Αλμα πιο γρήγορο απ`τη φθορά

Του Γιάννη Α. Μυλόπουλου*

«Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις». (Οδυσσέας Ελύτης)

Το σχέδιο των δανειστών για την Ελλάδα είναι πλέον σαφές: μεταρρυθμίσεις σε νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών και εκποίηση του πλούτου της χώρας στα συμφέροντα που οι ίδιοι, άμεσα ή έμμεσα, εκπροσωπούν. Οπως επίσης απολύτως σαφής έχει γίνει και η συντριπτική υπεροχή της γερμανικής επιρροής στις χώρες της ευρωζώνης, η οποία εμποδίζει, αν όχι και ακυρώνει, την οποιαδήποτε απόπειρα αντίρρησης ή αντίστασης στα σχέδια των εταίρων μας. Η εξάμηνη περιπλάνηση των διαπραγματεύσεων και η τραγική κατάληξή τους δεν επιτρέπουν ψευδαισθήσεις.

Το δόγμα που ακολουθείται σχετικά με το Μνημόνιο, το οποίο εξαναγκάζεται να υπογράψει η Ελλάδα προκειμένου να τύχει της… ευρωπαϊκής προστασίας, δεν επιδέχεται αντιδράσεις ή διαφοροποιήσεις. «Take it or leave it» σημαίνει ότι είτε το αποδέχεσαι ως έχει, είτε αναζητείς την τύχη σου εκτός ευρωζώνης. Γνωρίζοντας όμως εκ των προτέρων ότι όποιο πρόβατο ξεφύγει από το κοπάδι, θα το φάει ο λύκος των αγορών και των τραπεζών.

Το παγκοσμιοποιημένο σχέδιο της νεοφιλελεύθερης μετάλλαξης της Ευρώπης, έτσι όπως έχει δομηθεί, δεν επιτρέπει διαφωνίες και διαφοροποιήσεις. Είναι γνωστό άλλωστε ότι στο καθαρό μοντέλο της ελεύθερης οικονομίας που αναπτύσσεται έξω και μακριά από ρυθμίσεις και κρατικούς παρεμβατισμούς, αυτό δηλαδή στο οποίο η ελευθερία δεν αναφέρεται στους πολίτες αλλά στη διακίνηση του κεφαλαίου, οι αγορές δεν δείχνουν κανένα έλεος…

Η Ελλάδα, ευτυχώς, έδειξε αντανακλαστικά επιβίωσης και επέλεξε, την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή, τη λιγότερο επώδυνη λύση, αποφεύγοντας τη μοναχική πορεία προς την αυτοκαταστροφή. Η εκβιαστική υπογραφή ακόμη ενός Μνημονίου, η οποία είναι βέβαιον ότι θα ολοκληρώσει την αποσύνθεση της οικονομίας και τη διάλυση της κοινωνίας της χώρας, δεν θα μας επιτρέψει να κρατηθούμε ζωντανοί, ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την αντίσταση στο νεοφιλελεύθερο τέρας.

Χρειάζεται λοιπόν άμεσα η επεξεργασία και υλοποίηση ενός προγράμματος οικονομικής αναδιάρθρωσης και παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, το οποίο θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ανασύνταξης της ελληνικής οικονομίας. Είναι αυτό που έκαναν άλλα κράτη που τέθηκαν στον ζυγό αντίστοιχων μνημονίων, όπως π.χ. η Αργεντινή, και δεν έχει κάνει ακόμη η Ελλάδα, έξι χρόνια μετά την εμφάνιση της κρίσης…

Πρώτη προτεραιότητα αυτού του προγράμματος είναι η επιστροφή της οικονομίας στην αξιοποίηση όλων εκείνων των αγαθών που κάνουν τη χώρα μας ξεχωριστή και μοναδική στον πλανήτη. Και πρώτα από όλα, η στροφή της ελληνικής οικονομίας στην παραγωγή των εξαιρετικά ανταγωνιστικών διεθνώς προϊόντων, που ιστορικά αναδείχτηκαν ως τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.

Του αμπελιού και της ελιάς, που αφαιρετικά περιγράφει ο ποιητής, κι από κοντά βεβαίως και των υπόλοιπων ελληνικών αγροτικών προϊόντων και ειδών διατροφής που λείπουν από τις αγορές της Δύσης και του Βορρά, η καλλιέργεια των οποίων ξεριζώθηκε πριν από δεκαετίες για να εγκατασταθούν ξενόφερτες καλλιέργειες, όπως εκείνη του τότε πολλά υποσχόμενου βαμβακιού, το οποίο υπήρξε και η καταστροφή τόσο της ελληνικής γεωργίας, όσο όμως και της ελληνικής φύσης και των υδατικών αποθεμάτων της.

Η στροφή στα ανταγωνιστικά προϊόντα που συνιστούν τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, σε συνδυασμό με την αναζήτηση διαύλων και δικτύων μεταφοράς τους στις ευρωπαϊκές και τις διεθνείς αγορές, θα βγάλει τον αγροτικό κόσμο από τον μαρασμό των επιδοτήσεων, θα τονώσει την έρημη ελληνική ύπαιθρο, θα συμβάλει στην έξοδο από την ύφεση και θα οδηγήσει στην ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας.

Στο ίδιο πνεύμα ανάδειξης των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων, η αναζήτηση «πράσινων» μορφών τουρισμού, έξω και μακριά από τα παγκοσμιοποιημένα πρότυπα του… μπέικον και του γκολφ, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση του πλούτου του ελληνικού πολιτισμού και της ποικιλίας των μεσογειακών παραδόσεων, μπορεί να μεταμορφώσει την Ελλάδα από φτηνό ανταγωνιστή των διακοπών στη γειτονική Τουρκία, σε προνομιακό και ισχυρά ανταγωνιστικό τουριστικό διεθνή προορισμό.

Και βέβαια για να συμβούν όλα αυτά, χρειάζεται η υποστήριξη ενός κατάλληλα εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού. Ηρθε λοιπόν η ώρα να κινηθεί επιτέλους η μεγάλη υπόθεση της αναβάθμισης του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, στην ίδια κατεύθυνση της ανάδειξης των δικών μας, συγκριτικών πλεονεκτημάτων.

Στην περίπτωση της Παιδείας, η αξιοποίηση ενός ανθρώπινου κεφαλαίου με αναγνωρισμένες ιδιαιτερότητες και πολυσχιδείς ικανότητες, ενός κεφαλαίου που μέχρι σήμερα έχει καταφέρει να διακριθεί σε δύσκολα πεδία εκτός, αλλά όχι και εντός Ελλάδας, είναι βέβαιον ότι θα κάνει τη μεγάλη διαφορά.

Με δυο λόγια, αυτό που μένει στην κυβέρνηση Τσίπρα, μετά τη διευθέτηση των διαδικαστικών και εσωκομματικών της ζητημάτων, δεν είναι τίποτε περισσότερο από αυτό που και πάλι προτείνει ο ποιητής: «Αλμα πιο γρήγορο από τη φθορά».

Αλμα στην ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη στη βάση των δικών μας συγκριτικών πλεονεκτημάτων, πιο γρήγορο από τη φθορά της υποτέλειας στην οποία μας καταδικάζουν, αλλά και από τη φθορά της μιζέριας, της διχόνοιας και της εσωστρέφειας που παραδοσιακά μας κατατρύχει. Αυτά άλλωστε είναι και τα μόνα ελληνικά χαρακτηριστικά που δεν χρειάζεται να αξιοποιηθούν περαιτέρω…

* Καθηγητής, τέως πρύτανης ΑΠΘ

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ