίσης ξεπερασμένη και εκφέρεται από μια ιδεολογικά και πολιτικά εξουθενωμένη ευρωαριστερά – αλλά όχι μόνο.
Οι δυνάμεις του δημοκρατικού σοσιαλισμού θα μπορέσουν να ξαναμιλήσουν με αξιώσεις στην κοινωνία όταν αναθεωρήσουν ριζικά τις παρωχημένες πια αντιλήψεις τους. Η συνεχής διανομή δανεικού πλούτου, στην οποία τις τελευταίες δεκαετίες εθίστηκε η χώρα μας, προφανώς δεν μπορεί να συνεχιστεί, αφού τα δανεικά, όπως τα γνωρίσαμε, δεν έχει πρόθεση κανείς να μας τα προσφέρει. Οσο για την περίφημη αναδιανομή, για να υπάρξει χρειάζεται πρώτα να παραχθεί πλούτος. Κι ο πλούτος αυτός παράγεται μόνον από οικονομίες που κατευθύνουν το ανθρώπινο και χρηματοδοτικό τους κεφάλαιο στη δημιουργία παραγωγικών μονάδων και υγιών θέσεων εργασίας. Χρειάζεται, λοιπόν, επανατοποθέτηση σε ζωτικές προσδοκίες του παρόντος, όπως ο βαθύς εκδημοκρατισμός των πολιτικών συστημάτων -τα οποία πεισματικά την αρνούνται- και η παραγωγική αναδιοργάνωση των οικονομιών της περιφέρειας. Είναι πια φανερό ότι η άρνηση εκπόνησης εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης της χώρας μας, με πυλώνες τις βαθιές τομές στο πολιτικό σύστημα, στο κράτος και στο οικονομικό μοντέλο, βρίσκει τελικά βολικό άλλοθι σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις (δεξιές-κεντρώες-αριστερές) στην οργάνωση μιας συγκρουσιακής αντιπαράθεσης Βορρά-Νότου. Αλλοθι που σταθερά αποβαίνει σε βάρος των πραγματικών συμφερόντων της Ελλάδας.
H μεταφορά πόρων απο τον αναπτυγμένο Βορρά προς τον αναπτυσσόμενο Νότο γινόταν επι δεκαετίες, αλλά καμμία σύγκλιση δεν επετεύχθει. Πρώτον γιατί η απορροφητικότητα των πόρων αυτών ήταν ένα μεγάλο υποπολλαπλάσιο του 100%, με ευθύνη του παθογενούς(γραφειοκρατία, αδιαφορία, διαφθορά κλπ) δημόσιου τομέα και δεύτερον της διαπλοκής και των σχέσεων των εκάστοτε κυβερνητικών στελεχών με τα μεγάλα ή μικρά οικονομικά ντόπια και ξένα συμφέροντα. Τα παραδείγματα είναι τόσο κραυγαλέα που αναρωτιέται κανείς πώς ακόμα και σήμερα ορισμένοι επιμένουν να το “αγνοούν” και να “νίπτουν τας χείρας”, κάνοντας περισπούδαστες αναφορές σε λόγια αξιωματούχων άλλων χωρών περι ευθυνών των πολιτικών και ανάγκης θεσμικών αλλαγών, όπως του Προέδρου της Ιταλίας Τζιόρζιο Ναπολιτάνο, της μεγάλης αυτής ιστορικής προσωπικότητας της γείτονος για πάνω απο μισό αιώνα. Τα χρόνια των εντυπωσιασμών δια των λόγων έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί, κύριοι των πρώην κυβερνήσεων που βυθίσατε τη χώρα σ’ ένα απίστευτο χρέος, αφού “καταφέρατε” να χάσετε οριστικά την ιστορική ευκαιρία επι των ημερών σας να αναπτύξετε την χώρα με τον πακτωλό των χρημάτων απο τους Ευρωπα’ι’κούς πόρους. Δεν ήταν Αρειανοί αυτοί που πριόνησαν το κλαδί της ανάπτυξης στην Ελλάδα. Ολοι οι παρηκούντες σε τούτη την Ιερουσαλήμ γνωριζόμαστε τόσο καλά όσο το σακκάκι που φοράμε και έχουμε επίγνωση πλέον το πόσο εμφατικά υπεύθυνοι είσαστε για το χάλι μας, που δεν σας αντέχουμε να μας “τη λέτε” κι’ απο πάνω με μιά εκ των υστέρων πολιτική ανάλυση των πραγμάτων και του τί πρέπει να πράξει ο τάδε και ο δείνα πολιτικός σχηματισμός, οι οποίοι δεν άσκησαν ποτέ εξουσία, επειδή σείς είχατε μία μοναδική αμοραλιστική μέθοδο, κάτι σαν Know how, να τους κρατάτε στην γωνία. Κύριοι, επιτέλους αντιληφθείτε οτι απωλέσατε το δικαίωμα αυτό σείς οι καρεκλοκένταυροι της πάλαι ποτέ εξουσίας του Πασοκ, που το μόνο που σας ενδιέφερε ήταν η εκλογή σας. Ετσι φυσικά πορεύτηκε και η ΝΔ, αλλά είσασταν οι πρώτοι διδάξαντες απο το 1984 και μετά, στο πώς δηλαδή να κερδίζει κάποιος τις εκλογές, τραβώντας απο το μανίκι(δες έχοντας ευχαριστημένους) τους εκλογικούς στρατούς με παροχές και διορισμούς, αλλά όλα αυτά μόνο με ΔΑΝΕΙΚΑ και όχι με Ανάπτυξη. Και ξαφνικά σας έπιασε ο πόνος για τα πραγματικά συμφέροντα της Ελλάδας. Τί ανούσιος, ανέξοδος και ματαιόδοξος βερμπαλισμός παλαιάς κοπής! Προκειμένου λοιπόν να προλιαίνετε το έδαφος για κάποιο νέο κόμμα, θέλετε να ξεγελάσετε για ακόμη μιά φορά τους ιθαγενείς με καθρεφτάκια και αντικατροπτισμούς, επειδή έχετε την ικανότητα να χειρίζεστε τον λόγο. Αλλά αυτό πλέον δεν είναι αρκετό. Πρέπει απο τώρα και εις το εξής να πείσετε για πολλά περισσότερα πράγματα απο το να εκφράζεστε με τα λόγια(“Parole-parole… soltanto parole…” που τραγουδούσε και η Mina την δεκαετία του ’70 προς τον επίδοξο εραστή της). Εχετε λοιπόν δύο επιλογές…ή να αποσυρθείτε απο την πολιτική σκηνή όλοι οι υπεύθυνοι και να λέτε παραμύθια στα εγγόνια σας(δεν θα δυσκολευτείτε καθόλου λόγω πολυετούς πείρας) ή θα πρέπει να σκάψετε για πολύ καιρό βαθιά μέσα στην ψυχή όσων προδώσατε με εκφράσεις σεβασμού, μετανοίας και συγνώμης για τα δεινά που τους επιφυλάξατε και ίσως μια μέρα τους πείσετε και σας δοθεί άφεσης αμαρτιών.
Άλλοθι…ίσως να είναι ο χωρισμός σε Βορρά – Νότο.
Πραγματικότητα όμως … είναι σίγουρα. Μην το αγνοούμε.
Και το ότι δήθεν δίνει ο βορράς στο Νότο επί χρόνια; γιατί το θεωρείτε δεδομένο; πολύ εύκολα χάφτουμε τα παραμύθια που μας πλασσάρουν.
Ξεχάσατε ότι την δεκαετία του ’90 όλος ο μηχανισμός της ΕΟΚ δούλευε για την ενίσχυση της βαριάς Ευρωπαϊκής βιομηχανίας (προϊόντα του βορρά) και προετοίμαζε την αχαλίνωτη εισροή αγροτικών προϊόντων από όλο τον κόσμο; (ενάντια στα προϊόντα του Νότου).
Ξεχάσατε ότι ούτε λίγο ούτε πολύ απαγορεύσαμε την εισαγωγή ιαπωνικών αυτοκινήτων και δόθηκαν υπέρογκα ποσά και πολλές ανθρωποώρες για την συνεργασία της Ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας. Ήταν η εποχή που πρωτοεμφανίστηκαν κοινά εξαρτήματα π.χ. σε αυτοκίνητα Γερμανίας και Γαλλίας. Ήταν η εποχή που ενισχύονταν κοινές δράσεις στην Ευρώπη (που αφορούσαν τους Βόρειους), π.χ. δημιουργούνταν κοινά εργαστήρια σχεδιασμού αυτοκινήτων (γι’ αυτό και πολλά μοντέλλα έμοιαζαν πάρα πολύ μεταξύ τους), κλπ, κλπ.
Ώσπου κατάφεραν και έφεραν την βιομηχανία στο ανταγωνιστικό σημείο που ήθελαν.
Για τα αγροτικά άστα να πάνε: ρίξε μια επιδότηση να μη μιλάνε και ανοίξτε την Ευρωπαϊκή αγορά σε φθηνά προϊόντα σε τρίτες χώρες κλπ, κλπ.
Για το ρεζουμέ βέβαια θα ήθελα να ρωτήσω τον κο Φλωρίδη: τελικά υπέρ ή κατά του μνημονίου είναι; γιατί πολύ το περιστρέφει το πράγμα και μας ζάλισε. Υπέρ ή κατά του Στουρνάρα (την πολιτική του, την τακτική του, κλπ.)